Tema: Psixologik xizmetti shólkemlesturiw máseleleri Reje

Ámeliy kózqarastı mektep psixologları ámelge asıradılar. Olardıń wazıypası balalardıń mektep tálimine tayınlıǵın anıqlaw, oqıwshılardıń oqıw iskerligin ańsatlastırıw, oqıwshı shaxsın hár tárepleme kámal taptırıw, oqıwshılardıń qábilet hám uqıpların anıqlaw, rawajlandırıw, studentler menen ónerge, kásibi tiyisli sáwbet, máslahát jumısların aparıw, hár qıylı daǵı " tárbiyası qıyın" balalar menen jumıs aparıw sıyaqlı tiykarǵı wazıypanı sheshiwden ibarat esaplanadi. Psixologiyalıq úgit jumısları teleko'rsatuv hám radioda shıǵıw, jekpe-jek máslahátlar shólkemlestiriw, baylanıs treninglari uyushtirishdan ibarat esaplanadi. Psixologiyalıq xızmettiń úshew wazıypası óz-ara bekkem baylanıslı, olardıń birgelikte alıp barılıwı maqsetke muwapıq.
Kolledj, licey degi psixologlar direktorǵa hám basqarmaǵa boysunadı. Kolledj, licey direktorlarına psixologiyalıq xızmet haqqındaǵı Qaǵıydada kórsetilgen wazıypalar menen baylanıslı bo'lmagan vazifalarni kollej psixologiga topshiriq tariqasida beriwlerine ruxsat etilmeydi.
Psixologiyalıq xızmettiń eń joqarı dárejesi joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirligi qasındaǵı psixologik xızmetti shólkemlestiriw va basqarıwdıń muwapıqlastırılgan Respublika diagnoz orayı jol menende xızmet etedi. Bul oraydıń psixologlar, pedagoglar hám medicinalıq xızmetkerlerden ibarat 3-5 adamlıq turaqlı jumıslaytuǵın xızmetkerleri bolıwları zárúr.
Psixologiyalıq xızmettiń dúzilisin tómendegi tárzde usınıs etiw múmkin. Xalıq tálimi sistemasında psixologiyalıq xızmet úsh basqıshdan ibarat esaplanadi:
1)Joqarı basqısh psixologiya kafedraları tárepinen psixologiyalıq oraylardıń buyırtpalarına qaray ilimiy-ámeliy hújjetler, kórsetpeler hám metodikalar islep shiǵarıladı.
2) Orta basqısh psixologiyalıq oraylar tárepinen jańa diagnostik ámeliyatqa qollanıw etip kóriledi.
3) Tómen yamasa ǵalabalıqlasqan dárejede barlıq ámeliy psixologlar iskerligin jolǵa qóyadılar.


II-BAP PSIXOLOGIK XIZMETTIŃ NIZAM,PRINSIPLERI HÁM MASHQALALARI
II.1.Psixologik xizmet haqqında nızam
Ózbekstanda psixologiyalıq xızmet haqqında qaǵıyda 1996 -jıl Xalıq tálimi ministri J. G'. Joldashev tárepinen tastıyıqlanǵan. Qaǵıydaǵa 2001-jıl ózgertiwler kiritilgen. Qaǵıyda 6 bólimden ibarat:
●Ulıwma qaǵıydalar
● Psixoprofiklaktik jumıslar
● Psixodiagnostik jumıslar
● Rawajlantıratuǵın hám korreksion jumıslar
● Psixologdıń máslahát beriw jumısları
● Psixologiyalıq xızmet xızmetkerlerdiń juwapkershiligi sáwlelengen
□Psixologiyalıq xızmet xalıq tálimi sistemasınıń zárúrli strukturalıq bólegi esaplanadı.
□ Xalıq tálimi sistemasındaǵı psixologiyalıq xızmet Respublika daǵı pútin psixologiyalıq xızmettiń eń zárúrli iskerlik tarawı esaplanadı
□ Psixologiyalıq xızmet qánigeleri barlıq mashqalalardi sheshiwde hár bir shaxs mápi jáne onıń hár tárepleme garmonik rawajlanıw daǵı kelip shıqqan halda yondashadi.
□ Psixologiyalıq xızmet qánigeleri óz xızmetlerin medicina xızmetkerleri, defektologik xızmet, qorǵaw shólkemleri arnawlı bir kommisiyalar, jası tolıwǵa jetpegen óspirimler inspeksiyasi, ata-analar komiteti, máhelle, islep shıǵarıw jamoslari jámiyetlikchlik menen ajıralmas baylanısda ámelge asıradılar.
□ Olar menen munasábet teńlik pozitsiyalarni óz-ara bayıtıw tiykarında qurıladı.
□Psixologiyalıq xizmet kórsetiw iskerligi mektepti házirgi zaman psixologiya páni jetiskenlikleri menen ilimiy -stilistik támiyinlewge insannıń jeke hám intellektuallıqjixatdan rawajlanıwın diagnostika etiwge, tálim hám tárbiya daǵı psixologiyalıq kemshiliklerdi anıqlawǵa, eń zárúrli ámeldegi kemshilik hám buzulishlarning aldın alıwǵa jóneltirilgen bolıwı kerek.
□ Xalıq tálimi sistemasındaǵı psixologlardıń iskerligi psixologiyalıq konsultatsiya hám muomilaning social psixologiyalıq aktiv usılları, psixokorreksiya, psixodiagnostika, social pedagogikalıq balalar psixologiyasi qánigelikke iye bolǵan qánigeler tárepinde ámelge asıriladı.
□Ámeliy psixolog iskerligine basshılıq qánigeligi tarawı boyınsha ámelge asırıw názerde tutıladı.
Ekenin aytıw kerek, barlıq rawajlanǵan mámleketler degi xalıq tálimi sistemasınıń jetiskenligi bul sistemada psixalogik xızmettiń hár tárepleme tuwrı hám nátiyjeli tárzde nátiyjeni ámelde qollanıw etiliwi menen tikkeley baylanıslı ekenligi kóplegen bilimlendiriw xızmetkerleriniń dıqqat itibarın ózine qaratıp atır.
Jarqıraǵan keleshegimiz tiykarın, álbette joqarı social bilimler kompleksi bolǵan tálim tárbiyasız hám onıń gúlleniwisiz kórip bolmaydı.
Tálimdiń rawajlanıwı barlıq pánler sıyaqlı pedagogika hám psixalogiya pánleri aldına da qatar wazıypalardı qoyıp atırki, bul wazıypalardı orınlaw procesi hám múmkinshilikleri O'ebekiston Xalıq Tálimi ministri J. G. Joldasevning qatar lekciyalarında óz ańlatpasın tapqan. Sonlıqtan, tálim máseleleri insannıń biliw, shaxstıń social processlerdi ańlap etiwi menen bekkem baylanıslı.
Bunday sharayatta pedagogika hám psixologiya páni shaxstıń túpkilikli qábiletlerin ámelge asıriw, onı jáne de aktivlestiriw múmkinshiligin beredi. " Insan insaniyattıń álemidir" " Insannıń rawajlanıwı onıń bar ekenligidir" sıyaqlı túsinikler, tafakur ámeliyatınıń óz-ara baylanıslılıǵı, shaxstıń alǵa qaray umtılıwın támiyinleytuǵın, qurılısshılıq hám rawajlanıwdıń jóneltiriwshi, tálimdiń san hám sapa kórsetkishlerin belgilep beretuǵın Pedagogika hám Pedagogikalıq psixalogiya pánleri metodologiyasining filosofiyalıq tiykarı bolıp tabıladı.
Psixolog óziniń insan qulıq atvori hám psixik iskerligi, psixik rawajlanıwdıń jas nizamlıqları haqqındaǵı kásiplik bilimlerine, olardıń oqıwshılar hám úlkenler, qatarlasları menen óz-ara munasábet qásiyetlerine, oqıw - tárbiya procesin shólkemlestiriwge baylanıslılıǵına súyene otirip, balaǵa individual jantasıw múmkinshiliklerin támiyinleydi, onıń qábiletlerin anıqlaydı, normadan shetlesiwlerdiń bolıwı múmkin bolǵan sebeplerin psixologiyalıq -pedagogikalıq korreksiya qılıw jolların anıqlaydı. Bunıń menen psixologiyalıq xızmet mektepte oqıw tárbiya jumısınıń jemisdorligini asırıwǵa, dóretiwshilik aktiv shaxstı qáliplestiriwge múmkinshilik beredi.