"Tasdiqlayman" O`ibdo` Jumayeva E. I. " 2023 yil

Bilardim	Bilishni hohlayman
Bilib oldim

B/B/B usuli uchun o’quv topshirig’i:

• 
  O’zinduksiya;
  
• 
  induktivlik
  
• 
  maydon energiyasi;
  
• 
  transformator;
  
• 
  Egri chiziqli harakat;
  
• 
  Burchak tezlik;
  
• 
  Aylanma harakat
  

• 
  magnit oqim
  
• 
  o’zaroinduksiya;
  
• 
  mikrofon;
  
• 
  induktivlik birligi;
  
• 
  To’g’ri chiziqli harakat;
  

8-Ilova
1-Slayd

Zanjirdagi tokning o’zgarishi natijasida shu zanjirning o’zida magnitlangan EYuK ning vujudga kelishiga o’z induksiya hodisasi deyiladi.

2-Slayt

O’z induksiya hodisasi elektromagnit in-duksiya hodisasining xususiy xolidir, ya’ni konturdagi xususiy magnit oqimining o’zgarishi natijasida o’z induksiya EYuK vujudga keladi

2-Slayd

O’zinduksiya EYriK ni hisoblash formulasi. quyidagicha aniqlanadi. Induksiya EYuKi
(1)
=LI bo’lgani uchun
(2)
Bundan
(3)






Konturning induktivligi deb, konturdagi tok vaqt birligi ichida bir birlikka o’zgarganda hosil bo’lgan o’zinduksion elektr yurituvchi kuchga miqdor jihatdan teng bolgan fizik kattalikga aytiladi. HB da induktivlik birligi genri (Gn).

3-Slayd

Zanjirdagi tok 0 dan I ga qadar ortganidan, I=I-O=I ga ega bo’lamiz, q/t esa tok kuchining ortish vaqtidagi uning o’rtacha qiymatidir. O’rtacha tok kuchini 1/2 ga teng deb olib va I hamda q/f qiymatlanri yuqorida keltirilgan ifodaga qo’yib, I tok oqayotgan zanjir magnit maydoning energiyasini hisoblash formulasini topamiz:

5-Slayd

9-Ilova.


T – sхеmani to’ldiring
Agar jadvalda kеltirilgan fikrga qo’shilsangiz birinchi ustunga “+”, aks holda oхirgi ustunga “-” bеlgisini qo’ying.

Ha	Fikr–mulohazalar	Yo’q
	Zanjirda oqayotgan tok magnit maydonining ozgarishi natijasida shu zanjirning o’zida induksiya EYuK ning hosil bo’rishi o’zinduksiya hodisasi deb ataladi.
	O’zinduksiya EYuK ning qarshiligini yengishga sarflangan manba energiyasi bu zanjir magnit maydonida, asosan S o’zakli g’altak ichida to’planadi.
	Bir konturdagi tok kuchining o’zgarishi natijasida ikkinchi konturdagi EYuK ning vujudga kelashiga o’zaro induksiya hodisasi deyiladi.
	Induktivlikni birligi “Radian”
	Ozaroinduksiya deb burchak tezlikdan olingan birinchi tartibli hosiladek aniqlanadigan vektor kattalikka aytiladi
	Moddiy nuqtaning vaqt birligidagi to'la aylanishlar soniga transformator davri deyiladi
	Induktivlikni topish formulasi
	Tok kuchi va kuchlanishning qiymatlarini o’zgartirish transformator deb ataluvchi qurilma vositasida amalga oshiriladi.

T-sxema uchun javoblar varianti:

Ha	Fikr–mulohazalar	Yo’q
+	Zanjirda oqayotgan tok magnit maydonining ozgarishi natijasida shu zanjirning o’zida induksiya EYuK ning hosil bo’rishi o’zinduksiya hodisasi deb ataladi
+	O’zinduksiya EYuK ning qarshiligini yengishga sarflangan manba energiyasi bu zanjir magnit maydonida, asosan S o’zakli g’altak ichida to’planadi.
+	Bir konturdagi tok kuchining o’zgarishi natijasida ikkinchi konturdagi EYuK ning vujudga kelashiga o’zaro induksiya hodisasi deyiladi.
	Induktivlikni birligi “Genri ”	-
	Ozaroinduksiya deb burchak tezlikdan olingan birinchi tartibli hosiladek aniqlanadigan vektor kattalikka aytiladi	-
	Moddiy nuqtaning vaqt birligidagi to'la aylanishlar soniga transformator davri deyiladi	-
	Induktivlikni topish formulasi	-
+	Tok kuchi va kuchlanishning qiymatlarini o’zgartirish transformator deb ataluvchi qurilma vositasida amalga oshiriladi.

10-Ilova
Uyga vazifa

1) Transformatorning tuzilishi va ishlashini tushuntiring?
2) Magnit maydon energiyasi qanday aniqlanadi?
3) Transformatsiya koeffitsiyenti deb nimaga aytiladi?
4) O’zinduksiya hodisasi deb nimaga aytiladi?
5) Induktivlik deb nimaga aytiladi?
6) Induktivlikni formulasini ayting?

“Tasdiqlayman”

O`IBDO`__________Jumayeva E.I.
“_______”_______________2023 yil

Guruh
Sana

14-Mavzu: Tokning magnit maydon energiyasi. Moddalarning magnit xossalari

Amaliy mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi
Mashg’ulot vaqti-2 soat	O’quvchilar soni-30-32 nafar
Mashg’ulot shakli	Amaliy-to’liq o’quv mashg’uloti
Mashg’ulot rejasi	1.Moddalarni magnit xossalari. 2.Paramagnetiklar,diamagnetiklar,ferromagnetiklar 3.Gesterezis 4.Magnit maydon energiyasi
O’quv mashg’ulotining maqsadi: Moddalarni magnit xossalari.Magnit maydon energiyasiga oid bilimlarni shakllantirish. Moddalarni magnit xossalari.Magnit maydon energiyasiga oid malakalarini shakllantirish;
Pedagogik vazifalar: Moddalarni magnit xossalari haqida tushuncha berish; Paramagnetiklar,diamagnetiklar ferromagnetiklar tavsiflash; O’zgaruvchan tok zanjirida sig’im qarshilik ochib berish; Magnit maydon energiyasi haqidagi bilimlarni berish; Mavzu savollari bo’yicha izohlash va shakllantirish jarayonini tashkil qilish.		O’quv faoliyatini natijalari: Mavzuni maqsadi, vazifalari, o’quv jarayonida tutgan o’rnini yoritib beradi; Moddalarni magnit xossalari tasniflaydilar; Paramagnetiklar,diamagnetiklar ferromagnetiklar haqida ma’lumotga ega bo’ladilar; Magnit maydon energiyasi tartibli ravishda ochib beradilar; Mavzu asosida hulosalar chiqaradilar;
O’qitish usullari		Tushuntirish, yo’riqnoma berish, kitob bilan ishlash; “Insert”;
O’qitish vositalari		Ma’ruzalar matni, doska, slaydlar, tarqatma materiallar; “Baliq skeleti” grafik organayzeri;
O’qitish shakli		Frontal, jamoaviy;
O’qitish shart-sharoitlari		Texnik vositalardan foydalanishga mo’ljallangan auditoriya;
Qaytar aloqaning usul va vositalari		Og’zaki so’rov: tezkor-so’rov;

“Moddalarni magnit xossalari.Magnit maydon energiyasi” mavzusidagi amaliy mashg’ulotining texnologik xaritasi

Faoliyat bosqichlari	Faoliyat mazmuni
	O’qituvchi	O’quvchi
1-bosqich O’quv mashg’ulotiga kirish 15minut)	1.1 Mavzuning nomi, maqsadi, rejasi bilan tanishtiradi. Mavzuga oid “Tayanch iboralar” ni aytadi. (1-Ilova) 1.2Mashg’ulotda baholash mezonlari bilan tanishtiradi. 1.3 Mashg’ulot shiori asosida ma’naviyat saboqlarini beradi;	Tinglaydilar; Yozadilar; Aniqlashtiradilar; Tinglaydilar;
2-bosqich Asosiy (55 minut)	2.1 O’quvchilarning o’tilgan mavzu bo’yicha egallagan bilimlarini “Tezkor savollar” orqali tekshiradi. (2-Ilova) Savollarni o’qiydi va o’z tanlovi asosida o’quvchilardan so’riydi; 2.2 Mashg’ulotning rejasi va tuzilishiga muvofiq slaydlarni Power point tartibida (3-Ilova)namoiyish va sharxlash bilan mavzu bo’yicha asosiy nazariy holatlarni bayon qiladi. Jalb qiluvchi savollar beradi. Mavzuning har bir qismi bo’yicha hulosalar qiladi; eng asosiylariga e’tibor qaratadi; berilayotgan ma’lumotlarni daftarga qayd etishlarini eslatadi. 2.3 Mavzuni “Baliq skeleti” usuli yordamida mustahkamlaydi. Usulning texnologiyasi bilan tanishtiradi va xar bir qator uchun bittadan topshiriq ekspert varag’ini tarqatadi; (4-Ilova) Qatorlar bo’yicha faoliyatni nazorat qiladi (ekspert varag’i 1-partadan oxirgi partagacha tartib bo’yicha uzatiladi) va xar bir qatordan bittadan lider saylab, taqdimotini tashkillashtiradi	Javob beradilar; Eshitadilar, yozadilar; O’z navbati kelganda “Baliq skeletini” to’ldiradi; Qatorni qo’llab-quvvatlaydi; Taqdimotda qatnashadilar;
3-Bosqich Yakuniy (10 minut)	3.1 Mavzuni rejasi asosida hulosa qilib, o’quvchilar diqqatini jalb qiladi. 3.2 O’quvchilarni baholaydi; 3.3 Mustaqilishlash uchun vazifa beradi; Vazifa:Mavzu bo’yicha asosiy hulosalarini “Insert usulida” muhokama qilish; Vazifa yo’riqnomasi bilan tanishtiradi. (5-Ilova)	Tinglaydilar Yozadilar; Kitob bilan ishlaydilar;