Tema: ana tili pániniń jańa redakciyadaǵÍ mbs, milliy oqiw baǵdarlamalarí, sabaqlíq hám oqíw qollanbalarí, olardíŃ analizi

TEMA: ANA TILI PÁNINIŃ JAŃA REDAKCIYADAǴÍ MBS,
MILLIY OQIW BAǴDARLAMALARÍ, SABAQLÍQ HÁM OQÍW QOLLANBALARÍ, OLARDÍŃ ANALIZI


TIL HÁM ÁDEBIYAT PÁNLERI TÚSINIGI HÁM INTEGRACIYASÍ

Til hám ádebiyat pánleri ana tili, ádebiyat, qaraqalpaq tili (tálim basqa tillerde alıp barılatuǵın mektepler ushın), tuwısqan tiller (qazaq, qırǵız, tájik, túrkmen), rus tili (tálim rus hám qaraqalpaq tilinde alıp barılatuǵın mektepler ushın) oqıw predmetlerin qamtıp aladı hám de olardıń ózara baylanıslılıǵın támiyinleydi.

Oqıwshıǵa tildi oqıtıw arqalı sol til boyınsha iyeleytuǵın sóylew mádeniyatınıń tiykarǵı tórt túri: sóylewdi tıńlap túsiniw, sóylew, oqıw hám jazıw ámelleri boyınsha hárbir klasta talap etiletuǵın uqıplılıq hám kónlikpeler normasın rawajlandırıw, bunda oqıw hám de miynet procesi, shańaraq hám jámáátlik orınlarda júzege keletuǵın túrli sóylew waqıtlarında ǵárezsiz ráwishte pikir almasa alıw hám pikirin bayan ete biliw, esitilgen materialdı qabıl etiw, sonday-aq, jazba jumıslardı oqıw arqalı maǵlıwmat alıw, waqıya-hádiyselerge óz múnásibetin bildiriw sıyaqlı qatnasta bolıw qánigeligin iyelep barıw dinamikası názerde tutıladı.
Ana tili tek ǵana leksikalıq hám grammatikalıq normalardı úyretiwshi emes, al oqıwshı sóylew xızmetin ıqtıyarıy tema, pánler kesimindegi tekstlerdi tıńlap túsiniw, tuwrı oqıw, orfoepiyalıq hám orfografiyalıq normalardı qollaw, oy-órisin rawajlandırıwǵa xızmet qılatuǵın pán. Oqıwshınıń logikalıq, talqılaw, dóretiwshilik pikirleri ushın ana tili sabaqlarında oqıp túsiniwge óz aldına itibar qaratıladı. Ana tilin puxta ózlestirgen oqıwshı basqa pánlerdi de ózlestiredi. Oqıw sawatqanlıǵı jaqsı bolǵan oqıwshı basqa pánlerden úyrenip atırǵan tekstlerdi oqıw arqalı logikalıq jaqtan talqılawdı, dóretiwshilik penen pikirlewdi, alǵan bilimlerin turmısta qollay alıw imkaniyatı rawajlanadı. Sonday-aq, oqıwshınıń logikalıq pikirlewin hám ámeliy kónlikpelerin qáliplestiriwge qaratılǵan xalıq aralıq bahalaw dástúri (PISA, PIRLS) talaplarına mas keletuǵın tekstler menen islesiwge mólsherlengen ámeliy tapsırmalardı tekstlerdiń mazmunına maslastırıw oqıtıwshı aldındaǵı tiykarǵı wazıypalardıń biri. Bunda tekstti túsiniw, analiz, sın pikirlew hám qatnastı bildiriw qánigeligin qáliplestiriw kózde tutıladı.