Telekommunikatsiya tarmoqlariga texnik xizmat

 
Multimediali tarmoqlarni loyihalashtirishda yechimlarni 
asoslash. 
Multimedia li aloqa tarmog‘ining loyihasi uch bosqichda amalga
oshirilishi mumkin. 
1 - bosqichda turli xizmatlarga buyurtma berilganda turli terminallar 
yuzaga keltirgan yuklama baholanadi. Loyihalashtirilayotgan tarmoq 
uzellariga xizmat ko‘rsatish zarur bo‘lgan yuklamani baholash uchun 
quyidagi ma’lumotlarga ega bo‘lish zarur: 
- terminallar soni; 
- terminallar buyurtma qiladigan xizmatlar turlari; 
- har bir xizmatni buyurtma qilishda terminal tomonidan 
yaratiladigan solishtirma yuklama; 
- har bir xizmatga mos keluvchi yuklamaning statistik xossalari; 
- barcha turdagi xizmatlar va terminallar bo‘yicha yig‘indi yuklama; 
- yuklamani yo‘nalishlar bo‘yicha taqsimlash. 
Har bir terminal yuzaga keltiradigan yuklama mavjud statistik 
ma’lumotlar yoki normativlar asosida baholanishi mumkin. 
Multimedia li tarmoqlarda asosan turli xil xizmatlarni ta’minlashga 
qodir funksional terminallardan foydalaniladi. Shuning uchun har bir 
xizmat bo‘yicha yuklamani baholash zarur. 
Yo‘nalishlar bo‘yicha yuklamani taqsimlash uchun tortishish 
koeffitsientlarini hisoblashga asoslangan usullardan foydalaniladi.
Multimediali 
tarmoqni 
loyihalashtirishning 
2–bosqichida 
quyidagilar zarur bo‘ladi: 

---

393 
- transport tarmoqni amalga oshirish uchun texnologiyalarni 
qo‘llashni asoslash va tanlab olish; 
- transport tarmog‘ini qurish topologiyasini tanlash va asoslash, shu 
jumladan fizik sathdagi topologiyani (shina, yulduz, halqa, aralash va 
xokozo), 
fizik 
sathda 
ulanishlarni 
tashkil 
etishning 
mantiqiy 
topologiyasini, shuningdek yuqoridagi sathlarda fizik yo‘llarni, mantiqiy 
kanallarni zahiralashni hisobga olgan holda va muqobil marshrutlarni 
tashkil etish; 
- 
barcha 
tarmoq 
uzellari 
(kirish 
uzellari, 
kommutatorlar, 
multipleksorlar, marshrutizatorlar, portlar, shlyuzlar) bo‘yicha, shu 
jumladan tarmoq sathidagi xizmatchi protokollar (ICMP, IGMP, IGRP, 
RSVP, marshrutlash protokollari) bo‘yicha uchta quyi sathlarning 
protokollarini steklari va profillarini detallashtirish (u yoki bu protokol 
yordamida qo‘llab-quvvatlash zarurligini, protokol turini, uning stekdagi 
holatini baholash); 
- chetki terminallar, shuningdek xizmatlarni ta’minlashning tarmoq 
uzellari uchun (web, E-mail, DNS, FTP, billing, SN xizmatlar serverlari)
xizmatlarni ta’minlash uchun yuqori sathlarning protokollarini hisobga 
olgan holda protokollarning steklarini va profillarini detallashtirish; 
- tanlangan texnologiya va o‘zaro ta’sirlashuvchi tarmoqlar turiga 
muvofiq tarmoq interfeyslari turlarini aniqlash, ularning o‘tkazish 
qobiliyatini keyinchalik hisoblab chiqish zarur. 
Loyihalashtirishning 3-bosqichida quyidagi amallarni bajarish 
kerak: 
- xizmatlarning har biri bo‘yicha axborot trafigini (U tekisligida),
shuningdek konsentratsiyalash, multipleksorlash, tarmoqlar va kirish 
uzellari (AN) trafigini biriktirishning boshqa turlarining barcha xizmatlari 
bo‘yicha umumiy (yig‘indi) axborot trafigini hisoblash; 
- trafikni 
tarmoq 
uzellari 
orasidagi 
yo‘nalishlar 
bo‘yicha 
(kommutatsiyalash-marshrutlashtirish uzellarini va xizmatlarni ta’minlash 
serverlarini ham inobatga olib) taqsimlashni hisobga olgan holda magistral
tarmoq yadrosini (Core Network, CN) kommutatsiyalash va marshrutlash 
uzellarida barcha xizmatlarning axborot trafigini hisoblab chiqish; 
- axborot 
protokollari, 
RTP/UDP/IP/MPLS 
protokollarining 
xizmatchi qismi kiritadigan ortiqcha trafik ulushini baholash; 
- chaqiriqlarni boshqarish uchun (SIP, ISUP, Q 931, PSTN- V 5.2, H. 
225 va boshqa signal protokollar); 
- shlyuzlarni boshqarish (H. 245, H 248, MCCP RAS ); 
- marshrutlash, billing, mualliflash, DNS xizmatlarni boshqarish; 

---

394 
- talab etiladigan yetkazib berish sifat ko‘rsatkichlariga amal qilgan 
holda turli xizmatlar uchun navbatlarga xizmat ko‘rsatish intizomini 
tanlash; 
- tarmoq uzellarining buferli xotirasi xajmlarini va bu uzellarning 
talab etilgan unumdorligini baholash; 
- tarmoqning tanlab olingan topologiyasi uchun foydalaniladigan 
interfeyslarning o‘tkazish qobiliyatini baholash va hisoblash; 
Multimediali tarmoqni loyihalashning birinchi bosqichining 
mazmunini ko‘rib chiqamiz. 
- Terminallar sonini baholash. 
Terminallar sonini baholash uchun turli usullar qo‘llaniladi: 
- marketing tadqiqotlari (umumiy foydalanish tarmoqlari uchun 
baholashlar asosida shaxsiy kompyuterlarni sotishning ortishi qo‘yilishi 
mumkin); 
- o‘tgan davr uchun mavjud bo‘lgan ma’lumotlar asosida 
terminallarning ko‘payishini bashorat qilish (korporativ tarmoqlar uchun) .
Bashorat qilinayotgan o‘sish tatbiqiy dasturlar - Excel, Mathcad, 
Statistic va xokozolar negizida matematik usullardan foydalangan holda 
hisoblab chiqilishi mumkin. 
- Terminallar buyurtma beradigan xizmatlar turlari va ularni