Tema: Investsitsiya funksiyasi hám faktorları. Mazmuni: kirisiw

1-sızılma. Investitsiya funksiyası grafiginiń páseyiwsheń kórinisi.
Makroekonomikalıq siyasatda procent stavkası menen investitsiya kólemi ortasındaǵı ámeldegi baylanıslılıq esapqa alınadı hám keń paydalanıladı. Payız stavkasınıń muǵdarı pul-kredit siyasatınıń zárúrli quralı esaplanadı. Mámleket onı ózgertiw arqalı mámleketdegi pul usınısın tártipke salıp turadı. Procent stavkasınıń joqarılawı puldıń qımbatlasıwı hám oǵan bolǵan talaptıń qısqarıp atırǵanlıǵın ańlatadı.
Sonday eken, investitsiya qárejetleri de qısqarip baradı. Óz gezeginde, investitsiya ǵárejetleriniń qısqarıwı, keleshekte milliy islep shıǵarıw kóleminiń tómenlewin ańlatadı.
Investitsiyalawda aylanba kapitalǵa ústin turatuǵınlıq beriliwin tek kapitaldıń quramlıq dúzilisi menen túsindiriw jetkilikli emes. Gáp sonda, dáslepki kapital jiynaw dáwirinde pulni tez toplaw ushın onıń kapital aylanıwı tez tarawlarǵa jaylastırılıwı júz beredi, sebebi bunda joqarı payda norması júzege keledi. Payda norması joqarı, onı kapitallastırıw múmkinshiligi úlken boladı. Bul faktor da jeke sektorda puldı aylanba kapitalına aylandırıw ushın xoshametlentiredi. Bazar talaplarına qaray qolaylı xojalıq júrgize almaw ózine túser bahasınıń artıwına alıp keledi, bul baha ózgermegen sharayatta da zıyan kóriwge alıp keledi. Bul álbette, investitsiyalardı óz qárejeti esabınan támiyinlew imkaniyatın sheklep qoyadı.
Investitsiyalar ekonomikalıq hám basqa iskerlik obiektlerine kirgizetuǵın materiallıq hám materiallıq emes ónimler hám de olarǵa tiyisli huqıqlar esaplansa, investitsiya iskerligi subektleriniń lnvestitsiyalari ámelge asırıw menen baylanıslı háreketleri kompleksi Investitsiya iskerligi dep júritiledi. Investitsiya iskerligi isbilermenlik iskerligin ámelge asırıwdıń bir kórinisi bolıp tabıladı, sol sebepli de isbilermenlikke tán bolǵan belgiler, yaǵnıy múlkshilik ǵárezsizlik, baslamashılıq hám táwekelshilik oǵan da tán bolǵan ózgeshelik bolıp tabıladı.
Investitsiya iskerliginiń obiekti materiallıq hám materiallıq emes ónimler islep shıǵarıw obiektleri esaplanadı. Investitsiya iskerliginiń subyektleri nen biri investor bolıp, ol óz qárejetlerinen, qarızǵa alınǵan hám qosılǵan aqsha jámi, múlkshilik baylıqlardı hám olarǵa tiyisli huqıqlardı, sonıń menen birge, intelektual múlkke tiyisli huqıqları investitsiya iskerligi obiektlerine qosıwdı ámelge asıradı.Bunday o‘zine tán iskerligi subyektleriniń jáne bir úlken toparı ámeldegi bolıp, olar investitsiya iskerligi qatnasıwshıları dep júritiledi hám olardıń tiykarǵı waziypası investordıń buyırtpalarin orınlawshı retinde investitsiya iskerligin támiyinlew esaplanadı.
Shet el mámleketlikleri, xalıq aralıq shólkemler hám sırt ellik yuridikalıq shaxslar hám de puqaralar, sonıń menen birge, puqaralıǵı bolmaǵan shaxslar da Ózbekstan Respublikasınıń sırt elde turaqlı jasawshı puqaraları Investorlar buyırtpashı (aqsha kiritiwshi), kreditor, satıp alıwshı bolıwları, sonıń menen birge, investitsiya iskerligi qatnasıwshısı wazıypasın orınlawshı da boliwlari múmkin. Investitsiya iskerligin ámelge asırıwshılar (investorlar) tómendegi belgileri boyınsha klassifikaciyalanadı.
1. Ámeldegi iskerliginiń baǵdarları boyınsha institutsional hám individual
investorlar. Institutsional investorlar rolinde sanaat, sawda, transport, baylanıs hám basqa tarawlardaǵı aksiyanerlik jámiyetleri kórinetuǵın bolsa, individual
investorlar rolinde puqaralar kórinetuǵın boladi.
2. Investitsiyalaw maqsetleri boyınsha strategiyalıq hám tikkeley investorlar.
Olar óz aldılarına kompaniyalar basqarıw huqıqın alıwdı maqset etip qoyadı. Bunı olar basqa kompaniyalar aksiyalarınıń qadaǵalaw paketin satıp alıw yamasa olardıń ustav kapitalınıń úlken bólegin iyelew arqalı ámelge asıradı.
3. Rezidentlikke tiyisliligi boyınsha investorlar milliy hám shet el investorlarına ajratıladı.