Taqdimoti 12-mavzu geografik xaritalarni tahlil qilish va baxolash reja

NAMANGAN DAVLAT UNIVERSITETI
TABIIY FANLAR FAKULTETI
GEOGRAFIYA YONALISHI
GEO-BU-22 gurux talabasi
Tashkonov Diyorbekning
Topografiya ,Kartografiya va gat
tehnologya fanidan tayyorlagan
TAQDIMOTI

12-mavzu

• GEOGRAFIK XARITALARNI TAHLIL QILISH VA BAXOLASH

REJA:

• .

1-geografik
2-geografik

1.Xaritaning nomi, masshtab va qabul qilingan shartli belgilar bilan tanishish.

• 1.Xaritaning nomi, masshtab va qabul qilingan shartli belgilar bilan tanishish.
• 2.Relyef turlarini ajratish va tavsiflash. Xaritada tog’li (juda ham baland tog’li – absolyut balandligi 2000 m dan yuqori; o’rtacha balandlikdagi tog’li- absolyut balandligi 700-2000 m; past tog’li- absolyut balandligi 700 m dam kam), tekislik va past-baland ko’rinishdagi relyeflarni ajratish lozim. Ayniqsa relyefning yirik tektonik, erosion va akkumulyativ shakllariga e’tibor berish kerak.
• 3. Xaritada relyefning tuzilishini ko’rsatuvchi gorizontal chiziqlarning joylashishi, tog’ jinslarining holati va stratigrafik chegaralariga e’tibor berish. Ilgari aytib o’tilgandek , to’rtlamchi davrgacha paydo bo’lgan jinslar gorizontal holatda yotgan bo’lsa, qatlamlar orasidagi chegaralar gorizontal chiziqlarga parallel, monoklinal holatda yoki bukilmalar hosil qilib yotgan bo’lsa, bir necha gorizontal chiziqlar

bilan kesilgan bo’ladi. Agar qatlamlarning birlamchi yotish holatlari uzilmalar, bukilmalar ta’sirida o’zgargan bo’lsa u holda maydonda ko’p uchraydigan yirik bukilmalarning cho’ziqligini va qatlamlarning yotish elementlarini aniqlash kerak. Ayniqsa magmatik tog’ jinslarining yer yuzasiga chiqqan qismlariga va qatlamlarning yoriq bo’ylab siljishiga e’tibor berish lozim. Shuningdek, geologik strukturalar bilan relyefning o’zaro bog’liqligini ham hisobga olish zarur.

• bilan kesilgan bo’ladi. Agar qatlamlarning birlamchi yotish holatlari uzilmalar, bukilmalar ta’sirida o’zgargan bo’lsa u holda maydonda ko’p uchraydigan yirik bukilmalarning cho’ziqligini va qatlamlarning yotish elementlarini aniqlash kerak. Ayniqsa magmatik tog’ jinslarining yer yuzasiga chiqqan qismlariga va qatlamlarning yoriq bo’ylab siljishiga e’tibor berish lozim. Shuningdek, geologik strukturalar bilan relyefning o’zaro bog’liqligini ham hisobga olish zarur.
• 4.O’rganilayotgan maydon yer qobig’ining geosinklinal yoki platforma qismiga taaluqli ekanligini aniqlash. Geosinklinal qism yer qobig’ining kuchli burmalanishi va mayda bo’laklarga (qismlarga)bo’linishi, cho’kindi jinslar qalinligi ko’pligi, magmatik va metamorfik jinslarning ko’p tarqalganligi va juda baland tog’li relyeflarning ko’pligi bilan ajralib turadi. Platforma qismida esa yer yuzasining relyefi tekis, bukilma va uzilmalar rivojlanmagan, cho’kindi jinslarining qalinligi kichik va magmatik jinslar kam tarqalgan bo’ladi.