Tarix-7 2017.(Uzb). indd

Gårmànlàrning ijtimîiy tuzumi. Gårmànlàr jàmîàsi dàvlàt 
vujudgà kålgunigà qàdàr urug‘chilik bîsqichini bîshdàn 
kåchirgàn. IV àsrdà mulkiy tångsizlik kuchàyib, jàmî àlàr 
bîylàr và kàmbàg‘àllàrgà àjràlà boshladi va zodagonlar, 
erkin kishilar va yarim ozod kishilar toifalari shakllangan.
Mulkiy tabaqalanish natijasida ulàrdà kînung – zîdà-
gînlàr yo‘lboshchisi shakllanib, mavqei kuchaya borgan.
1
Kàhràbî — qàttiq, qàtrînli (smîlàli) và tiniq sàriq ràngli ma’ dan.
4-rasm. Ikki dalali almashlab ekish
ekin
shudgor
ekin
shudgor
birinchi yil ikkinchi yil

---

11
I BOB. O‘RTA ASRLARNING ILK DAVRI
Kînung — qàbilà bîshlig‘i, zîdàgînlàrning îliy 
vàkili. Nîrmànn qàbilàlàridà – hàrbiy yo‘lbîshchi.
Gårmànlàr hàyotidà qàbilà hàrbiy qo‘shin bîshliqlàri o‘rni 
ham muhim bo‘lgàn. Hàrbiy o‘ljàning kàttà qismi yo‘lbîsh-
chigà tekkan. Sababi, u bo‘linmàsi jàng chilàrini ît, qurîl-
àslàhà, turar-jîy, îziq-îvqàt bilàn ta’minlàgàn.
Gårmàn qàbilàlàri IV–V àsrlàrdàn kång hududlàrni 
nàzîràt qiluvchi qàbilà itti
 fîqlàrigà birlàshà bîshlàgan. 
Àlåmànn, gît, frànk qàbilà ittifîqlàri bir nåchà yuz ming 
kishi dàn ibîràt bo‘lgàn. Qàbilalàrning îliy îrgàni hisîb-
làngàn õàlq yig‘inlàri såkin-àstà o‘z àhàmiyatini yo‘qîtà 
borib, hàrbiy bo‘ linmàlàr và ulàr yo‘l bîshchilàrining obro‘si 
oshgan.
Àlåmànn, gît, frànklar – germanlarning eng yirik 
qabilalari.
Chågàrà hudud làridàgi àyrim qàbilà bîshliqlàri Rim 
nîiblàrigà yol lànmà hàrbiy õizmàtgà o‘tà bîsh làganlàr. 
Bu hàrbiy bo‘linmàlàr Rim qo‘shinlàri yurishlàri pàytidà 
àlîhidà jàngîvar birlik sifàtidà qatnashgan. Ba’zida gårmàn 
qabilalari impåriya chågàràlàrini tàshqi dushmànlàrdàn 
himîyalàsh vàzifàsini zimmàsigà îlgàn. Xristiànlik dini 
tàrqàlà bîshlàshi natijasida ijtimîiy tàràqqiyot yanà dà tåz-
làshgan.