Tashkiliy tadbirlar. Reja

Tashkiliy tadbirlar.
REJA:

1. 
   Tezkor xizmat ko‘rsatish
   
2. 
   Ish bajarish tartibi
   

Ko‘riladigan masala: Elektr qurilmasiga tezkor xizmat ko‘rsatish. Texnika xavfsizligini buzmasdan kim xizmat ko‘rsatish xukukiga ega va kanday xizmat ko‘rsatish kerak.
1000 V kuchlanishdan yukori bo‘lgan elektr uskunalarda yakka o‘zi xizmat kiluvchi navbatchi yoki tezkor-ta’mirlash xodimi, shuningdek navbatchilik kilayotgan katta navbatchi elektr xavfsizligi bo‘yicha IV gruppaga, kolgan xodimlar esa III gruppaga ega bo‘lishi shart.
1000 V kuchlanishgacha bo‘lgan elektr uskunalarda yakka o‘zi xizmat kiluvchi navbatchi yoki tezkor-ta’mirlash xodimi III gruppaga ega bo‘lishi kerak.
Kuchlanish ostida bo‘lgan elektr uskunani to‘siksiz tok o‘tkazuvchi kismiga 3.1.-jadvalda kayd etilganidan kam masofaga yuk ko‘taruvchi va boshka mashina-mexanizmlarning xamda shaxslarning yakinlashishi man etiladi.
Elektrostansiya va podstansiya elektr uskunalarini yakka o‘zi ko‘rib chikishni elektr xavfsizligi bo‘yicha III gruppaga ega bo‘lgan navbatchi yoki tezkor-ta’mirlash xodimi, yoki V gruppaga ega bo‘lgan ma’muriy-texnik xodim yoki korxona raxbariyati bajarishi mumkin.

Elektrotexnikaga alokasi bo‘lmagan xodimlar elektrostansiya va podstansiya elektr uskunalarini ko‘rib chikishni va ekskursiyani korxona ma’muriyati ruxsati bo‘lgan, yakka o‘zi ko‘rib chikish xukukiga ega bo‘lgan IV gruppali xodim nazorati ostida o‘tkazishi mumkin.

Elektr uzatish tarmog‘ini ko‘rib chikish ushbu koidaning va bandlariga binoai amalga oshirilishi mumkin.

Kuchlanash ostida bo‘lgan tok o‘tkazuvchi kismgacha yakinlashish mumkin bo‘lgan masofa, m.

Eslatma: Ushbu jadvalda xamda bundan ksyingi Koida tekstlarida 3 kV kuchlanishli elektr uskunalari 6 kV kuchlanishli elektr uskunalariga tenglashtiriladi, kuchlanishi 20 kV esa 35 kV ga 60 kV esa 110 kV ga tenglashtiriladi.
Ushbu elektr uskunalarida xizmat kilmaydigan xodimi elektr uskunaga navbatchi yoki tezkor-ta’mirlash xodimi yoxud, yakka o‘zi ko‘rib chikish xukukiga ega bo‘lgan xodim xamroxligida ijozat berib kirgizish mumkin.

Nazoratchi xodim elektr uskunada ishlashga ruxsat etilgan ishchi xavfsizligini to‘la ta’minlashi, xamda tok o‘tkazuvchi kismiga mutlako yakinlashmaslik xakida ogoxlantirishi kerak
Kuchlanishi 1000 V-dan yukori bo‘lgan elektr uskunalarni ko‘rib chikish paytida tok o‘tkazuvchi kismlari 3.1.-jadvalda ko‘rsatilgandan kam masofaga yakinlashishga qarshi ko‘yiladigan to‘siklar bilan jixozlanmagan xona va xujralarga kirish man etiladi.

Kuchlanishi 1000 V-gacha bo‘lgan elektr uskunni ko‘rib chikishda shchit, elektr uskuna, o‘lchov asbobi joylashgan shkaf, boshkaruv pulti va boshka uskunalar eshigini ochishga ruxsat etiladi
.
Elektr uskunani ko‘rib chikish jarayonida biror-bir ishni bajarish man kilinadi.
6-35 kV kuchlanishli elektr uskunada erga tutashish sodir bo‘lsa, xodimlarni yopik taksimlovchi elektr uskunada 4-metrdan ochik taksimlovchi elektr uskuna va uzatish tarmog‘ida 8-metrdan kam masofaga yakinlashishga fakat tarmokni tezda o‘chirish, iste’molchini boshka tarmokdan ulash, xamda kuchlanish ta’siriga tushib kolgan shaxsni kutkarish uchun ruxsat etiladi. Bunday xollarda, elektr uskunada ishlatiladigan ximoya vositalaridan foydalanish kerak.

Kuchlanishi 1000 V dan yukori ko‘l privodan ajratgich (raz’edinitel), uzgich (otdelitel) va o‘chirgich (vыklyuchatel) uskunalarini o‘chirish va yokishda dielektrikdan ko‘lkopdan foydalanish kerak.

Saklagich ko‘yish va olishda ushbu tarmokdan kuchlanishni olish shart.
Kuchlanishni olib tashlovchi kommutatsion apparatlar o‘rnatilmagan elektr ko‘shilmada, saklagichni kuchlanish ostida olish va ko‘yish, shu tarmokka ulangan iste’molchi o‘chirilgan takdirda ruxsat etiladi.
Ikkilamchi zanjir va yoritish tarmoklarida, kuchlanish transformatorida saklagichni kuvvatni olmasdan va kuchlanish ostida almashtirishga ruxsat etiladi.
Kuchlanish ostida saklagichni almashtirish kerak bo‘lib kolsa, kuyidagi ximoya vositasidan foydalanish zarur:

1000 V kuchlanishdan yukori bo‘lgan elektr uskunada dielektrik ko‘lkop va ximoya ko‘zoynagini ko‘llagan xolda ombir (shtanga)-dan;
1000 V kuchlanishgacha bo‘lgan elektr uskunada izolyasiyalangan ombir yoki dielektrik ko‘lkop va ximoya ko‘zoynagidan foydalaniladi;
Kommutatsion apparatlar bilan jixozlanmagan 1000 V kuchlanishgacha bo‘lgan shchit va yig‘ilmalarda o‘rnatilgan saklagichlar (predoxranitellar) ustma-ust, fazalar vertikal joylashgan bo‘lsa, saklagichni olish va ko‘yish iste’molchidan kuvvatni olmasdan turib, kuchlanish ostida almashtirishga ruxsat etiladi. Bunday paytda ko‘zni ximoya kilish vositasi o‘rniga yuz (bet)-ni ximoya kilish vositasidan foydalanish tavsiya kilinadi.

Ish olib borilayotgan elektr uskuna xujrasidan tashkari, xonada kolgan barcha xona, xujra, shchit va yig‘ilmalarning eshiklari kulflangan bo‘lishi kerak.
1000 V kuchlanishdan yukori bo‘lgan elektr uskuna (yopik komplekt, ochik taksimlovchi elektr uskunaning xona va xujralari), xamda 1000 V kuchlanishdan yukori bo‘lgan elektr uskuna tashkarisida joylashgan 1000 V kuchlanishgacha bo‘lgan shchit va elektr uskuna shchit va yig‘ilmalarning kalitlari navbatchi xisobida bo‘lishi shart. Navbatchi bo‘lmagan elektr uskunalarida kalitlar ma’muriy-texnik xizmatchi xisobida bo‘lishi mumkin.

Xar bir kalit nomerlangan bo‘lishi darkor. Kalitlarning bir komplekti zaxirada saklanishi shart. Kalitlar tilxat bilan kuyidagi xodimlarga berilishi kerak:
- yakka o‘zi ko‘rib chikish xukukiga ega bo‘lgan xodimlarga—barcha xonalarning kalitlari;
- tezkor-ta’mirlovchi xodimlar ichidan ajratilgan ishlashga ijozat beruvchi shaxsga, ish raxbari va ishboshiga, nazorat kiluvchiga—fakat ish olib borilishi uchun ajratilgan xona kaliti beriladi.

Xar kuni ish tugagandan so‘ng va elektr uskuna ko‘rib chikilgandan keyin kalitlar albatta kaytarib topshirilishi kerak Navbatchi bo‘lmagan elektr uskunada ish olib borilganda ushbu elektr uskuna joylashgan xona kaliti, ko‘rib chikilgandan yoki ish batamom tugallangandan so‘ng, uzog‘i bilan keyingi ish kunidan kechiktirmasdan topshirilishi kerak.

Elektr uskuna joylashgan xona kalitini uzok muddatga berish elektr tarmog‘i korxonasining taksimlovchi elektr uskunalarida tezkor o‘chirish-yokish xukukiga ega bo‘lgan iste’molchi xodimiga xamda yakka o‘zi ko‘rib chikish xukukiga ega bo‘lgan navbatchiga, tezkor — ta’mirlash va ma’muriy-texnik xodimlarga berish zaruratini korxona bosh muxandisi belgilaydi.

Kalitni olish va kaytarish jarayoni istalgan shakldagi ish jurnali yoki tezkor-dispetcherlik jurnallarida kayd kilinishi kerak.
Elektr tokiga tushib, jaroxatlanganni kunkarish uchun elektr uskunadan kuchlanishni olish ruxsatsiz bajarilishi mumkin.