Tarix 9-sinf 1-bilet qadimgi Misr va Qadimgi Xitoy sivilizatsiyalarini taqqoslang

Manifest(lot)-hukumatning juda muhim voqea munosabati bilan xalqga qilgan 
yozma murojati
  
22-BILET  1. Kesh haqida 
ma‟lumot bering.  
Kesh (arab, manbalarida Kashsh, Kass, Kise) — tarixiy shahar va viloyat. 
Hozirgi Qashqadaryo viloyatining shim.sharqiy qismini egallagan. Dastlab Kesh 
Kitob oʻrnida boʻlgan, keyin 9—10-asrlarda Shahrisabz hududiga koʻchgan. 
Kesh nomining xitoycha transkripsiyasi 1-marta 7-asrga oid xitoy yozma 
manbalarida Syuysha shaklida uchraydi. Uning sugʻd tilidagi nomi esa 7-asr 
oxiri — 8-asr boshlarida hukmdorlik qilgan Kesh hokimi Axurpat tangalarida 
hamda 8-asr oʻrtalarida Keshni idora qilgan hokim Ixshidning dastlabki arabcha 
fale (tanga)larida ilk bor zikr etilgan. "Kesh" atamasining kelib chiqishi 
QashqaQashqrud nomi bilan bogʻliqboʻlishi mumkin. Boshqa bir fikrga koʻra 
(A.Muhammadjonov), "Kesh" toponimining maʼnosi ilk bor — uy, qishloq, 
shahar, poytaxt, viloyat, el-yurt, diyor, hatto "Kishvar" shaklida esa mamlakat va 
Vatan kabi maʼnolarni anglatgan. Xitoy yozma manbalarida qayd etilishicha, 
hokim Digja (Dichje) (6-asr oxiri — 7-asr boshlari) Keshga asos solgan boʻlib, 
oʻsha vaqtda shahar aylanasi 1 km ga yetgan. Arab tarixchisi Yaʼqubiynshpt 
yozishicha, Kesh mil. 7-asr oʻrtalarida yuksalib, Sugʻdning bosh shahriga 
aylangan. Kesh bu davrda hunarmandchilik, savdo-sotiq, madaniyat yuksak 
rivojlangan shaharga aylanib ark, ichki va tashqi shahardan iborat boʻlgan. Ichki 
shahar mudofaa devori va 4 darvozaga ega edi. 6-asrda arkning gʻarbiy qismida 
shahar hokimi Digja tomonidan yangi qarorgohga asos solingan. 7-asr oxiri — 

---

8asrning 1-yarmida Keshni arablar bir necha bor fath etgan 2. Amir Umarxon 
haqida ma‟lumot bering.  
Amir Umarxon davridagi yirik shoirlardan biri Mahmur (asl ismi Mahmud) XVIII 
asr oxirida tug‗ilib, 1444-yili vafot etgan. Qo‗qondagi madrosayi Mirda o‗qigan, 
keyin qo‗shinda sipohlik qigan. Mahmurning hajviy she‘rlar devoni saqlangan 
bo‗lib unda oltmish to‗qqiz asar (3717) misra jamlangan hajviy asarlarida xalqqa 
jabr yetkazgan keskin taqid ostiga olgan. Xususan, ―hapalak‖ she‘rlarida hapalak 
qishlog‗ining ayanchli manzaralari aks ettirilgan.
  
3. “Chorizm” atamasiga izoh bering.  
Chorizm – chor Rossiyasi tomonidan Markaziy Osiyoga bostirib kirgan 1850 
yillardan 1920 yillargacha bo'lgan davrning nomlanishi.