Tekislikda to‘g‘ri chiziqning turli tenglamalari
Tekislikda to’g’ri chiziqning turli tenglamalari
Download 222 Kb.
|
1 2
Bog'liqTekislikda to‘g‘ri chiziqning turli tenglamalari
- Bu sahifa navigatsiya:
- Tekislikning turli tenglamalari
- Fazoda to’g’ri chiziqni turli tenglamalari.
- Ikkinchi tartibli egri chiziqlar
- TOGRI CHIZIQNING UMUMIY TENGLAMASINI SEGMENTLARDAGI TOGRI CHIZIQ TENGLAMASIGA KELTIRISH.
- Togri chiziqning normal tenglamasi. Ax + Vy + C = 0 tenglamaning ikkala tomoni chaqirilgan songa bolingan bolsa normallashtiruvchi omil
Tekislikda to’g’ri chiziqning turli tenglamalari
To’g’ri chiziqning tenglamalari AX +BY+C=0 to’g’ri chiziqning umumiy tenglamasi. x−x1 y− y1 ikki nuqtadan o’tuvchi to’g’ri chiziq tenglama = x2 −x1 y2 − y1 = x0 +mz to’g’ri chiziqning parametric tenglamasi = y0 +nz a y + =1 to’g’ri chiziqning kesma bo’yicha tenglamasi x b xcos+ ysin=? normal tenglama y=kx+e burchak koeffisiyentli tenglamasi M(x0, y0) n uqtadan tekislikka bo’lgan d = Ax0 +By0 +C A2 +B2 Tekislikning turli tenglamalari AX+By+Cz+D=0 tekislikning umumiy tenglamasi x y z + + =1 tekislikning kesmalarga nisbatan tekislik tenglamasi a b c xcos+ ycos+ zcos j − p =0 normal tenglamasi M1(x1; y1; z1), M2(x2; y2; z2) , M3(x3; y3; z3) x − x1 y − y1 z − z1 x2 − x1 y2 − y1 z2 − z1=0 uch nuqtadan o’tuvchi tekislik tenglamasi x3 − x1 y3 − y1 z3 − z1 A1x+B1y+C1z+D= 0; A2x+B2y+C2z+D2 = 0 A1A2 +B1B2 +C1C2 = 0 tekislikning perpendikulyarlik sharti A1 B1 C1 D1 tekislikning parallellik sharti = = A2 B2 C2 D2 A1 B1 C1 D1 tekisliklar ustma-ust tushish sharti = = = A2 B2 C2 D2 1) n=(1;3;-1) normal vektori va M(2;3;1) nuqtadan o’tuvchi tekislikning umumiy, kesmalar bo’yicha va normal tenglamasini tuzing. Fazoda to’g’ri chiziqni turli tenglamalari. Ikki nuqtadadan o’tuvchi to’g’ri tenglamasi M1(x1, y1, z1); M2(x2, y2, z2) x−x1 = y− y1 = z−z1 x2 −x1 y2 − y1 z3 −z4 pn; m; p yo’naltiruvchi vektori va M0(x0, y0, z0)nuqtadan o’tuvchi to’g’ri chiziqning tenglamasi: x−x0 = y−y0 = z−z0 n m p x = x0 + nt y = y0 + mt to’g’ri chiziqning parametric tenglamasi. z = z0 + pz Ikkinchi tartibli egri chiziqlar x2 y2 Ellipsning kanonik tenglamasi: a2 + b2 =1 Aylananing kanonik tenglamasi: x2 +y2 =a2 ; (x−a)2 +(y−b)2 =R2 x2 y2 Giperbola va uning kanonik tenglamasi a2 − b2 =1 P arabola tenglamasi y= 2px ; x2 = 2py TO'G'RI CHIZIQNING UMUMIY TENGLAMASINI SEGMENTLARDAGI TO'G'RI CHIZIQ TENGLAMASIGA KELTIRISH. Tekislikda to'g'ri chiziqqa oid ba'zi masalalarni yechishda to'g'ri chiziqning segmentlardagi tenglamasi bilan ishlash qulay. Biroq, tekislikdagi to'g'ri chiziqni aniqlaydigan boshqa turdagi tenglamalar mavjud. Shuning uchun to'g'ri chiziqning berilgan tenglamasidan ushbu to'g'ri chiziq tenglamasiga segmentlarda o'tishni amalga oshirish kerak. Ushbu kichik bo'limda to'g'ri chiziqning to'liq umumiy tenglamasi berilgan bo'lsa, segmentlardagi to'g'ri chiziq tenglamasini qanday olish mumkinligini ko'rsatamiz. Bizga tekislikdagi to'g'ri chiziqning to'liq umumiy tenglamasini bilib olaylik ... A, B va C nolga teng bo'lmagani uchun siz C raqamini tenglikning o'ng tomoniga o'tkazishingiz, hosil bo'lgan tenglikning ikkala tomonini -C ga bo'lishingiz va x va y uchun koeffitsientlarni maxrajlarga yuborishingiz mumkin: . (Oxirgi o'tishda biz tenglikdan foydalandik ). S hunday qilib, biz to'g'ri chiziqning umumiy tenglamasidanmiz segmentlardagi to'g'ri chiziq tenglamasiga o'tdi, bu erda Misol. To'g'ri to'rtburchak koordinatalar sistemasidagi to'g'ri chiziq Oksi tenglama bilan berilgan ... Ushbu chiziq tenglamasini chiziq bo'laklariga yozing. Yechim. Keling, bir soniyani berilgan tenglikning o'ng tomoniga o'tkazamiz: ... Endi hosil bo'lgan tenglikni ikkala qismga ajratamiz: ... Olingan tenglikni kerakli shaklga o'tkazish qoladi: ... Shunday qilib, biz segmentlardagi to'g'ri chiziqning kerakli tenglamasini oldik. Javob: Agar to'g'ri chiziq aniqlansa Agar to'g'ri chiziqning umumiy tenglamasida Ax + Vy + C = 0 C ¹ 0 bo'lsa, -C ga bo'linib, biz quyidagilarni olamiz: yoki Geometrikma'nokoeffitsientlar - bu koeffitsient a to'g'ri chiziqning Ox o'qi bilan kesishgan nuqtasining koordinatasi va b- to'g'ri chiziqning Oy o'qi bilan kesishish nuqtasi koordinatasi. Misol. x - y + 1 = 0 to'g'ri chiziqning umumiy tenglamasi berilgan.Ushbu to'g'ri chiziqning segmentlardagi tenglamasini toping. C = 1, a = -1, b = 1. To'g'ri chiziqning normal tenglamasi. Ax + Vy + C = 0 tenglamaning ikkala tomoni chaqirilgan songa bo'lingan bo'lsa normallashtiruvchi omil, keyin olamiz Xcosj + ysinj - p = 0 - to'g'ri chiziqning normal tenglamasi. Normallashtiruvchi omilning ± belgisi m × S bo'lishi uchun tanlanishi kerak< 0. p - boshdan to'g'ri chiziqqa tushirilgan perpendikulyarning uzunligi va j - Ox o'qining musbat yo'nalishi bilan bu perpendikulyar tomonidan hosil qilingan burchak. Misol. 12x - 5y - 65 = 0 to'g'ri chiziqning umumiy tenglamasi berilgan.Bu to'g'ri chiziqning har xil turdagi tenglamalarini yozish talab etiladi. bu to'g'ri chiziqning segmentlardagi tenglamasi: bu to'g'ri chiziqning qiyalik bilan tenglamasi: (5 ga bo'linadi) chiziqning normal tenglamasi: ; cosj = 12/13; sinj = -5/13; p = 5. Shuni ta'kidlash kerakki, har bir to'g'ri chiziqni segmentlarda tenglama bilan ifodalash mumkin emas, masalan, o'qlarga parallel yoki koordinatadan o'tuvchi to'g'ri chiziqlar. Misol. To'g'ri chiziq koordinata o'qlarida teng musbat segmentlarni kesib tashlaydi. Ushbu segmentlar hosil qilgan uchburchakning maydoni 8 sm 2 bo'lsa, to'g'ri chiziq tenglamasini tuzing. To'g'ri chiziqli tenglama quyidagi ko'rinishga ega:, a = b = 1; ab / 2 = 8; a = 4; -4. a = -4 muammo bayonotiga mos kelmaydi. Jami: yoki x + y - 4 = 0. Misol. A (-2, -3) nuqtadan va koordinatadan o‘tuvchi to‘g‘ri chiziq tenglamasini tuzing. To'g'ri chiziqli tenglama quyidagi ko'rinishga ega:, bu erda x 1 = y 1 = 0; x 2 = -2; y 2 = -3. Download 222 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
1 2
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling