«Техника» тушунчасининг моҳияти. Қадимги халқлар маданиятида техника пайдо бўлиши ва ривожи

Техника фалсафасини ўрганишдаги муммолар.
Техника фалсафасининг методологик муаммоларидан бири-техника билимининг ўзига ҳос тамонини тҳлил қилишидир. Ҳозирги замон техникасининг кенг маънода, яъни:
- билимлар соҳасида-эмперик ва назарий билимларни ўзаро боғлиқлигини кўрсатиш:

• 
  инсон фаолияти соҳасида (ҳамма восита ва бажариладиган иш тартиби билан) – тбиат ҳодисаларини инсон манфаатларига ҳизмат қилдириш:
  

- инсон фаолиятини касб – хунарга қаратиш, ҳозирги замон техника кўникмасига эга бўлиш ва инсон ўз маҳоратини кўрсатиш соҳасида-малака ва кўникмалар мажмуаси сифатида тасаввур қилиш мумкин.
Юқорида қайд этиб ўтганимиздек техникани таҳлил қилиш бугунги кунда иккита фалсафий йўналиш нуқтаи назаридан бормоқда:

1. 
   Фаннинг методологияси нуқтаи назридан, яъни техник билимларни таҳлил қилиш ва янгича техник тафаккурни шакллантириш:
   
2. 
   Антропология фалсафаси нуқтаи назаридан, яъни бунда техниканинг маънавий-аҳлоқий, маданий муаммоларини, шунингдек, техникани инсонийлик-қадрият нуқтаий назаридан талқин этиш.
   

Мавжуд муаммолар доирасида техника фалсафасини ўрганиш масалалари қўллаш жуда кенг.

Техника фалсафасини ўрганишдаги фалсафий муаммолар жумласига шунингдек компютеризация натижасида, сунъий онг яратиш натижасида ҳосил бўладиган муаммолар киради. Компютеризация, сунъий онг яратиш борасидги ҳосил бўладиган муаммоларни кўрадиган бўлсак компютерлаш натижасида дунё ҳаритаси кўриниши, давлатларни бошқаришдан то таълим тизимигача ўзгаришлар содир бўлади.

Бу ўзгаришлар оқибатида бир қанча муаммолар келиб чиқади. Бундай муаммолардан бири инсониятнинг информацион тизимини глобал «ресурс»га айланишидир. Кўп маълумотларда ёзилишича сунъий онг яратиш оқибатида инсоннинг руҳий олами билан машина орасидаги чегара буткул йўқолиб кетиши мумкин. Бу эса янги бир муаммоларни келтириб чиқаради.

Замонавий программалар тизими нафақат ўргатиш ва ўрганишга қодирлар, балки одамлар хатосини тўғирлашга ва мустқил информация беришга қодирдир. Фалсафий жиҳатдан компьютер ўрганганда вирусдн ҳам мураккаброқ муаммолар келиб чиқади. Бу вируслар бу ўзидан кўпайтириш, нусха олиш ва одамзод фаолиятига боғлиқ бўлмаган бошқа ҳаракат қилади.
Бундан хулоса қилиш мумкинки, бундай маҳсулотлар онгга эга бўлиши мумкин. у эса табиий нарсалар билан сунъий нарсалар орасидаги чегарани бўғиб чиқаради. Замонавий фалсафа адабиётларида техникани баҳолашга оид кўп эътибор қаратилган.
Агар техникани баҳолайдиган бўлсак у нейтралдир, яъни на яхши, на ёмон бўла олади. Мисол учун: автомашинани инсоният кашфиётларидан фахри, транспор, ўзоқни яқин қилувчи восита ҳамда одамларни ўлдирувчи, атроф-муҳитни зарахловчи воситадир.
Агар шунинг учун, техникани баҳолашда нафақат методологик, социологик балки фалсафий асос керак бўлади. АҚШда бу муаммо фалсфий даражада В. Байер, К.Парсса, Г.Портер ишларида кўрилган.
Яна бир муҳим фалсафий муаммолардан бири бу техникани келиб чиқиши ва уни табиат, жамият билан боғлиқлигидир.
Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, табиат илми техниканинг, техника эса табиий илмлар асоси сифатида қаралиши керак.