Tashkil etish tamoyillari

Yem-xashak tayyorlashni tashknl etnsh

K.ishlok. xujalik korxonalarida almashlab ekish sxemasi va daxalar buyicha yem-xashak tayyorlash rejalarini tuzishda shu reja- lar asosida xap bir ozik.abop ekinning asosiy xosili va kushimcha maxsulot sifatida olinadigan ozikalar agrotexnika tadbirlarini utkazish va yigim-terim davrini anik belgilab, uni kazishga
grafiklar tuzish maksadga muvofiіshir.
Bu borada reja buyicha kushiladigan xosilni, xap bir ozika ekinlari buyicha ta’sir etuvchi omillarni aloxida-aloxida xisoblash mumkin. Buning uchun maxsus ilmiy-tadkikot institut- lari ishlab chikkan meyorlardan foydalaniladi.
Pichan urish va ushi ma’lum darajada kuritilgandan keyin yigib Olish, Faramlash, tashish, yuklash, tushirish ishlari xozir tula mexanizatsiyalashtirilgan va bu maksad uchun mashinalar sistemasi mavjud.
Pichan jamgarishda T—2,1 markali traktor, garamlashda GBU-b markali, presslashda PSB- 1,6 markali presspodborshik kabi mexa- nizatsiya vositalaridan foydalanilganda yem-xashak ot va kol kuchi bilan jamgarilgandagiga karaganda nobudgarchiligi 2-3 barobar kamayadi. Krim-yigim texnologiyasi xujalikdagi texnika vositala— riga karab belgilanadi. Xujalikda presspodborshik bulmasa, IIKC- 2M, PSB-1,6, VNX-ZB xamda VNB-3,0 va xokazo markali texnika vo- sitalaridan foydalanish mumkin. PPB —1,6 tipdagi presspodbor- shik bilan presslash kuyidagicha tashkil etiladi: ut traktor urogida uriladi, kuritib pichan kilinadi, traktor xaskashida yigiladi, presslab tayyorlanadi va toylab plash texnikasi yorda- mida yuklanadi. Sungra ozika saklanadigan joyga tashiladi.
Tayyorlangan lar xajmi aniklanib, maxsus dalolatnoma akt- lar bilan kabul k.ilib olinadi. Bu aktda yigishtirilgan ya‹oy- NINg NomI, YIFIb olingan xosildorligi, garamlar soni, ogirligi, ular xajminig kubaturasi, ulardagi utlar sifati kursatilgan buladi. Dalolatnomani ozika tayyorlovchi brigada bosh- ligi va xujalik tomonidan kabul kilib oluvchi shaxs imzolaydi. 1 m² uning xajmi, garamdan bir kub metr Dni olib, torozida tor— tish ili bilan aniklanadi. Faramning xajmi kuyidagi formula yordamida topiladi:
( E + B- + 2 ) U
x —
2
Bunda: X- Faramning x.ajmi, m; E- karamning eni, m;
B- garamning aylanasi, m; Y- garamning uzunligi, m.

Yaylov uchastkalarining xajmi bokiladigan chorva mollari- ning podadagi bosh soni va bitta maydonda (maydon birligida)

22V
bokish uchun belgilangan chorva mollarining bosh soni meyoriga bulinadi, 1 gektar maydonda bokilishi zarur bulgan chorva molla— rining bosh sonini aniklovchi meyor - yuklamani aniklashda kuyidagi formuladan foydalanish mumkin:


N =
T d
Bunda:
N-bosh sonini berkitish meyori, 1 ga, bosh;
U-bir gektar maydondan chorva mollari yeydigan ut mikdori, kg;
T-bir bosh chorva molining bir sutkadagi k aga bulgan talabi, kg; D-bok.ish davri, kun.


Xap bir xujalik uz ishlab chikarish yunalishi, chorva mollari soni, guruxi, yaylov xajmiga kura talab kilinadigan yaylov maydon— lari sonini xam aniklash mumkin. Buning uchun kuyidagi formula— dan foydalanish mumkin:
M =

Bunda: M-yaylov maydonlari soni;
D-uning usish davri, kun;
Mm-bitta yaylov maydonchada mol bokish muddati, kun; K- urib olish uchun koldirilgan yaylovchalar.
Utlok va yaylovlardan foydalanishda larni yaxshi ustirish uchun barcha tadbirlarni uz muddatida, sifatiga aloxida e’tibor berib kazish katta tashkiliy—iktisodiy axamiyatga egadir. Yaylov lari xosildorligini oshirish ishlari asosan ikki yul bilan olib boriladi: birinchisi-yaylov lari ildiz tizimini parvarish