Jinsiy gormonlar - odam va umurtqali hayvonlar jinsiy bezlarida ishlanadigan biologik faol moddalar. Birlamchi jinsiy belgilar (gonadalardan tashqari) va ikkilamchi jinsiy belgilar namoyon boʻlishini taʼminlaydi. Jinsiy garmonlar kimyoviy tuzilishiga koʻra, steroidlar va polipeptidlarga ajratiladi. Steroid gormonlar androgenlar, estrogenlar va progestinlar (gestagenlar)ga boʻlinadi. Erkaklar jinsiy gormonlari — androgenlar urugʻdonning maʼlum hujayralarida sintezlanadi; molekulasi 19 uglerod atomidan iborat. Eng asosiysi — testosterondir. - Jinsiy gormonlar - odam va umurtqali hayvonlar jinsiy bezlarida ishlanadigan biologik faol moddalar. Birlamchi jinsiy belgilar (gonadalardan tashqari) va ikkilamchi jinsiy belgilar namoyon boʻlishini taʼminlaydi. Jinsiy garmonlar kimyoviy tuzilishiga koʻra, steroidlar va polipeptidlarga ajratiladi. Steroid gormonlar androgenlar, estrogenlar va progestinlar (gestagenlar)ga boʻlinadi. Erkaklar jinsiy gormonlari — androgenlar urugʻdonning maʼlum hujayralarida sintezlanadi; molekulasi 19 uglerod atomidan iborat. Eng asosiysi — testosterondir.
Ayollar jinsiy gormonlari — estrad iol , estron tuxumdon follikulalarida ishlab chiqariladi, ular 18 uglerod atomidan tuzilgan; progestinlar tuxumdonning sariq tanasida va struktur elementlarda sintezlanadi. Molekulasi 21 uglerod atomidan tashkil topgan. Eng asosiysi — progesteron. - Ayollar jinsiy gormonlari — estrad iol , estron tuxumdon follikulalarida ishlab chiqariladi, ular 18 uglerod atomidan tuzilgan; progestinlar tuxumdonning sariq tanasida va struktur elementlarda sintezlanadi. Molekulasi 21 uglerod atomidan tashkil topgan. Eng asosiysi — progesteron.
- Estrogen va gestagen gormonlarning oʻzaro taʼsiri tufayli otalangan urugʻ hujayra bachadonga oʻrnashib homiladorlik va tugʻruqning maromida kechishini taʼminlaydi. Follikula devorining epiteliy hujayra1aridan progesteron gоrmоni isblab chiqaruvchi sariq tana bezi hosil bo'ladi. Progesteron gonnoni ta'sirida bachadon bezlari katta1ashadi, cho'ziladi, еgri-bugri ko'rinishga ega bo'ladi. Qon tomirlari kengayib, qon bilan to'ladi. 'Shilliq pardaning glikogen miqdori oshadi, ishlab chiqarilayotgan shilliq modda quyuqlashadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
