Тelemexanika tizimi

Тelemexanika tizimi - masofadan turib radioaloqa yoki simli aloqa kanali boʻyicha operator (kompyuter) dan boshqarish obʼyektiga signallar uzatadigan va qaytgan axborotlarni nazorat qiladigan texnika vositalari majmui. Boshkarish punkti (BP), bir yoki bir necha nazorat punkti (NP) hamda BP va NP ni ulovchi aloqa liniyasidan iborat.
Telemexanika tizimining toʻplangan (bitta NP chegarasidagi) obʼyektlarga va tarqoq obʼyektlarga moʻljallangan xillari bor. Birinchi turga misol sifatida alohida qurilish krani, samolyot va boshqalarni boshkarish tizimlari, ikkinchi turga gaz va neft quvurlari, sugʻorish tizimlari, temir yoʻl uzellari, korxona va boshqalarni boshkarish tizimlari kiradi. Telemexanika tizimida nazorat qilinadigan va boshkariladigan axborotlarning barchasi yoki faqat baʼzi turlari uzatilishi mumkin. Faqat obʼyektlarning parametrlari haqida axborot uzatiladigan Telemexanika tizimi teleoʻlchash, nazorat qilinadigan obʼyektning vaziyati haqidagi axborot uzatiladiganini telesignalizatsiya, faqat boshqarish "buyruklari" uzatiladigani teleboshqarish tizimi deb ataladi. Kompleks Telemexanika tizimida nazorat va boshqarish axborotlarining barcha turlarini uzatish mumkin.Telemexanika tizimi xalq xoʻjaligi va sanoatning turli sohalarida, kosmonavtika, aviatsiya va boshqalarda keng qoʻllaniladi
ТЕЛЕМЕХАНИКА ТИЗИМИ — масофадан туриб радиоалоқа ёки симли алоқа канали бўйича оператор (компьютер) дан бошқариш объектига сигналлар узатадиган ва қайтган ахборотларни назорат қиладиган техника воситалари мажмуи. Бошкариш пункти (БП), бир ёки бир неча назорат пункти (НП) ҳамда БП ва НП ни уловчи алоқа линиясидан иборат.
Телемеханика тизимининг тўпланган (битта НП чегарасидаги) объектларга ва тарқоқ объектларга мўлжалланган хиллари бор. Биринчи турга мисол сифатида алоҳида қурилиш крани, самолёт ва б. ни бошкариш тизимлари, иккинчи турга газ ва нефть қувурлари, суғориш тизимлари, т. й. узеллари, корхона ва б. ни бошкариш тизимлари киради. Телемеханика тизимида назорат қилинадиган ва бошкариладиган ахборотларнинг барчаси ёки фақат баъзи турлари узатилиши мумкин. Фақат объектларнинг параметрлари ҳақида ахборот узатиладиган Телемеханика тизими телеўлчаш, назорат қилинадиган объектнинг вазияти ҳақидаги ахборот узатиладиганини телесигнализация, фақат бошқариш «буйруклари» узатиладигани телебошқариш тизими деб аталади. Комплекс Телемеханика тизимида назорат ва бошқариш ахборотларининг барча турларини узатиш мумкин.
Телемеханика тизими халқ хўжалиги ва саноатнинг турли соҳаларида, космонавтика, авиация ва б. да кенг қўлланилади (қ. Телемеханика).