Bu baytlardagi musiqaviylikni, qoflyadan tashqari, aniq eshitiluvchi ritm maydonga keltiradi. Bu ritmning hosil boiishida esa, har misradagi bo‘g‘inIar sonining bir xilligi (birinchi bayt misralarida 20 tadan, ikkinchi baytda 14 tadan bo‘g‘in ekani) muhim rol o'ynaydi. - Bu baytlardagi musiqaviylikni, qoflyadan tashqari, aniq eshitiluvchi ritm maydonga keltiradi. Bu ritmning hosil boiishida esa, har misradagi bo‘g‘inIar sonining bir xilligi (birinchi bayt misralarida 20 tadan, ikkinchi baytda 14 tadan bo‘g‘in ekani) muhim rol o'ynaydi.
- Ammo bu baytlarda ritmni vujudga keltirgan narsa faqat bo‘g ‘inlar sonining bir xilligigina emas, balki bo‘g‘inlar sonidan ko‘ra muhimroq — b o ‘g ‘inlarning ,,sifat“ ida ham farq m avjudligidir. ,,Sifat“ so‘zi bu yerda bo‘g‘inning qisqa yoki cho‘ziqligini bildiradi.
- Aruzda bo‘g‘inlar ikki guruhga bo’linadi: cho‘ziq va qisqa.
Barmoq vazni haqida umumiy ma’lumot - Qadimdan beri o ‘zbek she’riyatida asarlar ikki xil tizim asosida yoziladi. Ularning biri ,,barm oq“ , ikkinchisi esa ,,aruz“ tizimidir. Har ikki tizimga oid masalalarning katta turkumini keyinroq, ularga bag‘ishlangan alohida qismlarda yoritamiz. Hozircha, har ikkala tizimning farqlari va asoslarini tushunish uchun zarur bo’lg an ba’zi masalalargagina to'xtab o’tamiz
XI asrdan bizgacha yetib kelgan turkiy folklordan ikki namuna olaylik: - XI asrdan bizgacha yetib kelgan turkiy folklordan ikki namuna olaylik:
- 1. Bordi ко ‘zum yoruqi, Oldi о‘lum qonuq
Qanda erinj qaniqi, Emdi uzin uchgurur. Mazmuni: ko‘zimning nuri (sevgilim) ketdi, mening ruhimni ham olib ketdi. U hozir qayerda ekan? Uning yo‘qligi mening uyqumni qochirdi. - 2. Uzik meni qo‘mitti, Saqinch manga yumitti, Ко ‘nglum angar emitti, Yuzum mening sarg'arur.
- Mazmuni: Sevikligimga bo'lgan shavq va muhabbat meni hayajonga soldi. Qayg‘ular menga hujum qildi. Ko‘nglim unga moyil bo‘lgani u chun yuzim sarg‘aydi'.
Bu ikki parchada ma’lum musiqaviylik, ya’ni ohangdorlik bor. Bu musiqaviylikni she’r tuzilishining biz yuqorida qayd etgan ikki unsuri hosil qiladi. Ularning biri — ritm (zarb) va ikkinchisi — qofiyadir. - Bu ikki parchada ma’lum musiqaviylik, ya’ni ohangdorlik bor. Bu musiqaviylikni she’r tuzilishining biz yuqorida qayd etgan ikki unsuri hosil qiladi. Ularning biri — ritm (zarb) va ikkinchisi — qofiyadir.
- Barmoq tizimida musiqaviylik, ritm faqat bo‘g‘inlar miqdorining bir xil takrori natijasidagina emas, balki bo‘g‘inlarning bir tartibda guruhlanib kelishi bilan ham yuzaga keladi
Do'stlaringiz bilan baham: |
