Tarixi (XIX asrningikkinchi yarmi XX asr boshlari)

V Savol va topshiriqlar
\Tfci 1. Rossiya imperiyasi bosib olganidan so‘ng qoraqalpoqlar hayoti va turmushida qanday o‘zgarishlar bo‘ldi?

2. 
   Qoraqalpoqlarda urug‘chilik va qabilaviy munosabatlar, boshqaruv ti- zimi qanday edi?
   
3. 
   Qoraqalpoqlarning tovar-pul munosabatlari haqida gapirib bering.
   

18. 
    Qaysi Xiva xoni davrida «Qoraqalpoq ulusi» shakllandi?§. XIX ASRNING IKKINCHI YARMI - XX ASR BOSHLARIDA QORAQALPOQLAR MADANIYATI
    

Xalq og‘zaki Tinch hayot izlab bir joydan ikkinchi joyga asrlar ijodiyoti davomida ko‘chib yurgan mehnatsevar qoraqalpoq
— xalqi moddiy madaniyat yodgorliklarini to‘liq saq-
lab qolish imkoniyatiga ega bodmagan.
Xalq iste’dodini namoyon etuvchi boy og‘zaki she’riy ijodiyotning janrlari ancha ko‘p bodgan. Ular orasida maqollar, hikmatlar, laparlar, nasihat qo‘shiqlarda ifoda etilgan «otalar so‘zi» alohida ajralib turar edi. Qoraqalpoq xalq og‘zaki ijodida kulgi qahramoni bodgan 0‘mirbek laqqi obrazi orqali razillik, yomonlik, yovuzlik, zolimlik kabi salbiy il- latlar hajv yodi bilan fosh etilib, mehnatsevarlik, ezgulik, qahramonlik ulugdangan. Qoraqalpoq xalqining og‘zaki ijodi chuqur mazmunga ega- ligi va xalqchilligi bilan ajralib turadi. Xalq ma’naviy madaniyatining yuksak darajasi ajdodlardan avlodlarga yetkaziladigan xalq dostonlarida, termalarida, shuningdek, musiqali odanlarda saqlanib qolgan.
Xalq orasida qoraqalpoq folklorining doston yodlari mashhur edi. Boston qahramonlik haqida she’riy asarlar bodib, ularda xalq baxt-saodati va farovonligi uehun kurashgan mard botirlarning buyuk jasoratlari madh etilgan. Aneha mashhur bodgan dostonlar orasida esa qoraqalpoqlarning ozodlik va mustaqillik uehun fidoyilareha kurashi tasvirlangan «Qirqqiz» dostoni alohida ajralib turadi. Dostonda Sarkub hukmdori Olloyor o‘z qizi Guloyimga Muyeli degan hosildor yerlarni tortiq qilgani haqida aytiladi. Bu joy da Guloyim va uning qirq kanizagi mustahkam bir qal’a barpo
etishadi. Dushmanlar Sarkub yerlariga hujum qilib, Guloyimning otasini oddirishadi. Sarkub mulklari talanadi, sarkubliklarning ко‘pi asir olinib hay dab ketiladi. Guloyim va uning kanizaklari dushmanga qarshi kurashga kirishadi, qoraqalpoqlami asirlik- dan ozod qiladi va ona yurtga ozodlikni qaytara- di. Bu ishda Guloyimga uning oshig‘i xorazmlik bahodir Arslon yordam beradi. Dostonning bosh g‘oyasi - yuksak vatanparvarlik hissi va ona Va- tanga, xalqqa fidoyilareha muhabbatdir. «Qirqqiz» Qoraqalpoq baxshisi. dostoni bugungi kunda xalq og‘zaki ijodining dur- xrx asr donalaridan biri sanaladi.0‘mirbek laqqi - ... «Qirqqiz» — ...