- An’anaviy iqtisodiyotda asosiy sub’ekt “Inson faoliyati iqtisodiyoti” yoki “Homo ekonomikus” deb ataladigan xayoliy xarakterdir. U o’zining shaxsiy foydasini xudbinlik yoki oqilonalik bilan maksimallashtiruvchidir. Aslida insonlar butunlay xudbin emas va ular juda oqil ham emas, chunki, aksariyat insonlar o’z his-tuyg’ularini iqtisodiy qarorlariga ta’sir qilishiga yo’l qo’yadilar. Biroq, an’anaviy iqtisodiyotda inson va inson faoliyati iqtisodiyoti o’rtasidagi tafovut iqtisodiyotni o’rganishni rivojlantirishning muhim omili hisoblanmaydi.
- Biroq, xulq-atvor iqtisodiyotining asosiy maqsadi insonning xattiharakati va o’zaro ta’sirini chuqurroq o’rganish hamda shuning uchun ular individual va guruhlarda o’zini qanday tutishini anglashdir. Muayyan inson o’zining qimmatli vaqtini, daromadini yoki mol-mulkidan qanday foydalanishni tanlashini kuzatish orqali tanlovini amalga oshirayotgan shaxs haqida ko’p xulosa chiqarish mumkin. Xulq-atvor iqtisodiyotida ushbu kuzatishlarni yaxshiroq talqin qilishda nazariyani yaratish uchun psixologiya, antropologiya, nevrologiya va tegishli sohalarning tajribasini qo’llaniladi
- An’anaviy iqtisodiyotda insonning afzal ko’rishi naflilik funktsiyasi bilan ifodalanadi va inson faoliyati iqtisodiyoti boshqa iqtisodiy agentlarning xattiharakatlari hamda byudjet cheklovlari kabi ba’zi shartlarga rioya qilgan holda naflikni maksimal darajada oshiradi deb taxmin qilinadi. Bundan tashqari, resurslarni qanday taqsimlash kerakligi haqidagi savolga javob berishda an’anaviy iqtisodiyot Pareto samarasi kontseptsiyasidan foydalanadi.
- Kontseptsiyani aniqlash uchun birinchi navbatda resurslarni samarasiz taqsimlashni takomillashtirish jarayonini ko’rib chiqish lozim. Iqtisodiyotda resurslar taqsimotini hisobga olgan holda, agar bir inson faoliyati iqtisodiyotining nafliligi resurslar taqsimotini o’zgartirish orqali boshqa boshqa bir inson faoliyati iqtisodiyotining nafliligini kamaytirmasdan yuqori bo’lsa, bu o’zgarish Pareto samarasi deb ataladi
Do'stlaringiz bilan baham: |
