Телекоммуникация тармоқлари ва тизимларини эксплуатация қилиш муаммолари
II BOB. 4G MOBIL ALOQA TARMOQLARI XIZMAT KO’RSATISH
Download 187.14 Kb.
|
Телекоммуникация тармоқлари ва тизимларини эксплуатация қилиш му
|
II BOB. 4G MOBIL ALOQA TARMOQLARI XIZMAT KO’RSATISH
SIFATINI BAHOLASH 2.1. Harakatdagi radioaloqa tizimlarining vazifasi va xizmat ko’rsatish zonasining o’lchami Harakatdagi radioaloqa tizimilari(XRT)ni vazifasi va xizmat ko‟rsatish zonasining o‟lchamlariga bog‟liq ravishda 4 sinfga ajratish mumkin: 1. Xizmat ko‟rsatish zonasi bitta nurda 400-800 km va orbitaning balandligiga bog‟liq ravishda bir sun‟iy yo‟ldosh uchun 3000-8000 km diametrdagi sun‟iy yo‟ldoshli aloqa tizimlari; 2. Ta‟sir etish radiusi 0.3 dan 35 kmgacha bo‟lgan uyali harakatdagi radioaloqa tizimlari; 3. Xizmat ko‟rsatish zonasi antennaning ko‟tarilish balandligiga qarab 2 dan 50 km gacha bo‟lgan radiusda ishlovchi professional mobil (Tranking) radioaloqa tizimlari; 4. Sota o‟lchamlari 0.3 km radiusgacha bo‟lgan simsiz telefoniya tizimlari. Turli sinflardagi tizimlar orasidagi farq, avvalo, taqdim etiladigan xizmat turlari va sifatidan iborat. Yuqoriroq sifatni ham mobil, ham stasionar (umumiy foydalanishdagi telefon tarmoqlari, ISDN va boshqalar) abonentlar uchun ikki tomonlama radioaloqa xizmatlarini taqdim etadigan sotali tarmoqlar va simsiz telefoniya tizimlari ta‟minlaydi. Aynan shu xizmatlar, lekin kamroq imkoniyatlar bilan sun‟iy yo‟ldoshli tizimlarda ishlatiladi. PMR tizimlarida esa asosiy xizmat ko‟rsatish turlari yarim dupleksli aloqa va abonentlarni guruhli chaqirish hisoblanadi [19]. Xizmat ko‟rsatish zonalarining o‟lchamlari xizmat ko‟rsatiladigan hudud bo‟yicha abonentlarning zichligi va taqsimlanish xarakteriga bog‟liq. Abonentlar soni yuqori zichlikli joylarda 100m gacha radiusli femtosotalar va pikosotalar yaratiladi, ko‟p binoli va aholisi yuqori zichlikda joylashgan hududlarda esa mikrosotalar (0.1-0.5 km) tashkil etiladi. Shahar va shahar atrofidagi zonalarni qamraydigan makrosotali zonalarning ta‟sir etish radiusi 30-35 kmdan oshmaydi. 32
ham sotali, ham sun‟iy yo‟ldoshli tizimlarda amalga oshirilishi mumkin. Sotali tarmoqlar va simsiz telefoniya tizimlari bir kvadrat kilometrli hududda 10000 erlangacha bo‟lgan katta zichlikda joylashgan abonentlarga xizmat ko‟rsatishi mumkin. Tranking tarmoqlar esa trafik hajmi 1-2 erl/kv.kmdan oshmagan hollarda samaraliroq hisoblanadi. Sotali tizimlarda spektral samaradorlikni oshirish uchun TDMA va CDMA ko‟p stansiyali ulanish texnologiyalari qo‟llaniladigan keng polosali kanallardan foydalaniladi. Shu bilan bir vaqtda PMR tarmoqlarda asosan FDMA yoki TDMA li qisqa polosali kanallar qo‟llaniladi. Boshqa farqlar aloqani tashkil etish sxemasida bo‟ladi. Sotali aloqa va simsiz telefoniya tizimlarida abonentlar orasida individual chaqiruvlar amalga oshiriladi. Bunda so‟zlashuvning o‟rtacha davomiyligi bir necha minutlarga еtishi mumkin. PMR tizimlarining odatiy ish rejimi esa qisqa uzatishga, lekin tez-tez chaqiruvlarga (1 minutdan kam) asoslangan. Chaqiruvlar to‟g‟ridan-to‟g‟ri, yoki dispetcher orqali amalga oshirilishi mumkin. PMR tizimlarida aloqa o‟rnatish vaqti qoidaga ko‟ra, 0.3s dan oshmasligi kerak. Chastotaviy resursdan foydalanish usuli bo‟yicha harakatdagi radioaloqa tizimlari ikki sinfga ajratiladi: - abonentlarga kanallar qattiq biriktirilgan aloqa tizimlari; - umumiy xizmat ko‟rsatish zonasida abonentlarning talabi bo‟yicha kanallarni taqdim etishli tizimlar. Kanallarning o‟zgartirilmasdan biriktirishli tizimlarda yuqori operativ aloqa ta‟minlanadi. Kanallarni o‟zgartirilmasdan biriktirish prinsipi PMR konvensional tizimlarida keng tarqaldi. Tranking tizimlar erkin ulanishli tizimlar qatoriga kiradi. Ular tanlangan chastotalar guruhi ichida istalgan kanalda ishlash imkoniyatini beradi; binobarin, aniq (konkret ) bir kanal ajratilgan resursga biriktiriladi. Sotali aloqa va simsiz telefoniya tizimlarida abonent bir xizmat ko‟rsatish zonasida joylashganida talab bo‟yicha kanalni taqdim etish ta‟minlanadi. 33
7
b
0 ) yaxshilash imkoniyatini berdi. Agar analog tizimlarda E b /N
nisbat 17-18 dB bo‟lgan bo‟lsa, unda raqamli tizimlarda bu ko‟rsatkich 7-9 db ga teng bo‟ldi. Harakatdagi radioaloqa еr usti tizimlari uchun (sun‟iy yo‟ldoshli tizimlardan tashqari) o‟zaro nisbiy xarakteristikalar 2.1-jadvalda keltirilgan. Keltirilgan tizimlar ro‟yxati yetarlicha to‟liq bo‟lmasada, baribir, u yoki bu tizimni qurishdagi farqlarni baholash imkonini beradi. “Signal-shovqin” nisbati bu 1 bitli signal energiyasini 1Gs dagi shovqinlar quvvati zichligiga nisbatidir (E b /N 0
past bo‟lsa, tizimning aloqa sifat shunchalik yuqori bo‟ladi. E b /N 0
katta amaliy ahamiyatga ega, chunki xatoli bitlarning paydo bo‟lish tezligi bu nisbatning (kamayuvchi) funksiyasi hisoblanadi.(2-jadval) 34
Standart 2-avlod sotali aloqa tizimlari Simsiz telefoniya PMR raqamli tizimlari Xarakteristika GSM D-AMPS
PDC
DECT
APCO-25 Tetrapol
430 (450-470) 138-174; 406-512; 746-869 70... 520 Chastota polosasi kengligi, MGs 25 25 25
24
20
5
45
Yo‟q
10
10
1250
100
25
12,5/10 Dupleks kanallar soni 124 832 20
40
n/d
400
CDMA
FDMA
TDMA
FDMA
FDD
TDD
FDD
FDD
eltuvchiga to‟g‟ri keladigan kanallar soni 8 ili 16 3(6) 55 3(6)
12 4
1 Modulyasiya usuli GMSK π/4 DQPSK QPSK (BS) OQPSK (M)
GFSK GFSK π/4 DQPSK C4FM CQPSK
Ma‟lumotlar uzatish tezligi, kbit/s
42
1152
vkl. 4
) 9,6 8
RPE-LTP VSELP QCELP
ADPCM ADPCM
IMBE
Ovoz kodeki tezligi, kbit/s
6,7
32
4,4
Ovoz uchun kanalli kodlash R=l/2, K=5 R=l/2 R=l/3,R=l/2 R=l/2 n/d
R=2/3
Goley
Kadr uzunligi, ms
40
20
57
20
(0,01)
(3); 1(0,25) n/o 10
Otnosheniе Eb/No 9 16 6-7
20
19
n/o
Bor
myagkiy )
Yo‟q
Bor
n/o
|
