Tashqi qurilmalar bilan bog‘lanishni ta’minlovchi interfeys qurilmalari

11.2-rasm. Mikro EXM ning soddalashtirilgan blok sxemasi

DX qurilmasiga odatda mikro EXM bajaradigan xisoblashlar programmasi hamda bu xisoblashlarni bajarishda kerak bo’ladigan mahlumotlar yoziladi. OX ga esa oraliq xisoblashlar natijasi yoziladi.

DX qurilmasiga odatda mikro EXM bajaradigan xisoblashlar programmasi hamda bu xisoblashlarni bajarishda kerak bo’ladigan mahlumotlar yoziladi. OX ga esa oraliq xisoblashlar natijasi yoziladi.

Mikro EXM markaziy protsessori xisoblash ishlarini xamda EXM ning qolgan funktsional qurilmalari ishini muvofiqlashtiradi. EXM funktsional bloklari orasidagi aloqa 17.2-rasmda keltirilgan. Unda alohida ulanuvchi shinalar ko’rsatilgan. Masalan, sakkiz xonali son sakkiz liniyali shina orqali uzatiladi.

Mikroprotsessorning struktura sxemasi 17.3-rasmda keltirilgan. Mikroprotsessorga kiruvchi boshqaruvchi qurilma takt generatoridan berilayotgan impulg’slar bilan sinxronlashtiriladi va u o’z navbatida protsessordagi boshqa qurilmalar ishini sinxronlaydi. Ularga buyruqlar xisoblagichi umumiy ishlarni bajaruvchi registr va akkumulyator deb ataluvchi registr kiradi.

Buyruqlar xisoblagichi bo’lib, navbatdagi bajariladigan buyruq saqlanayotgan registr xizmat qiladi.

• 
  Mikroprotsessor bosh registri bo’lib, akkumulyator xisoblanadi. Arifmetik va mantiqiy operatsiyalarni bajarishda, u bajarilgan operetsiya natijalarini xotirada saqlovchi qurilma va birorta operand (operand –opretsiyalar bajariladigan obhekt kattaligi masalan, arifmetik operand – sonlaridan iborat: qo’shishda – qo’shiluvchi son) manbai bo’lib xizmat qiladi. Masalan, qo’shish operatsiyasida akkumulyatorda oldin birinchi qo’shiluvchi, so’ngra yig’indi yoziladi. Ayrim mikroprotsessorlarda bir nechta akkumulyator bo’ladi. Sonlar va adreslar ustida bajariladigan arifmetik va mantiqiy operatsiyalar boshqaruvchi qurilmadan beriluvchi impulg’slar bilan boshqariladigan arifmetik mantiqiy qurilma (AMQ) da bajariladi.
  
• 
  Umumiy ishlarni bajaruvchi registorlar o’ta opretiv xotirani tashkil qilib oraliq natijalar, adreslar va buyruqlarni vaqtincha saqlash uchun ishlatiladi. 17.3-rasmda keltirilgan mikroprotsessorda keltirilgan registorlardan tashqari yana bir nechta registorlar mavjud bo’lib, ulardan («stek») deb ataluvchi registorlar muhim ahamiyatga ega. Bu registorning ishlash printsipi kuyidagicha. Unga beriladigan axborot A, B, S, D…….. bo’lsin, deylik. Agar axbarot shu tartibda berilsa, undan axborot faqat …….D, S, B, A tartibda olinishi mumkin.