Tema: Jas mallardin’ jug’imli kesellikleri

Qaramallardin’ “tawn” keselligi (chuma)

• Chuma keselligi bir qatar geus qaytaruwshi haywanlarg’a tán, otkir formada otetug’in hám tez tarqalatug’in juqpa awırıw. Tounnin’ qadimgi zamanlardan berli bar ekenligi hám qaramallardin’ qirilip ketiwine sebep boliwshi infektsiyalardan biri ekenligi bizge málim. Infektciyanı filtirlewshi virus guzetedi. Bul virus kesel mallardin’ derlik hámme organlarinda bolip, awiz murninan shiqqan suyıqlıqlar, taslandıq hám sidikleri menen dalag’a shig’adi. Shegaradosh mámleketten infektsiya utish qáwipi bulgan jerlerde turaqlı jumıslaytuǵın veterinariya-kontrol' punktleri tashkil kilinadi. Bul zona daǵı hámme buyım sol shólkemdiń qadaǵalawı astında bulishi kerek hám olar tounga karshi emleb turılıwı kerek, yaǵnıy bufer zonası belgilenedi. Shet mámleketlerden alınatuǵın tiri buyım, gusht, teri hám boshkalar sol punktler orkali profilaktikadan utishi zárúr. Infektsiya payda bulgan ferma, xujalik, kishlokka tezlik menen karantin daǵaza kilinadi. Kesel hám kesellikke shubxa kilingan buyımlar júk kilinadi, ulgan buyım terisi menen kuydiriladi. Kesel yukkanligiga gúman kilingan buyımlar ayrıqsha bokilib, temperaturası xar kúni ulchanadi hám klinikalıq kurikdan utkazilib darxol tounga karshi emlenbekteı zárúr. Kesellik bulish extimoli bulgan xujaliklarda buyımlar emlenedi.

Infektsiyanı jasırın dáwiri 2-20 kunge shekem. Kesellik tiykarlanıp otkir formada otedi. Kesel maldin’ temperaturası koteriledi (40 -420 ), haywan loxas bolip, awqat jemey kuyedi, sho’rleydi, qan aralas ishi ketedi. Kesel maldin’ awizi, murın hám kozinen kobikli sassiq shilimshik element ag’adi, dem alıw, júrek urıwı tezlesedi. Kesel buyım oriklep ketedi hám 5-10 kún ishinde oledi. Olikti jarıp korgende, derlik hámme organlarinin’ ozgergeni hám olarǵa qan quyilg’anin koriw múmkin.

Infektsiyanı jasırın dáwiri 2-20 kunge shekem. Kesellik tiykarlanıp otkir formada otedi. Kesel maldin’ temperaturası koteriledi (40 -420 ), haywan loxas bolip, awqat jemey kuyedi, sho’rleydi, qan aralas ishi ketedi. Kesel maldin’ awizi, murın hám kozinen kobikli sassiq shilimshik element ag’adi, dem alıw, júrek urıwı tezlesedi. Kesel buyım oriklep ketedi hám 5-10 kún ishinde oledi. Olikti jarıp korgende, derlik hámme organlarinin’ ozgergeni hám olarǵa qan quyilg’anin koriw múmkin.