“Tasdiqlayman” Toshkent tibbiyot akademiyasi o„quv ishlari bo„yicha prorektori professor Boymurodov sh. A. “ ” 2019

Farmakokinetika. Tiazidli va tiazidsimon diuretiklarning farmakokinetik 
ko„rsatkichlari 3-tablitsada keltirilgan. 

---

24 
Qo‘llashga ko‘rsatmalar: 
- Arterial gipertenziya; 
- Shish sindromi; 
- Nefrogen qandsiz diabet; 
- Siydik yo„llarida tosh hosil bo„lmasligi profilaktikasi; 
- Galogenlar bilan zaharlanishda; 
- Glaukoma 
Nojo‘ya ta’sirlari: 
Tiazidli va tiazidsimon diuretiklarning asosiy nojo„ya ta‟siri suv-elektrolit 
muvozanatining 
buzilishi 
bilan 
bog„liq: gipokaliemiya, giponatriemiya, 
gipoxloremiya, metabolik alkaloz, giperkalsiemiya, arterial gipotoniya. Tiazidli va 
tiazidsimon 
diuretiklar 
metabolizmga 
sa‟lbiy 
ta‟sir ko„rsatadi. Insulin 
sekretsiyasini kamaytirishi orqali giperglikemiya chaqiradi. Giperlipidemiya, 
giperurikemiya rivojlanadi. Shuningdek, MNS tomonidan-bosh aylanishi, bosh 
og„rig„i, paresteziya, ksantopsiya, MIT tomonidan- ishtaxa susayishi, ko„ngil 
aynishi, qusish, ichak sanchig„i, diareya, ich qotishi, xoletsistit, pankreatit. 
Interstitsial nefrit, anemiya, neytropeniya hamda allergik reaksiyalar yuzaga kelishi 
mumkin. 
Kaliy saqlovchi diuretiklar 
Ushbu guruh preparatlari natriy ekskretsiyasini kuchsiz oshiradi. Asosan boshqa 
diuretiklar tufayli yuzaga kelgan gipokaliemiya holatlarda qo„llaniladi. Kaliy 
saqlovchi preparatlar ikki guruhga bo„linadi: 1) aldosteron retseptorining 
raqobotsiz antagonistlari yoki natriy kanali blokatorlari: amilorid, triamteren. 2) 
aldosteron retseptori raqobotli antagonistlari: spironolakton, eplerenon. 
 Natriy kanali blokatorlari. 
Distal kanalchalarning oxirgi qismlari va yeg„uvchi kanalchalardagi apikal 
membranalarning natriy kanalini bloklab, natriy ekskretsiyasi oshadi, kaliy 
sekretsiyasini kamaytiradi. Amilorid va triamteren kuchsiz natriyuretik ta‟sirga ega 
bo„lib, buyrakda qon aylanishi, filtratsiya tezligiga ta‟sir etmaydi. (Rasm 7). 

---

25