Telekomunikatsiya” fakulteti

2- rasm. Xotira ierarxiyasi.


Mantikiy(logik) hotira.
Xotirani ,yacheykalar chizikli tu`lami kurinishida a``arat tashkil etish,dasturchining dastur va mag`lumotlar saklanishi kurinishi xakidagi tassavuri bilan mos kelmaydi.Ku`gina dasturlar bir-biriga boglik bulmagan xolda yaratilgan modullardan tashkil to`gan.
Bag`zan jarayon tarkibiga kiruvchi hamma modullar hotirada ketma-ket joylashadi va chiziqli adreslar maydonini tashkil qiladi. Biroq ko``incha modullar hotiraning turli joylarida joylashtiriladi va turlicha foydalaniladi.
Hotirani bosharish sxemasida, foydalanuvchining bunday tassavuriga mos keladigan mahlumot va dasturlarni saqlash, segmentatsiya deyiladi. Segment-hotiraning aniq ko`rsatilagan qismi bo`lib,uing ichkikismida chiziqli adreslarni qo`llab quvvatlaydi. Segment `rotsedura, massiv, stek yoki skalyar miqdorlardan tashkil to`gan buladi, lekin odatda aralash ti`dagi mahlumotlardan iborat bulmaydi.

3-rasm. Jarayon segmentlarining kompyuter xotirasida joylashishi.


Hotiraning boshqaruv tizimi funktsiyasi.

Hotiradan samarali foydalanishni tahminlash uchun Operatsion tizim quyidagi funktsiyalarni bajarishi lozim:

Fizik hotirani aniq bir sohasida jaraen adreslar to``lamini aks ettirish;
Qarama-qarshi jarayonlar o`rtasida hotirani taqsimlash;
Jaraenlar adreslar maydoniga ruxsatni boshqarish;
O`erativ hotirada joy qolmaganda, tashqi hotiraga jarayonlarni (qisman yoki tulik) yuklash;
Bo`sh va band hotirani hisobga olish.


Hotira boshqaruvining eng oddiy sxemalari.

Dastlabki Operatsion tizimlarda hotirani boshqarishning eng oddiy metodlari qo`llanilgan. Boshida foydalanuvchining har bir jarayoni asosiy hotiraga ko`chirilishi kerak bo`lgan, hotira uzluksiz maydonini band qilgan, tizim esa kushimcha foydalanuvchi jaraenlarga bir vaktning uzida asosiy xotirada joylashib turganicha xizmat kursatadi.Keyin “oddiy svo`ing” (avvalgi tizimlardagidek,xar bir jaraenni asosiy xotiraga joylashtiradi,ammo bag`zi kursatkichlarga asosan bag`zi jaraenlar obzorini asosiy xotiradan tashki xotiraga tulik chikaradi va uni boshka jaraen obrazi bilan almashtiradi) `aydo bo`ldi. Bu turdagi sxema nafaqat tarixiy qiymatga ega. Hozirgi vaqtda ular uquv-mashq va ilmiy – tajriba modelli Operatsion tizimlarida, shuningdek Operatsion tizim «tikilgan» xolda o`rnatilgan kompyuterlarda(embedded) qo`llaniladi.

POSIX standarti operatsion tizim xizmatlarining standart interfeysi sifatida yaratilgan. Bu standart ko’chirladigan dasturlar yaratish imkonini beradi. Keyinchalik bu standart real vaqt rejimlarining o’ziga xosliklari bilan kengaytirilgan [POSIX]. Hozirgi vaqtda RV OT uchun POSIX standarti IEEE Std 1003.n qarindish standartlari oilasi sifatida ko’rib chiqiladi.