Tema; Maǵlıwmatlar bazasın basqarıw sistemaları. Maǵlıwmatlar bazası arasında baylanıs ornatıw Joba: I. Kirisiw

Maǵlıwmatlar bazaların joybarlaw
Maǵlıwmatlar bazaların joybarlaw, sonıń menen birge informaciya sistemalarınıń dizayni bir neshe basqıshlarınan ibarat. Dizaynning zárúrli basqıshlarınan biri – “mánis—aloqa” diagrammaların jaratıw. Onıń ushın siz ob’ektlerdi belgilewińiz, olarǵa atribut qosıwıńız, tuymeshelerdi ornatıń hám jalǵanıwlardan paydalanǵan halda giltlerdi ornatıń. Bulardıń barlıǵı qolda qılıw múmkin, jaysha tiyisli diagrammalardı qaǵazǵa sızıw. Sol kúnlerde, “Túp-kommunikatsiya” túsinigi usınıs etilgen bolsa, lekin olar sonday qılıwdı, biraq eger islep shıǵılǵan grafik interfeysli kompyuter bolsa, qaǵaz daǵı súwretler ótken zamanǵa kirdiler. Derlik hár qanday ulıwma maǵlıwmatlar bazasında jaratılǵan modeller tiykarında jaratılǵan modeller tiykarında jaratılǵan programmalıq ónimlerdiń pútkil klasın júdá tez jarattı. Atap ótiw kerek, zamanagóy maǵlıwmatlar bazası serverleri kóbinese “ob’ekt-baylanıs” modelin yamasa maǵlıwmatlar sxemaların jaratıwdıń basqa quralların modellestiriw quralı menen támiyinlenedi.
Insan iskerliginiń málim bir temamasining informaciya modelin dúziwdiń barlıq názikleri bir maqsetke intilmoqda – jaqsı maǵlıwmatlar bazasın alıw ushın. “Jaqsı maǵlıwmatlar bazasi” terminin túsintiremiz hám biz onı qandırıw kerek bolǵan talaplardı qáliplestiremiz:
1) ámelge asırılǵan maqsetlerge erisiw ushın paydalanıwshılar (shólkemler) hám strukturalıq bólimlerdiń informaciya mútajlikleri hám quramına juwap beriw kerek;
2) atqarılatuǵın waqıt ushın zárúr bolǵan maǵlıwmatlardı támiyinlewi kerek, i. E., islew talaplarına juwap beredi;
3) tema salasın qayta shólkemlestiriwde ańsatǵana keńeytiw yamasa úlken ob’ektlerge kompleks bolıwı kerek;
4) programmalıq támiynat hám apparat ortalıǵın ózgertiwde ańsatǵana ózgertiliwi kerek;
5) Maǵlıwmatlar bazasına júklengen tuwrı maǵlıwmatlar tuwrı bolıp qalıwı kerek (maǵlıwmatlar olarǵa kirisiwde tuwrı bolıwı kerek).
Maǵlıwmatlar bazasın basqarıw sistemaları kóplegen shólkemler hám kárxanalar ushın júdá zárúrli bolıp tabıladı, sebebi Informaciya resurslarınan qawipsizlik hám uqıplı paydalanıw zárúr. Kárxananıń natiyjeliligi bul hújjet aǵıwın aqılǵa say qurawına baylanıslı. Tiykarınan, tóplanǵan maǵlıwmatlardıń nátiyjesiz paydalanıw (yamasa odan da jamanı, joytıw ) kárxananıń qulashiga alıp keliwi múmkin. Óytkeni, waqıtında, málimleme yamasa hújjet, eń dáslep, joǵalǵan pul, waqıt hám ótkerip jiberilgen múmkinshilikler bolıp tabıladı. Nátiyjede, túrli hújjetler menen aktiv jumıs júrgizetuǵın hár qanday kárxanada, ertami yamasa keyinirek sistemanı qayta islew, qayta islew hám qawipsiz saqlaw mashqalası. Iskerliginiń hár qanday kólemi hám profilin optimallastırıwda zamanagóy elektron hújjet aylanıw sistemaları tárepinen ámelge asıriladı. Avtomatlastırılǵan informaciya sistemalarınan paydalanıw, halatı hám islewi kárxana hám mekemeler is háreketine anıq tásir etiwi múmkin bolǵan, maǵlıwmatlar bazası yamasa maǵlıwmatlar bazası kompleksi kórinisindegi ulıwmalastırılǵan informaciya resurslarınıń payda bolıwına sebep boldı. Nátiyjede, kárxana hám mekemeler is háreketiniń informaciya támiynatı ámeliyatına avtomatlastırılǵan informaciya sistemasın qollanıw processinde, arnawlı “maǵlıwmatlar bazasın qorǵaw” atamasın alǵan, halatlardı óz aldına ózine tán túrde qadaǵalaw kerek boladı. Maǵlıwmatlardı qorǵaw processinde sheshiletuǵın máselelerdiń wazıypaları hám mazmunına kóz qaraslar avtomatlastırılǵan informaciya sistemaları industriyasınıń payda bolıwı menen birgelikte payda boldı, olardı ámelge asırıwdaǵı programmalıq-texnik tárepleriniń ózgeriwi hám quramalasıwı nátiyjesinde ózgerdi, biraq waqıt ótiwi menen, áste-aqırın olardıń qandayda bir bazalıq dizimi payda boldı hám maǵlıwmatlar bazasın qorǵaw, atomatlastırılǵan informaciya sisteması teoriyası hám ámeliyatında ajıralmas kerekli komponent bolıp qaldı.
“Maǵlıwmatlar bazasın qorǵaw” degende maǵlıwmatlar bazasınan ruxsatsız paydalanıwdan, maǵlıwmatlardı paydalanıwshılar tárepinen ózgertiriliwinen yamasa buzılıwınan eskertiriliw; apparat hám programmalıq qurallardıń aljasıwındaǵı hám ekspluataciya xızmetkeri qátesindegi maǵlıwmatlardıń ózgeriwinen yamasa buzılıwınan eskertiriliw túsiniledi.
Maǵlıwmatlar bazası (MB) - anıq bir predmet tarawdaǵı maǵlıwmatlar toplamı esaplanadı.
Maǵlıwmatlar bazasın basqarıw sisteması (MBBS) - maǵlıwmatlar bazasın jaratıw hám xızmet kórsetiw hámde olardaǵı maǵlıwmatlar ústinde ámeller orınlawdı (olardan paydalanıw imkaniyatı hám qayta islew) támiynlewshi programmalıq qurallar (programmalıq sistema yamasa programma paketi) toplamı esaplanadı.
Maǵlıwmatlar modeli - maǵlıwmatlar hám olardıń ortasındaǵı baylanıs kórinisindegi predmet tarawı haqqındaǵı túsinik. YAǵnıy maǵlıwmatlar modeli - bul óz-ara baylanısqan maǵlıwmatlar strukturalarınıń toplamı hám bul strukturalar ústindegi ámellerdi ańlatadı.