Mahsulotning tashqi ko’rinishi. Tayyor mahsulot har ikkala tur evkaliptdan
tayyorlangan barglar aralashmasidan iborat.
Zangori evkaliptning barglari bandli, o’tkir uchli, qalin lantsetsimon, kulrang
yashil, uzunligi 10-30 sm, eni 3-4 sm bo’lib, o’roqqa o’xshab qayrilgan. Yosh
barglari esa bandsiz, tuxumsimon, zangori rangli, yumshoq, uzunligi 7-16 sm, eni
1-9 sm.
Kulrang evkaliptning barglar plastinkasi tekis qirrali, tuksiz, nihoyatda ko’p
dog’lari bo’lib, xushbo’y hidi va achchiqroq mazasi bor.
Kimyoviy tarkibi. Evkalipt barglari tarkibida 1,5 - 3% gacha efir moyi, 10%
oshlovchi moddalar va boshqalar bor.
O
Sineol
Ishlatilishi. Bargdan tayyorlangan damlama va efir moyi kuchli antiseptik
xossaga ega bo’lib, me’da–ichak kasalliklari, ginekologik kasalliklarda hamda
yiringli yaralarni davolashda qo’llaniladi. Bundan tashqari tomoq og’riganda,
bo’g’ma, qizilcha, bezgak kasalliklarida hamda gijja haydashda ishlatiladi.
Nastoykasi isitmaga qarshi, bronxit, gripp kasalliklari hamda yo’tal tutganda
ishlatiladi. Evkalipt moyi nafas yo’llari kasallanganda va xonalarga purkash uchun
hamda gripp kasalliklarida ishlatiladigan ingafen tayyorlashda qo’llaniladi.
Dori turlari. Bargdan efir moyi, damlama, nastoyka tayyorlanadi. Efir moyi –
pektussin, evkatol, ingakam, evkamon, ingalipt tarkibiga kiradi. Bargidan xlorfilipt
tayyorlanadi.
Moychechak guli - Flores Chamomillae
O’simlikning nomi. Oddiy yoki dorivor moychechak - (gazako’t)
Chamomilla recutita L. (Matricaria chamomilla L.)
Yashil moychechak - Chamomilla suaveolens (Porter).
Oilasi. Astradoshlar - Asteraceae
Dorivor moychechak bo’yi 15-40 sm ga yetadigan bir yillik o’t o’simlik. Poyasi
tik o’suvchi, sershox, ichi kovak. Bargi ikki marta patsimon ajralgan, segmentlari
ingichka chiziqsimon, o’tkir uchli. Poya va shoxchalari uzun bandli (yashil
moychechakniki kalta bandli) savatchaga to’plangan gullar bilan tamomlanadi.
15
Savatcha chetidagi gullari oq, tilsimon, o’rtadagilari esa ikki jinsli, sariq,
naychasimon. Mevasi - qo’ng’ir-yashil pista.
May oyidan boshlab kuzgacha gullaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |