Tasdiqlayman” “Yer resurslari, kadastr va geoinformatika” kafedrasi mudiri J. Urinov

“TASDIQLAYMAN” “Yer resurslari, kadastr va geoinformatika” kafedrasi mudiri___________________J.Urinov “_____” __________ 2023 yil

«TIQXMMI» MTU ning Qarshi irrigatsiya va agrotexnologiyalar instituti Chorvachilik va qishloq xo’jaligini mexanizatsiyalash fakulteti 5410700 - Yer kadastri va yerdan foydalanish yo’nalishi III kurs 301,302,303,304- guruh talabalariga “Yer huquqi” fanidan yakuniy nazorat savollar.

1.Yer huquqi tushunchasi.

2.Yer huquqi predmeti, maqsadi va usullari.
3.Yer huquqi tamoyillari.
4.O’zbekiston Respublikasi Yer kodeksi, 1-modda Yer to‘g‘risidagi qonunchilikning asosiy vazifalari Yer umummilliy boylikdir, O‘zbekiston Respublikasi xalqi hayoti, faoliyati va farovonligining asosi sifatida undan oqilona foydalanish zarur va u davlat tomonidan muhofaza qilinadi. Yer to‘g‘risidagi qonunchilikning asosiy vazifalari hozirgi va kelajak avlodlarning manfaatlarini ko‘zlab erdan ilmiy asoslangan tarzda, oqilona foydalanish va uni muhofaza qilishni, tuproq unumdorligini tiklash va oshirishni, tabiiy muhitni asrash va yaxshilashni, xo‘jalik yuritishning barcha shakllarini teng huquqlilik asosida rivojlantirish uchun sharoit yaratishni, yuridik va jismoniy shaxslarning yer uchastkalariga bo‘lgan huquqlarini himoya qilishni ta’minlash maqsadida yer munosabatlarini tartibga solishdan, shuningdek bu sohada qonuniylikni mustahkamlashdan shu jumladan korrupsiyaga oid huquqbuzarliklarning oldini olishdan iborat.

5.Yer huquqi tushunchasi.

6.Yer huquqining predmeti
7.Yer huquqining maqsadi.
8.Yerdan foydalanish tushunchasi.
9.Yer huquqining yerga oid munosabatlarni tartibga solishga qaratilgan qanday usullari mavjud.
10.Yerkodeksi 36 modda. Yer uchastkalariga bo‘lgan huquqlarning bekor qilinishi
Butun yer uchastkasiga yoki uning bir qismiga egalik qilish huquqi yoxud undan doimiy yoki muddatli foydalanish huquqi, shuningdek yer uchastkasini ijaraga olish huquqi quyidagi hollarda bekor qilinadi: 1) yer uchastkasidan ixtiyoriy voz kechilganda; 2) yer uchastkasi berilgan muddat tugaganda; 3) yuridik shaxs tugatilganda; 5) xizmatda foydalanish uchun chek yer berib qo‘yishga asos bo‘lgan mehnatga oid munosabatlar bekor bo‘lganda, agar qonunchilikda boshqacha hol nazarda tutilgan bo‘lmasa; 6) yer uchastkasidan belgilanganidan boshqa maqsadlarda foydalanilganida; 7) yer uchastkasidan oqilona foydalanilmaganda, bu qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallangan yerlar uchun hosildorlik darajasi uch yil mobaynida normativdan (kadastr bahosiga ko‘ra) past bo‘lishida ifodalanganda;8) yer uchastkasidan tuproq unumdorligi pasayishiga, uning kimyoviy va radioaktiv moddalar bilan ifloslanishiga, ekologik vaziyatning yomonlashuviga olib keladigan usullar bilan foydalanilgan taqdirda;

11.Yer huquqining tamoyillari.

qonunchilikning asosiy prinsiplari Yer to‘g‘risidagi qonunchilik quyidagi asosiy prinsiplarga asoslanadi:
eng muhim tabiiy resurs, fuqarolar hayotiy faoliyatining asosi tariqasida yer fondini asrash, tuproq sifatini yaxshilash hamda uning unumdorligini oshirish;
yerlardan oqilona, samarali va belgilangan maqsadda foydalanishni ta’minlash;
qishloq xo‘jaligi uchun mo‘ljallangan yerlarning, eng avvalo sug‘oriladigan yerlarning alohida muhofaza etilishini, kengaytirib borilishini hamda ulardan qat’iy belgilangan maqsadda foydalanishni ta’minlash;
qishloq xo‘jaligi yerlarining unumdorligini oshirish, yerlarning meliorativ holatini yaxshilash hamda yerlarni muhofaza qilish tadbirlarini amalga oshirishni davlat yo‘li bilan va boshqa tarzda qo‘llab-quvvatlash;
yerga va butun atrof tabiiy muhitga zarar yetkazilishining oldini olish, ekologik xavfsizlikni ta’minlash;
yerga egalik qilish va undan foydalanish shakllarining xilma-xilligi, yer munosabatlari ishtirokchilarining teng huquqliligini ta’minlash hamda ularning qonuniy huquq va manfaatlarini himoya etish;
yerdan foydalanganlik uchun haq to‘lash;
yerlarning holati haqidagi axborotning to‘liq bo‘lishini hamda undan erkin foydalanishga yo‘l qo‘yilishini ta’minlash.

12.Yer huquqi deganda nima tushunasiz ?

13.Yer huquqining predmeti bo’lib qanday munosabatlar xizmat qiladi?
14.Impyerativ usul deganda nima tushunasiz ?
15.Yer huquqi tushunchasi
16.Dispozitiv usul deganda nima tushunasiz?
17.Yer huquqining asosiy vazifalari
18.Yerdan foydalanganlik uchun haq to‘lash deganda nimani tushunasiz?
19.O'zbekiston Respublikasining yer fondi toifalari
20.Yer huquqi manbalari tushunchasi.
21.Yer huquqining manbalariga qo’yilayotgan talablar
22.Yer huquqi manbalarining klassifikatsiyasi ?
23.Yerdan fоydalanish deganda nimani tushunasiz?
24.Yer huquqi manbalari tushunchasi?
25.Yer huquqining manbasi sifatida qaralayotgan huquqiy hujjat javob berishi kerak bo’lgan talablar?
26.O‘zbekiston Respublikasi yer kodeksining 2- moddasi? Yer to‘g‘risidagi qonunchilikning asosiy prinsiplari Yer to‘g‘risidagi qonunchilik quyidagi asosiy prinsiplarga asoslanadi:
eng muhim tabiiy resurs, fuqarolar hayotiy faoliyatining asosi tariqasida yer fondini asrash, tuproq sifatini yaxshilash hamda uning unumdorligini oshirish;
yerlardan oqilona, samarali va belgilangan maqsadda foydalanishni ta’minlash;
qishloq xo‘jaligi uchun mo‘ljallangan yerlarning, eng avvalo sug‘oriladigan yerlarning alohida muhofaza etilishini, kengaytirib borilishini hamda ulardan qat’iy belgilangan maqsadda foydalanishni ta’minlash;
qishloq xo‘jaligi yerlarining unumdorligini oshirish, yerlarning meliorativ holatini yaxshilash hamda yerlarni muhofaza qilish tadbirlarini amalga oshirishni davlat yo‘li bilan va boshqa tarzda qo‘llab-quvvatlash;
yerga va butun atrof tabiiy muhitga zarar yetkazilishining oldini olish, ekologik xavfsizlikni ta’minlash;
yerga egalik qilish va undan foydalanish shakllarining xilma-xilligi, yer munosabatlari ishtirokchilarining teng huquqliligini ta’minlash hamda ularning qonuniy huquq va manfaatlarini himoya etish;
yerdan foydalanganlik uchun haq to‘lash;
yerlarning holati haqidagi axborotning to‘liq bo‘lishini hamda undan erkin foydalanishga yo‘l qo‘yilishini ta’minlash.

27.Yer huquqi manbalari tizimini nimalar tashkil etadi?

28.Yer huquqining manbalari tasnifi?
29.Yuridik kuchi bo‘yicha manbalar?
30.Tartibga solish predmeti bo‘yicha.
31.Yer huquqiga oid qonun hujjatlari.
32.Yer toʼgʼrisidagi qonun hujjatlarining asosiy vazifalari.
33.Yer huquqi manbalari klassifikatsiyasini sanab bering.
34.Yuridik kuchi bo’yicha manbalar qanday hujjatlarga bo’linadi?
35.Mulk huquqi tushunchasi.
36.Yerga nisbatan davlat mulkining huquqiy asoslari.
37.Yerga nisbatan mulk huquqining sub’ektlari va ob’ektlari.
38.Mulk huquqi tushunchasi.
39.O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 55-moddasi 56-modda.
O‘zbekiston Respublikasida qonunda belgilangan tartibda ro‘yxatdan o‘tkazilgan kasaba uyushmalari, siyosiy partiyalar, olimlarning jamiyatlari, xotin-qizlar, faxriylar va yoshlar tashkilotlari, ijodiy uyushmalar, ommaviy harakatlar va fuqarolarning boshqa uyushmalari jamoat birlashmalari sifatida e’tirof etiladi.

40.O‘zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi 83-modda  Mol-mulkning turlari

Mol-mulk fuqarolik huquqlari obyekti sifatida ko‘chmas mulkka va ko‘char mulkka bo‘linadi.
Ko‘chmas mulk jumlasiga yer uchastkalari, yer osti boyliklari, binolar, inshootlar, ko‘p yillik dov-daraxtlar va yer bilan uzviy bog‘langan boshqa mol-mulk, ya’ni belgilangan maqsadiga nomutanosib zarar yetkazmagan holda joyini o‘zgartirish mumkin bo‘lmaydigan obyektlar kiradi.
Qonunda boshqa mol-mulk ham ko‘chmas mol-mulk qatoriga kiritilishi mumkin.
Ko‘chmas mol-mulkka bo‘lgan huquqlarni qo‘lga kiritish va ular bekor bo‘lishining xususiyatlari qonun bilan belgilab qo‘yiladi.
Ko‘chmas mulk jumlasiga kirmaydigan mol-mulk ko‘char mulk hisoblanadi. Ko‘char mulkka bo‘lgan huquqlarni ro‘yxatdan o‘tkazish talab etilmaydi, qonunda nazarda tutilgan hollar bundan mustasno.

41.Yerga nisbatan davlat mulkining huquqiy asoslari.

42.O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 214- moddasi