1 семестр
1-Модуль. Матбуотда янгилик
1.
|
Янгиликми, миш-мишми?
|
2
|
2.
|
Янгиликлар журналистикаси жанрлари
|
2
|
3.
|
Олти боқий савол
|
2
|
4.
|
Янгиликларни узатиш шакли ва усуллари
|
2
|
5.
|
Сиёсатми ёки об-ҳаво маълумоти?
|
2
|
6.
|
Янгилик қаерда юз беради?
|
2
|
7.
|
Интервью
|
2
|
8.
|
Янгилик матни таҳрири
|
2
|
2 семестр
2-Модуль. Матбуотда шарҳ
|
9.
|
Жанрлар чорраҳасидаги жанр
|
2
|
10.
|
Шарҳ турлари
|
2
|
11.
|
Нима мумкин, нима тақиқланган?
|
2
|
12.
|
Шарҳда муаллиф шахси ва позицияси
|
4
|
13.
|
Шарҳда мавзу, факт ва фикр уйғунлиги
|
2
|
14.
|
Шарҳда муаммо қўйиш
|
2
|
15.
|
Шарҳ композицияси
|
2
|
16.
|
Шарҳнинг прогнозлаш функцияси
|
2
|
Жами: 34 соат
Маъруза машғулотлари мультимедиа воситалари билан жиҳозланган аудиторияда академик гуруҳлар оқими учун ўтилади.
3. Амалий машғулотлари
№
|
Амалий машғулот мавзулари
|
Дарс соатлари ҳажми
|
1.
|
Матбуот саҳифаларидан янгиликлар топиш, жанрини аниқлаш, мазмунини таҳлил қилиш.
|
2
|
2.
|
Исталган мавзуда янгилик ёзиш ва уни “тўнкарилган эҳром”, климатик, хронологик шаклларда бериш.
|
2
|
3.
|
Воқеа жойида репортаж тайёрлаш.
|
2
|
4.
|
Юзма-юз, телефон ва электрон почта орқали интервью олиш ва матнини тайёрлаш.
|
2
|
5.
|
Сиёсий мавзуда янгилик ёзиш.
|
2
|
6.
|
Иқтисодий мавзуда янгилик ёзиш.
|
2
|
7.
|
Маданий, таълимий, илмий мавзуда янгилик ёзиш.
|
2
|
8.
|
Спорт янгиликларини ёзиш.
|
2
|
9.
|
Ҳисобот тайёрлаш.
|
2
|
10.
|
Янгилик матнини таҳрир қилиш.
|
2
|
11.
|
Матбуотда чоп этилган шарҳларни топиш ва унинг жанр хусусиятларини аниқлаш
|
2
|
12.
|
Ижтимоий-сиёсий газеталарда чоп этилган шарҳларни турларига қараб таҳлил қилиш ва таснифлаш
|
2
|
13.
|
ОАВдан шарҳ (комментарий), шарҳ (обозрение) ва шарҳ(обзор)га мисол топиш
|
2
|
14.
|
Шарҳ ёзишга тайёргарлик кўриш: мавзу танлаш факт ва маълумотлар йиғиш
|
2
|
15.
|
Мустақил равишда шарҳ ёзиш ва уни аудиторияда таҳлил қилиш
|
2
|
16.
|
Шарҳ ёзишда касб этикаси қоидаларига амал қилишни талабалар ёзган шарҳлар асосида таҳлил қилиш
|
2
|
17.
|
Шарҳда қарши, қўллаб-қувватловчи ва бетараф позицияларни ифодалаш
|
2
|
Жами: 34 соат
Амалий машғулотлар мультимедиа воситалари билан жиҳозланган аудиторияда ҳар бир академик гуруҳга алоҳида ўтилади. Машғулотлар фаол ва интерфаол усуллар, шунингдек “муаммоли ҳудуд” методи, “кейс-стади” технологияси, мунозаралар, тақдимотлар ёрдамида ўтказилади (кичик гуруҳларда, индивидуал шаклда).
4. Мустақил таълим
№
|
Мустақил таълим мавзулари
|
Дарс соатлари ҳажми
|
1.
|
Матбуот саҳифаларидан янгиликларни топиб ўқиш. Янгиликларни оддий ахборотдан фарқини ажратиш.
|
2
|
2.
|
Тўнкарилган эҳром шаклидаги янгиликларни топиш, ўзига хосликларини аниқлаш.
|
2
|
3.
|
Климатик шаклдаги янгиликларни топиш, ўзига хосликларини аниқлаш.
|
2
|
4.
|
Хронологик шаклдаги янгиликларни топиш, ўзига хосликларини аниқлаш.
|
2
|
5.
|
Сиёсий мавзудаги янгиликларни топиб, ўқиш, тасаввурга эга бўлиш.
|
2
|
6.
|
Иқтисодий мавзудаги янгиликларни топиб, ўқиш, тасаввурга эга бўлиш.
|
2
|
7.
|
Халқаро мавзудаги янгиликларни топиб, ўқиш, тасаввурга эга бўлиш.
|
2
|
8.
|
Таълим-тарбия мавзусидаги янгиликларни топиб, ўқиш, тасаввурга эга бўлиш.
|
2
|
9.
|
Спорт мавзуидаги янгиликларни топиб, ўқиш, тасаввурга эга бўлиш.
|
2
|
10.
|
Ҳуқуқий мавзудаги янгиликларни топиб, ўқиш, тасаввурга эга бўлиш каби мавзулар берилади. Бу жараёнга оид тавсия этилган адабиётлардан талаба мустақил фойдаланади.
|
4
|
11.
|
Хориж ОАВларида репортаж ҳакидаги фикрларни ўрганиб чиқиш;
|
2
|
12.
|
Россия журналистикасидаги машҳур репортажларни ўрганиш;
|
4
|
13.
|
Тезкор ҳамда кундалик шароитда ёзилган интервьюларни таҳлил қилиш (Ижтимоий-сиёсий хамда мустақил, хусусий газеталар мисолида);
|
2
|
14.
|
Журналларда нашр этилган суҳбатларни таҳлил қилиш (Ижтимоий сиёсий журналлар мисолида);
|
2
|
15.
|
Ижтимоий ва кўнгилочар мавзулардаги суҳбатларни ўрганиб, улардаги асосий белгиларни аниқлаш;
|
2
|
16.
|
Иқтисодий мавзуларда ёзилган ҳисоботларни таҳлил этиш (“Мулкдор” газетаси мисолида);
|
2
|
17.
|
Мавзули репортаж ёзишни машқ қилиш;
|
2
|
18.
|
Воқеабанд репортаж ёзиш жараёнини ўрганиш. Унда тезкорлик хусусиятининг муҳимлигини ҳис этиш;
|
2
|
19.
|
Интервью олиш учун бериладиган саволларни илгаридан режалаштириш каби мавзулар берилади.
|
2
|
20.
|
Шарҳ жанрининг турлари (типологияси) тўғрисидаги қарашларнинг бугунги кундаги аҳамиятини тушунтириб беринг.
|
4
|
21.
|
Жаҳон ва ўзбек матбуотида чоп этилган шарҳлар таҳлили. Жаҳоннинг “Нью-Йорк Таймс”, “Вашингтон пост”, “Сан”, “Бильд”, “Литературная газета”, “Аргументы и факты”, “Совершенно секретно”газеталари мисолида.
|
4
|
22.
|
Ўзбек матбуотида чоп этилган шарҳларда муаллиф позициясини аниқлаш ва таҳлил қилиш. Т.Солиҳов, И.Норматов, А.Пўлатов, А.Соибназаров, Б.Ботиров, Ш.Тўлаганов ва бошқалар шарҳлари мисолида.
|
4
|
Жами: 54 соат
Аудиториядан ташқарида талаба дарсларга тайёрланади, айрим мавзуларни кенгроқ ўрганиш мақсадида қўшимча адабиётларни ўқиб рефератлар тайёрлайди ҳамда мавзу бўйича тестлар ечади, хорижий ва маҳаллий ОАВ материалларини кузатган ҳолда мустақил равишда досье ва матнларни тайёрлайди.
5. Фан бўйича талабалар билимини баҳолаш ва назорат қилиш мезонлари
Баҳолаш усуллари
|
Амалий машқ, ижодий топшириқ, экспресс тест, ёзма иш, оғзаки сўров, тақдимот ва лойиҳа
|
Баҳолаш мезонлари
|
5 баҳо “аъло”
фанга оид тушунчаларни амалий жиҳатдан тўла ўзлаштириш;
- “Янгилик”, “шарҳ” тушунчаларини билиши, мустақил мушоҳада юритади, ижодий фикрлай олади;
- матбуотда янгилик ва шарҳ тўғрисида мустақил мушоҳада юритиш, соҳадаги энг сўнгги инновациялардан хабардор бўлиши;
- Мустақил мушоҳада юритиб, ижодий фикрлайди, қарор қабул қила олади, янгиликнинг барча турларида ёза олади.
- матбуотда чоп этилган янгиликларни мустақил равишда таҳлил қила олиш, оптимал хулосага келиш;
- янгиликлар ва шарҳ ҳақида тўлиқ тушунчага эга ва матбуотда чиққан янгиликларнинг турларини ажрата олади.
- талаба ўрганилаётган назарий билимларни амалиёт билан боғлай олади ва мустақил қарор қабул қила олади;
4-баҳо “яхши”
- фанга оид тушунчаларни ўзлаштириш;
-“Янгилик”, “шарҳ” тушунчаларини билиши, янгилик ва шарҳни фарқини ажрата олиш;
- матбуотда янгилик ва шарҳ тўғрисида мустақил мушоҳада юритиш, соҳадаги энг сўнгги инновациялардан хабардор бўлиши;
- Янгиликлар ҳақида тўлиқ тушунчага эга бўлиш баробарида, янгилик турларини ажрата олади. Янгиликнинг айрим турларида ёзиш кўникмасига эга;
- билим ва кўникмаларни амалиётда қўллай олиш.
3 баҳо “қониқарли”
- фанга оид тушунчаларни ўзлаштириш;
- “Янгилик”, “шарҳ” тушунчаларини билиши, янгилик ва шарҳни фарқини ажрата олиш;
- матбуотда янгилик ва шарҳ тўғрисида мустақил мушоҳада юритиш, соҳадаги энг сўнгги инновациялардан хабардор бўлиши;
- матбуотда чоп этилган янгиликларни мустақил равишда таҳлил қила олиш, оптимал хулосага келиш;
- олган билимини амалиётда қўллай олади. Янгилик ва шарҳ ёза олиш;
2 баҳо “қониқарсиз”
- ўтилган фаннинг назарий ва услубий асосларини билмаслик;
- “Янгилик” ва “шарҳ” тушунчаларини ажрата олмаслик;
- матбуотда янгилик ва шарҳ тушунчаларини ва мазмуни тўғрида тасаввурга эга эмаслик;
- ўрганилган билим ва кўникмаларни амалиётда қўллай олмаслик.
|
|
Баҳолаш турлари
|
Макс.балл
5
|
Ўтказиш вақти
|
Семестр давомида
|
|
|
амалий машғулотларда фаоллиги, саволларга тўғри жавоб бергани, топшириқларни бажаргани учун
|
5
|
|
мустақил таълим топшириқларини ўз вақтида ва сифатли бажарилиши
|
5
|
|
Оралиқ назорат
|
|
|
|
оралиқ назорат ёзма (амалий машғулот ўқитувчиси томонидан қабул қилинади).
|
5
|
15 ҳафта
|
|
Якуний назорат
|
|
18 ҳафта
|
|
ёзма иш
|
5
|
|
ЖАМИ
|
5
|
|
6. Асосий ва қўшимча ўқув адабиётлар ҳамда ахборот манбалари
Асосий адабиётлар:
1. Saidov H., To‘xliyeva N. Reportyorlik mahorati: O‘quv qo‘llanma. – Т.: G‘afur G‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 2008. – 120 b.
2. Нурматов А.Тўхлиева Н.Шарҳлаш журналистикаси. –Т.: “Баёз” нашриёти. 2013.
3. Ворошилов В.В. Журналистика. Учебник. СПб.: Изд. Михалова, 1999.
4.Лазутина Г.В., Распопова С.С. Жанры журналистского творчества: Учеб.пособие для студентов вузов. – М.:Аспект Пресс, 2011. – 320 с.
Қўшимча адабиётлар:
1.Мирзиёев Ш.М. Эркин ва фаровон демократик Ўзбекистон давлатини биргаликда барпо этамиз. − Т.: Ўзбекистон, 2016. − 29 б.
2.Мирзиёев Ш.М. Буюк келажагимизнинг мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз. − Т.:Ўзбекистон, 2017. − 485 б.
3.Мирзиёев Ш.М. Танқидий таҳлил, қатъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик – ҳар бир раҳбар фаолиятининг кундалик қоидаси бўлиши керак. − Т.:Ўзбекистон, 2017. – 103 б.
4. Мирзиёев Ш.М. Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш юрт тараққиёти ва халқ фаровонлигининг гарови. − Т.: Ўзбекистон, 2017. − 47 б.
5. David Spark, Geoffrey Harris. Practical Newspaper Reporting. 4th edition. − India: New Delhi, 2012. – 1-6 p.
6. The Basics of Professional Journalism:Reporting, Writing and Editing. ICFJ. Part II: Writing. − USA, 2012. − 712 p.
7. Ким М.Н. Новостная журналистика. Учебник. – СПб.: Изд-во Михайлова, 2005. − 352 с.
8. Эрназаров Қ.Т. ва бошқ. Репортёрлик фаолиятининг назарияси ва амалиёти. Ўқув қўлланма. − Т.: ЎзМУ, 2002. − 200 б.
9. Тертычный А.А. Жанры периодической печати: Учебное пособие. − М.: Аспект Пресс, 2000. − 312 c.
Интернет сайтлари:
http://www.mediasprut.ru/media/media.shtml
http://journalism.narod.ru/
http://www.library.cjes.ru/online/
http://www.infohome-altai.ru/node/143
http://home.about.com/newsissues/
Do'stlaringiz bilan baham: |
