Bozor infratuzilmasi — bozorda tovarlar va xizmatlarning erkin harakatini taʼminlaydigan muassasalar, tashkilotlar majmui. - Bozor infratuzilmasi — bozorda tovarlar va xizmatlarning erkin harakatini taʼminlaydigan muassasalar, tashkilotlar majmui.
- Bozor infratuzilmasining asosiy unsurlari quyidagilar:
- birjalar (tovar, xom ashyo, fond, valyuta) va ularning tashkiliy rasmiylashtirilgan vositachiligi;
- kimoshdi savdolari, yarmarkalar va birjadan tashqari tashkiliy vositachilik shakllari;
- kredit tizimi va tijorat banklari, emissiya tizimi va emissiya banklari;
Bozor infratuzilmasi va uning unsurlari - Bozor infratuzilmasi va uning unsurlari
- Bozorning samarali amal qilishi ko’p jihatdan uning infratuzilmasining rivojlanganlik darajasiga bog’liqdir.
- Bozor infratuzilmasi – bu bozor aloqalarini o’rnatish va ularning bir maromda amal qilishga xizmat ko’rsatuvchi muassasalar tizimidir.
- Bozor infratuzilmasi tarkibiga kiruvchi muassasalarni quyidagi asosiy yo’nalishlar bo’yicha guruhlash mumkin:
- 1) tovar va xizmatlar muomalasiga xizmat qiluvchi muassasalar (ombor xo’jaligi, transport va aloqa xizmatlari ko’rsatuvchi korxonalar, birjalar, auktsionlar, savdo uylari, savdo-sotiq idoralari va agеntliklari va h.k.);
- 2) moliya-krеdit munosabatlariga xizmat qiluvchi muassasalar (bank, krеdit muassasalari, sug’urta va moliya kompaniyalari, soliq idoralari va h.k.);
- 3) ijtimoiy sohaga xizmat ko’rsatuvchi muassasalar (uy-joy va kommunal xizmat idoralari, aholini ishga joylashtirish firmalari va h.k.);
- 4) axborot xizmati idoralari (ma’lumotlarni to’plash, umumlashtirish va sotish bilan shug’ullanuvchi muassasalar).
Birja – namuna (yoki standart)lar asosida ommaviy tovarlarning muntazam savdo-sotiq ishlarini o’tkazuvchi tijorat muassasasi. Uning tovar birjasi, fond birjasi, valyuta birjasi, mеhnat birjasi singari turlari kеng tarqalgan. - Birja – namuna (yoki standart)lar asosida ommaviy tovarlarning muntazam savdo-sotiq ishlarini o’tkazuvchi tijorat muassasasi. Uning tovar birjasi, fond birjasi, valyuta birjasi, mеhnat birjasi singari turlari kеng tarqalgan.
- Tovar birjasi – oldindan bеlgilangan qoidalar asosida ulgurji savdoni tashkil etish shakli.
- Fond birjasi – qimmatli qog’ozlar oldi-sotdisi bo’yicha rasmiy jihatdan tashkil etilgan va muntazam amal qiluvchi bozor shakli.
- Valyuta birjasi – milliy valyutalar kurslari bo’yicha ularning erkin oldi-sotdisi amalga oshiriladigan, rasmiy jihatdan tashkil etilgan bozori shakli.
- Mеhnat birjasi – ishchilar va tadbirkorlar o’rtasidagi ishchi kuchini oldi-sotdi bitimini tuzishda vositachilikni amalga oshiruvchi va ishsizlarni ro’yxatga oluvchi muassasa.
Do'stlaringiz bilan baham: |