Tayanch suzlari

СО₂Q2NН₃=СО(NН₂)₂Q2Н₂ОQ130,1 кж (3)
avvalo karbanat hosil qiladi:
2NН_3(г)QСО_2(г)=NН₂СООNН_4(с)Q151,9 кж (4)

Bu reaksiya geterogen, qaytar, ekzotermikdir. (4)reaksiya muvozanatini o‘nggga burish uchun, bosimni oshirib, haroratni pasaytirish kerak. Ammo, reaksiya tezligini oshirish uchun esa haroratni oshirmoq kerak (3) reaksiyani ikki pog‘onasi ya’ni olingan ammoniy karbamati eritmasini degitratsiya qilinadi:

NН₂СООNН_4(г)=СО(NН₂)_2(с)QН₂О_(с)-28,5 кж (5)

Bu reaksiya gomogen, qaytar va endotermikdir. Hozirgi vaqtda butun dunyoda karbamidni to‘g‘ridan-to‘gri ammiak va SO2dan sintez qilish usuli keng tarqalgandir. Avvallari karbamidni kalsiy sianamididan kislotali muhitda ham olishgan:

СаСN_2(қ)QН₂О_(с)QСО_2(г)=СаСО_3(қ)QН₂СN_2(с) (6)
Н₂СN_2(с)QН₂О_(с)=СО(NН₂)_2(қ) (7)
KARBAMIDNI AMMIAK VA UGLEROD DIOKSIDIDAN SINTEZ KILISH ASOSLARI.

Agarda karbamidni to‘g‘ridan-to‘g‘ri SO2 va ammiakdan sintez qilishni ikkala pog‘onasi, ya’ni (4) va (5) reaksiyalar bir minaroda bir vaqtda amalga oshiriladigan bo‘lsa, ammoniy karbanati Xosil bo‘ish issiqligi, uni degidratlanishidagi endotermik samarasini qoplab, qolgan issiqlik esa hosil bulayotgan umumiy suyuqlikni ma’lum darajada isitishga sarf bo‘ladi. (32.4.)-reaksiya odatda juda tez va deyarli ohirigacha boradi. Ammo (32.5.)-reaksiya juda sekin borib, suyuq holatda ketib, qaytar bo‘lib, karbamidni hosil bo‘lish chikishini oshirish uchun Le-Shatelye prinsipiga muvofiq haroratni oshirmoq kerakdir. Agarda qattiq qizdirilsa, karbamid parchalanib ketishi mumkindir: