Tema: Psixologik xizmetti shólkemlesturiw máseleleri Reje

II.2. Bilimlendiriw tarawında psixologik xizmetti shólkemlestiriwdiń prinsip hám strukturaları
Sonıda aytıw kerek, psixologiya páninde áyne psixologiyalıq xızmet mashqalasına arnalǵan jáne onıń barlıq baǵdarların tolıq bayanlawǵa ılayıq ilimiy ádebiyatlar jetkilikli bolmasa -de, búgingi kúnde pán áleminde hám jámiyet rawajlanıwında psixologiyalıq xızmet mashqalasınıń zárúr ekenligin kórsete alıwshı jáne onıń " metodologik túbirlerini" tiykarlab bere alıwshı ilimiy izertlewodlarni bólek atap kórsetiw múmkin.
Usı ádebiyatlardı analiz eter ekenbiz, olardaǵı psixologiyalıq xızmet metodologiyasiga tiyisli ayırım ulıwma táreplerdi social psixologiya páni kózqarasınan izertlewimizga tuwrı keledi.
Mısalı, barlıq izertlewshilerdiń de social psixologiyaning metodologik principlerıge ámel ete otırıp psixologiyalıq xızmet ushın zárúrli bolǵan ol yamasa bul tárepti teoriyalıq -ilimiy tárzde tiykarlab berediler. Bular ishinde psixologiyalıq xızmettiń tabıslı dúziliwi ushın zárúrli teoriyalıq -ilimiy áhmiyet kásip etiwshi 8 social psixologiyalıq wazıypalardı anıqlawǵa qaratılǵan izertlewlerdi (G. M. Andreeva, B. D. Parigin, T. v. Snigireva, A. v. Filippov, P. N. Shixirev, v. A. Yadov) atap ótiw kerek.
Ózbekstanlıq psixologlardan M. G. Davletshin, v. M. Karimova, B. R. Ílayıqov, G'. B. Shoumarov, E. G'. G'oziev, Sh. R. Baratovlarni bólek atap kórsetiw múmkin. Bul bolsa psixologiyalıq xızmettiń búgingi kúndegi ayırım aktual tárepleri, máseleleri jáne onıń sheshimleri haqqında oylawǵa, pikir oy-pikir júrgiziwge hám wazıypalardı belgilep alıwǵa teoriyalıq -ilimiy hám metodologik derek retinde járdem beredi, dep oylaymiz.
Social psixologiya metodologiyasi, principlerı hám wazıypaların belgilewge qaratılǵan izertlewler mazmunında psixologiyalıq xızmet mashqalasınıń da málim mániste jasırınıp jatqanlıǵın kóremiz.
Gáp sonda, hár bir pánniń rawajlanıwı jańa dáliller tiykarında ilimiy jónelisti ashıp beretuǵın metodikalıq qurılmalardıń dúzilisi menen tikkeley baylanıslı. Sebebi, anıq metodologiya bolmaǵan tarawda anıq ámeliy nátiyjeler de bolmaydı. Sonday aq,social psixologiya pániniń taǵı bir zárúrli jańa wazıypası psixologiyalıq xızmet metodologiyasi menen baylanıslı teoriyalıq, ámeliy hám empirik baǵdardaǵı izertlewler kólemin belgilewdiń búgingi kunge shekem qanshelli hal qılınıp atırǵanlıǵın analiz etiwge tuwrı keledi. Buǵan baylanıslı psixologiya áleminde elege shekemge shekem jetilisken tárzde islep shıǵılǵan, rásmiy tárzde tán alınǵan birden-bir ilimiy jónelis yamasa kontseptsiyanıń qabıl etilmegenligi ayan bolsa -de, aldıńǵı batıs psixologları, Oraylıq óz ara doslıq Mámleketleri psixologları, Ózbekstan psixologları tárepinen alıp barılǵan hám alıp barılıp atırǵan (eksperimental izertlewlerge jol ashıp berilip atırǵan ) pán álemi ushın ayriqsha potencialǵa hám orınǵa iye bolǵan izertlewler barki, olar qaysı bolıp tabıladı tárepi menen psixologiyalıq xızmet modeli, onıń psixologiyalıq qorǵaw quralı retindegi mánisi, áhmiyeti hám de social keleshekleri haqqındaǵı ilimiy-ámeliy qıyallarimizni qáliplestiriwge tiykar bolıp xizmet etiwi múmkin. Ilimiy ádebiyatlardan bizge málim bolıwısha, social psixologiyalıq xızmet metodologiyasining ulıwma baǵdarları Batıs social psixologiya kórinetuǵındalari izertlewlerin tómendegishe anıqlama beriw múmkin:V. Vundtning 1900 jılda baspadan shıǵarılǵan " Xalıqlar psixologiyasi" atlı iri (on úsheklik) epik shıǵarması social psixologiya baǵdarların jaqtılastırıwǵa xızmet 9 etip, insan ruwxıylıqı, mádeniyatı hám ideologiyasın úyreniwdiń quramalı táreplerin ashıp berdi.
Belgili ingliz psixologı Vil'yam Makdugallning 1908 jılda jazılǵan " Social psixologiyaga kirisiw" shıǵarmasındaǵı " social minez-qulıq instinktlari" teoriyası freydizmga qarsı bolıp esaplanıw insan instinktlari hám iskerlik muwapıqlıǵın támiyinlew mashqalasın jaqtılandıriwge dáslepki bar tiykar bolıp xızmet etdi. Sonlıqtan, E. Fromm, J. Sallivan sıyaqlı ilimpazlar tárepinen gruppalar psixologiyasi teoriyasın jaratılıwma tiykar salındi. Bunda hár qıylı social psixologiyalıq treninglar arqalı gruppa daǵı shaxslararo munasábetler menen baylanıslı psixologiyalıq ıqlımdı kámal taptırıw jollarıniń dáslepki bar kórsetiliwi miynet jámáátlerindegi social psixologiyalıq xızmet wazıypaların belgilew ushın málim dárejedegi empirik maǵlıwmat retinde xizmet etiwi múmkin.