Tarix-7 2017.(Uzb). indd

Frànklàr impåriyasining inqirozi. Yillàr o‘tib màmlàkàtdà 
gràf 
làr dàvlàt àmàldîrlàridàn – yirik yår egàsi, o‘z vilî-
ya 
tining õo‘jà 
yinigà àylànà bîrgan.

---

21
I BOB. O‘RTA ASRLARNING ILK DAVRI
Graflikdagi erkin dehqonlar qaramlikka tusha boshla-
gan. Qirolning sud ishlarini boshqarishni graflarga top-
shirishi ham ularning hokimiyatini kuchaytirib yuborgan.
Buyuk Kàrlning vàfîtidàn ko‘p o‘tmày, u tuzgàn 
impåriyaning inqirîzi bîshlànàdi. Uning nàbiràlàri dàvridà 
màmlàkàt pàrchàlànib kåtàdi. Vårdån shàhridà 843-yilda 
tu 
zilgàn shàrtnîmàgà binîàn vujudgà kålgàn qirîlliklàr 
o‘rnidà, kåyinchàlik, Frànsiya, Gårmàniya và Itàliya 
dàvlàtlàri tàshkil tîpàdi.
Bu qirîlliklàrning hàr biri gårsîglik và gràfliklàrgà, ulàr 
esà yirik và o‘rtà fåîdàl mulklàrigà bo‘lingàn. Shu tàriqà 
Yevropadà fåîdàl tàrqîqlik dàvri bîshlàngan.
1. Frànklar qirîlligi qàchîn tàshkil tîpdi?
2. Qirol Karl istilo qilgan hududlarni yozuvsiz xa-
ritaga tushiring.
3. Hozirda Ispaniya joylashgan yarimorolning 
geografik nomi nima? Karlning harbiy yurishlari 
paytida hudud kimlarga tegishli edi?
4. Franklar imperiyasi qanday vujudga kelgani-
ni, ushbu davrda o‘lkamizda qanday davlat 
bo‘lganini qiyoslab gapiring.
5. Franklar davlatida boshqaruv qanday bo‘lgan?
4-§. BRITANIYADAN ANGLIYAGA
Rim imperiyasi Britaniya orollarini istilo qilganida 
orol janubida kelt, britt, shimolida – hozirgi Irlandiya va 
Shotlandiyada – skot, pikt qabilalari yashagan.
Rim legionlari 407-yilda Brita 
niyani tashlab Italiya-
ga qaytadi. U 
lar 
ning ketidan qol-
gan rimliklar ham Yevropaga keta 
boshlaydi. Shu tariqa orol 
ning kelt 
aholisi o‘z holicha qoldiriladi. Kelt 
qabila bosh 
liqlari esa o‘zaro urush-
larga kuch beradi. Ayni paytda 
shimoldan pikt va skott qabilalari 
hujumlari bosh lanadi.
13-rasm. Britt jangchilari

---

22
I BOB. O‘RTA ASRLARNING ILK DAVRI