Tashqi savdo aylanmasi elastikligini tavsiflovchi ko`rsatkichlar

Sodda foizlarda oshgan qiymat summasi qaysi formula bilan hisoblaniladi? Misollar keltiring.

Sodda foizlarda ( dekursiv metod bo`yicha ) oshgan qiymat summasi quyidagi formula orqali hisoblaniladi:
S=R+R*i*n
S=R*(1+i*n)
S- pulning oshgan qiymat summasi
R- qiymat summasi
n- foiz yozish davrlari soni

1. 
   foiz stavkasi
   

1+i*n – boshlang`ich summani ko`paytiruvchi miqdor
Misol:
10 mln so`m 5 yilga 30 % stavkasi bilan berilgan. 5 yildan keyin qaytarib olinadigan summa – oshgan qiymat aniqlansin.
R=10mln S=R+R*i*n S=10+10*0.3*5=10+15=25
n=5
i=30%=0.3 S=25mln


4.Tashqi savdo aylanmasi elastikligini tavsiflovchi ko`rsatkichlar
1. eksport elastikligi:
EE=(delta E/E) / (delta YaIM/YaIM)
Delta E- eksport o`simi
E- eksport hajmi
Delta YaIM- YaIM o`simi
2. eksportning ilgarilash keffitsienti:
KE=JE / JYaIM
JE-eksport indeksi
JYaIM-YaIM indeksi
Regionning eksport kvotasi (KE)
KE = (eksport hajmi / yalpi ichki mahsulot)*100
E - eksport hajmi
YaIM - yalpi ichki mahsulot
JE=KE1 / KE0
KE1 bazis va joriy davrlarda eksport kvota darajalari
KE0
3. import elastikligi:
EI=(delta I/I) / (delta YaIM/YaIM)
Delta I- import o`simi
I- import hajmi
Delta YaIM- YaIM o`simi
4. importning ilgarilash koeffitsienti:
KI=JI / JYaIM
JI- import indeksi
Regionning import kvotasi (KI)
KI = (Import hajmi / yalpi ichki mahsulot)*100
I - Import hajmi
YaIM - yalpi ichki mahsulot
JI=KI1 / KI0
KEO bazis va joriy davrlarda import darajalari
KE1
5. Koordinatsiya indeksi
JK=JE / JI
6. Koordinatsiya nisbiy miqdori
KNM= E / I


7.Aholi turmush darajasi statistikasi.
Aholi turmush darajasini dastavval quyidagi ko`rsatkchilar umumlashtirib ifodalaydi:

1. 
   jon boshiga to`g`ri kelgan sof milliy daromad;
   
2. 
   nominal va real daromad indekslari;
   
3. 
   turmush qiymati indeksi;
   
4. 
   inson barkamolligi indeksi;
   
5. 
   qashshoqlik indeksi;
   
6. 
   aholi pul daromadlari va xarajatlari balansi;
   
7. 
   yashash minimumi va boshqalar.
   

Bu ko`rsatkchilar qiymat - pul ko`rsatkichlari bo`lib, aholining hayotiy ehtiyojlarini qondirish me’yorini aks ettiradi. Aholi jon boshiga yaratilgan YaSD iqtisodiy taraqqiyotni va aholi turmush darajasini ifodalaydi:
Katd = SMD / A
Katd - aholi turmush darajasi koeffitsienti
SMD - sof milliy daromad
А - aholining o`rtacha soni
Aholi turmush darajasining o`sishi uchun SMD ning o`sish sur’ati aholining o`sish sur’atidan tezroq bo`lishi lozim.
Buni aniqlash uchun turmush darajasi indeksini hisoblash kerak:
J ATD1 = SMD1 / A1
J ATD0 = SMD0 / A0
J ATD = ( SMD1 / A1 ) / ( SMD0 / A0 )
Agar JATD>1 bo`lsa iqtisodiy o`sish sodir bo`lgan, binobarin aholi turmush darajasi oshgan.
J ATD = 1 iqtisodiy o`sish o`zgarmagan.
J ATD < 1 iqtisodiy o`sish salbiy, aholi turmush darajasi pasaymoqda.
Nominal daromad - bu bevosita xodim mehnatining miqdori va sifatiga qarab to`lanadigan haq bo`lib, u pul shaklidagi jamiki daromadni o`z ichiga oladi. Shu nuqtai nazardan nominal daromad quyidagicha hisoblanadi:
ND = MBOD+MKD
bu yerda
ND - nominal daromad;
MBOD - mehnat bilan olingan daromad, ya’ni ish haqi, menejer daromadi, tadbirkor daromadi;
MKD - mulkdan kelgan daromad, ya’ni foyda, renta, foiz va dividend.
Pul daromadining o`zi, ya’ni nominal daromad aholi turmush darajasini aniq ifodalay olmaydi, pulning real qadri iste’mol tovarlari narxiga ham bog`liq.
Shu sababli real daromad:
nominal daromadning miqdoriga;
daromaddan chegirilgan har xil soliqlar va to`lovlarga, ya’ni pul daromadining egasi qo`liga tegadigan qismiga;
transfert to`lovlariga, ya’ni pensiya, nafaqa, ishsizlik bo`yicha nafaqalar, tibbiy sug`urta kabilardan tushgan daromadlarga bog`liq. Real daromad jamiki pul daromadlari (brutto`daromad)dan turli to`lovlar (soliqlar, ijtimoiy sug`urta to`lovlari) chegirib tashlangandan keyin qolgan qismi - sof (netto) pul daromadini baho`indeksiga bo`lish yordamida aniqlanadi:
TT - transfert to`lovlar evaziga tushgan daromadlar
S - soliqlar va turli to`lovlar
Jp - bahoning umumiy indeksi.
Real daromad iste’mol tovarlari va xilma-xil xizmatlarda ifodalangan daromad bo`lib, pul daromadining xarid qobiliyatini bildiradi, aholi turmush darajasini umumlashgan holda tavsiflaydi.