"Tasdiqlayman" To’raqorg’on tumani

Bo'g'ib o'ldiradigan zaharlovchi modda - fosgenningta'siri
Organizmga nafas olish a'zolari orqali ta'sir qiladi. Zaharlanish alomatlari og'iz bo'shlig'ida shirinroq, yoqimsiz ta'mning paydo bo'lishi, yo'tal, bosh aylanishi hamda holsizlanishdir. Bu holatlar zaharlanish o'chog'idan chiqqandan so'ng o'tadi va zararlangan kishi 4—6 soat ichida o'zini yaxshi his qiladi. Bu payt yashirin ta'sir holati bo'lib, o'pkada rivojlanadi. Birdan nafas olish qiyinlashib, yo'tal boshlanadi, balg'am turib, bosh og'riydi, tana harorati ko'tariladi, nafas qisib, yurak tez-tez ura boshlaydi. Zararlangan kishiga gazniqob kiydirilib, zaharlanish hududidan olib chiqiladi va ustiga biror narsa yopib tinchlantiriladi. Zararlangan kishini sun'iy nafas oldirish mumkin emas.
Umumzaharlovchi zaharli moddalarning ta'siri
Sianid kislotasi va xlortsian bug'i bilan nafas olish orqali (teri orqali ta'sir qilmaydi) zaharlanish mumkin. Zaharlanish alomati: og'iz bo'shlig'ida temir ta'miday ta'm paydo bo'ladi, tomog'i qichib qaltirashi, bosh aylanishi, behollik, qusish, tomir tortishi, falaj bo'lishi mumkin, muhofaza uchun faqat gazniqob kiyish yetarli. Yordam berish uchun ziddizahar ampulsini sindirib, gazniqob g'ilofi ostiga qo'yiladi. Ahvoli og'ir bo'lganda sun'iy nafas oldiriladi. Issiq saqlagan holda kasalxonaga yuboriladi.
Qaltiratuvchi zaharli moddaning ta'siri
CS (Cu-Ec), adamsit va boshqalar ta'sirida tomoqda lovillab achishish va og'riq, ko'zdan kuchli yosh oqishi, yo'tal, nafas olishning qiyinlashuvi kuzatiladi.
Ruhiy ta'sir qiluvchi zaharli moddaning ta'siri
BZ ( Bu-zem) alohida o'ziga xos xususiyati bilan markaziy asab tizimiga ta'sir qilib, insonlarni ruhan esankiratadi, qo'rqinch paydo qiladi yoki jismonan izdan chiqarib, eshitmaydigan, ko'rmaydigan qilib qo'yadi. Qaltiratuvchi va ruhiy ta'sir qiluvchi
zaharlovchi moddalar bilan zaharlangan joylarni sovunli suv bilan yuviladi. Ko'z va burunni yaxshilab toza suv bilan yuvish kerak. Kiyim - bosh yaxshilab qoqiladi yoki cho'tkacha bilan tozalanadi. Shikastlanganlarni zararlangan joydan tez olib chiqib, tibbiy yordam ko'rsatish lozim
Vodorod sulfid — havodan og'ir, yoqimsiz hidli, rangsiz gaz. Suvda tez eriydi. Nafas olish va ko'rish a'zolarini zaharlaydi. Zaharlanish belgilari: ko'z va ko'krak qafasida og'riqning paydo bo'lishi, yorug'likdan qochish, qo'rqish, qusish, og'iz bo'shlig'ida bir ta'mning paydo bo'Ushi.
Yong'inning oldini olish — har qanday yong'in tutash bilan boshlanadi. Tutayotgan narsani ko'rish bilanoq, darhol o't o'chirish komandalariga xabar berish va bu paytda qo'ldan kelgancha o'tni o'chirishga harakat qilish kerak. O'tni o'chirish uchun aholi yashaydigan joylarda qo'l ostidagi vositalardan: o't o'chirgich, ichki o't o'chirgich jo'mrak (kran)lar, chelak, qum, tuproq va boshqa narsalardan foydalaniladi. O't o'chiruvchi komandalar yetib kelguncha uni bartaraf etishning foydali yo'llaridan bin OP-2, OU-2, OU-5 kabi o't o'chirgichlaridan foydalangan ma'qul. OP-5 ko'pikli o't o'chirgich, OU-2 va OU-5 karbonat kislotali o't o'chirgichlar.
Ko'pikli o't o'chirgich OP-5 bir kv.metr maydondagi o'tni o'chirish uchun mo'ljallangan. U sig'imi qariyb 10 htr o't o'chirish zaiyadi bor silindr shakldagi idishdan iborat. O't o'chirgichni shaylash uchun uning dastasini 180°ga aylantirib, tubini yuqoriga qaratib ko'pik oqimini yonish o'chog'iga yo'naltirib, to ko'pik tugaguncha ushlab turiladi. Kaibonat kislotali o't o'chiigich OU-2 turli yong'inlarni o'chirishga mo'ljallangan. Uning sirt tarafi po'latdan yasalgan bo'lib, ustida buraydigan jo'mragi bor. U suyuq holdagi ko'mir (karbonat) kislotasini saqlab turish uchun xizmat qiladi. O't o'chiigichni harakatga keltirish uchun iloji boricha yonish o'chog'iga yaqin oUb boriladi, trubka og'zi o'tga qaratiladi. Buragichni soat mili yo'naUshiga qarshi burash lozim.
Ichki o't o'chirish jo'mraklari bino ichidagi yong'inni o'chirish uchun mo'ljallangan. Uni ishga solish uchun yong'inga qarshi shkafchaning eshigini ochib, o't o'chirish shlangining stvolini jo'mrakka birlashtirib, buragichni soat mili yo'naUshiga qarshi burab suv oqimi yong'in o'chog'iga yo'naltiriladi. Bino ichidagi issiqlikdan saqlanish uchun sirtqi kiyimlar va to'shaklar namlab boshga yopiladi. Xonadagi achchiq tutundan yer bag'irlab yotib harakat qilib qutulish mumkin.

Mashg’ulot rahbari Usmonov.A

“Tasdihlayman”

NamMPI qoshidagi To’raqorg’on
Akademik maktab direktori, F M
boshlig’i: X .Nizomov

Maktab O’qituvchi –xizmatchilarini favqulodda vaziyatlardan muxofaza qilish soxasida va fuhoro muxofazasiga tayyorlash bўyicha