fanga
ma’lum
bo‘lgan
turkiy
qabilalarning joylashuvining birinchi xaritasi.
Sharq Uyg'onish (Renessans)
davri
(IX-XIII asrlar)
Sharq Uyg'onish (Renessans) davri
(IX-XIII asrlar)
Yusuf Xos Hojib (1015–1070)
– Taniqli turkiy shoir, mutafakkir,
davlat arbobi.
“Qutadg‘u bilig” (“Saodatga yoʻllovchi bilim”)
asari
muallifi.
Mahmud Qoshg‘ariy kabi turkiy tilning mavqeyini oshirish, uning
madaniy adabiy hayotdan o‘ziga munosib o‘rin egallashi uchun
kurashgan.
Temuriylar davri
(1370—1507)
Movarounnahr va Xurosonni bir davlatga birlashtirgan Amir Temur turkiy adabiy tilni
rivojlantirishga alohida e’tibor bergan. Temurning hayot yo‘li, davlat boshqaruvi, o‘z faoliyati
davomida erishgan muvaffaqiyati bir qator tarixiy asarlarda, jumladan, uning
“Temur tuzuklari”
kitobida ham yaqqol aksini topgan.
Tarixiy ma’lumotlarga ko‘ra, asar dastavval Temurning ona tili – eski o‘zbek tilida yozilgan.
Ushbu kitob asrlar davomida bir qator hukmdorlar uchun dasturil-amal vazifasini o‘tagan.
1391-yilda Toʻxtamishga qarshi yurish chogʻida Temur Oltin Shoqi togʻi yaqinida uygʻur
harflari bilan yozilgan chigʻatoy tilidagi sakkiz qator yozuvni va Qurʼon matnini oʻz ichiga olgan
uch qatordan iborat boʻlgan arabcha yozuvni yozishni buyurdi:
“... Turonning sultoni Temurbek
uch yuz ming cherik (lashkar) birla islom uchun To‘xtamishxon bulg‘or xoniga yurdi... ”.
“Temur tuzuklari”
Do'stlaringiz bilan baham: |
