Tаshqi kuchlаr. Ichki kuch vа kuchlаnish, kеsimlаr usuli maqsad va vazifalar
Download 461.6 Kb. Pdf ko'rish
|
№1 Ички кучлар
|
Deformasiyalarg asosii turlari.
Konstruksiya detallarining materiallar qarshiligida o'rganiladigan asosiy deformasiya turlari quyidagilardir. 1) chuzilish , 2) siqilish , 3) siljish , 4) buralish, 5) egilish. Kesimlar usuli. Kuchlanish Jismga ta'sir qilayotgan tashqi kuchlarning bu jismda ichki harshiliq kuchlarini qosil qilishi yuqorida aytib o'tilgan edi. Tashqi kuchlar jismni deformasiyalaydi, ya'ni shaqlini o'zgartiradi, ichki kuchlar esa jismning dastlabki shaqlini va hajmini saqlab qolishga intiladi. Materiallar qarshiligi masalalarini echish uchun jismning ichki kuchlarini va deformasiyasini aniqlay bilish zarur. Jismning biror kesimidagi ichkn kuchlarni aniqlashda kesimlar usulidan foydalaniladi. Bu usulning mohdyati kuyidagilardan iborat. ____________________ Baratov N.B., Axmedjanov Yu.A., Maksudova N.A. Amaliy mexanika fanidan ma’ruzalar matni/ TDTU, 2014 y . 5-mavzu F1, F2, F3 va F4 kuchlar ta'sirida muvozanatda turgan jismni tekshiraylik (1.9- rasm,a). 5.1-rasm Agar kesimdan cheksiz kichki qA maydoncha ajratsak, u qolda ichki kuchlar kesimning hamma nuqtalarida ta'sir qiladi deb hisoblab, bu maydonchaga ham cheksiz kichik qF kuch to'qri keladi deyish mumkin. Ichki ∆Fkuchning ajratilgan maydoncha kattaligi qA nisbati bu maydonchaning o'rtacha kuchlanishi bo'ladi: Р ур = ∆𝐹 ∆А Shunday qilib, kuchlanish (ichki kuchlarning intensivligini ifodalaydigan kattalik) maydoncha yuzi birligiga to'qri keladigan kuch bilan aniqlanadi. Kuchlanish, odatda N/m 2 bilan ifodalanadi. Maydonchani nolgacha kichraytirib, ya'ni limitga utib, qA maydonchaning markazi bo'lgan ayni nuqtadagi haqiqiy kuchlanishni topamiz. Demak ayni nuqtadagi haqiqiy kuchlanish quyidagicha bo'ladi: Р х = lim ∆𝐹→0 ∆𝐹 ∆𝐴 = 𝑑𝐹 𝑑𝐴 (5.1) Agarichkikuchlar (elastikkuchlari)ningkesimbo'yichatekstaqsimlanganima'lumbo'lsa (1.10-rasm), buengoddiyqoldakuchlanishkesimgata'siretuvchielastiklikkuchlariningyiqindisinikesi mningbutunyuzigabo'lishyo’libilantopiladi, ya'ni: р = 𝐹 А 𝜎 = р sin 𝛼, 𝜏 = р cos 𝛼 (5.2) |
