Tarmoq odob-axloqi (infoetika)

TARMOQ ODOB-AXLOQI (INFOETIKA)
Eshpo`latov Chingiz
Reja:
1.Odob-axloq tushunchasi
2.Tarmoq haqida
3.Tarmoq turlari
4.Tarmoq odobi
Odob axloq – inson ziynati
Odobli, bilimdon, mehnatsevar, iymon-e’tiqodli farzand nafaqat ota-onaning, balki butun jamiyatning eng katta boyligidir. Darhaqiqat, har bir farzand shaxsi oilada shakllanadi. Demak, oila-barkamol avlod poydevori hisoblanadi. Shunday ekan, oilada farzandlarni axloqiy-huquqiy jihatdan tarbiyalash, ayniqsa, adolat, burch, vatanparvarlikni shakllantirish, ona vatanni sevish hissini uyg‘otish o‘ta muhim hisoblanadi.
Inson tarbiya jarayonida yaxshi xulq-atvorga, odatlarga va aql-farosat omillariga ega bo‘lgan bo‘lsa, hayot saboqlarini shunchalik yaxshi anglaydi va yaxshi ishlarni amalga oshiradi, va aksincha, qanchalik tarbiyasi kam, hayotiy ko‘nikmalari oz bo‘lsa, bunday shaxs ba’zan bilib yoki bilmay yomon ishlarga qo‘l uradi.
Yaxshi tarbiya, ba’zilar o‘ylaganidek, bir soatlik yoki bir kunlik ish emas. Maqsadli tarbiya tarbiyachidan chidam, matonat, katta bilim va tajriba talab qiladi. Demak, har bir ota-ona va o‘qituvchi tarbiyaga oid bilim va malakaga ega bo‘lishi shart.
Tarmoq - bu ikki yoki undan ortiq qurilmalarni bog'lanishidan hosil bo'ladigan aloqadir. Bunga misol qilib ixtiyoriy narsa olish mumkin. Masalan bir kompyuterdan boshqasiga ma'lumot uzatish yoki bir necha kishilik yoki jamoaviy o'yinlarni o'ynash imkoniyati mavjud. 2ta insonni telefon orqali suhbat qurishida ham asosi sifatida tarmoq yotadi. Qisqacha aytadigan bo'lsak, har qanday qurilmani boshqa qurilmalar bilan aloqa qilishida tarmoq tushunchasi yotadi.
TARMOQ TURLARI
PAN (Personal Area Network) –
ko'pi bilan 8ta qatnashchilar mavjud bo'lishi mumkin va radius qamrovi 30 metrgacha.
LAN (Local Area Network) –
10 tadan 100 gacha foydalanuvchilar mavjud bo'lishi mumkin va radius qamrovi 100 metrgacha.
CAN (Campus Area Network) –
o'ziga bir necha LAN tarmoqlarini birlashtiradi. Katta va ko'p segmentli LAN hosil qilinadi.
MAN (Metropolitan Area Network) –
shahar qamrovidagi tarmoq. 1000 metr masofani o'zida qamrab oladi va o'zida 1000 ta foydalanuvchilarni o'ziga birlashtiradi.
WAN (Wide Area Network) –
global kompyuter tarmog'i hisoblanadi. Million abonentlarni o'zida birlashtiradi (Internet).
Internetda odob degan ma'noni anglatuvchi netiquet (yoki netiket) tushunchasi yaqinda paydo bo'ldi. Ammo Internetdagi muloqot jonli emas, shuning uchun uni tartibga soluvchi qoidalar zarur.
Kimgadir elektron pochta xabarini yuborayotganda, mavzu satriga bir necha so'z yozishni qoidaga aylantiring. Axir, qabul qiluvchi kuniga yuzlab xatlarni qabul qilishi mumkin, mavzuni ko'rsatib, sizning xabaringiz e'tiborga olinishiga va boshqa xabarlar orasida yo'qolmasligiga ishonch hosil qilishingiz mumkin.
Muloqot odobi, dasturxon atrofida muomala odobi, telefon orqali suhbatlashish, suhbatlashish, diplomatik odob-axloq qoidalari bor. Ammo biz, aziz do'stlar, Internetda bo'lganimiz sababli, biz tarmoq odob-axloq qoidalariga qiziqamiz yoki u ham deyiladi. netiquet, yoki Netiket- tarmoq (inglizcha net so'zidan) va odob-axloq ikki so'zining qisqarishi va qo'shilishidan. Xo'sh, ular nima, tarmoq odob-axloq qoidalari va ular mavjudmi?
Ha, ular va ha, Internet odob-axloq qoidalariga ham rioya qilish kerak. Shunday qilib, aniq talaffuz qilingan, aniq qoidalar bilan, u mavjud emas va u hech qanday joyda qayd etilmagan, lekin, ehtimol, qisman Vikipediyada. Ammo asosiy tushunchalar va qoidalar mavjud. Demak, odob-axloq muayyan ijtimoiy guruhdagi odob-axloq qoidalari doirasidagi xulq-atvor qoidalaridir. Tarmoq etiketi - bu tarmoqdagi xatti-harakatlar qoidalari.