Tema: Stomatologiyaliq nawqasta tekseriw usillari o’tkeriw ushin u’skenelerdi ha’m nawqaslardi tayarlawdi
Download 47.07 Kb.
|
Ayzada stom referat
|
TEMA: Stomatologiyaliq nawqasta tekseriw usillari o’tkeriw ushin u’skenelerdi ha’m nawqaslardi tayarlawdi. REJE:
Kirisiw Stomotologiyaliq nawqaslardi tekseriw usillari haqqinda mag’liwmat. Jardemshi tekseriw usillari haqqinda mag’liwmat. Stomotologik nawqaslardin’ kesellik tariyxi haqqinda mag’liwmat. Stomotologik asbaplardin’ turleri ha’m qollaniliwi haqqinda mag’liwmat. Paydalanilg’am a’debiyatlar. KIRISIW.
institutlarında stomatologiya fakultetlari studentleri ushın stomatologiya ámeliyatı menen tanıstırıwshı, studentlerdi klinika ǵa tayarlawshı pán bolıpǵana kolmay, bálki studentlerde stomatologiyaning ámeliy kónlikpelerin qáliplestiriwshi tiykarǵı pánler turine kiredi. Terapevtikalıq stomatologiya propedevtikasi páni orkali studentler terapevtikalıq stomatologiyada isletiluvchi tiykarǵı hám járdemshi ásbaplardan tartıp,plomba buyımları, kosmetik restavratsion buyımlar, galogen lampalar, endodontik jıynaqlar menen tanısıw zamirida, olar menen birgelikte hár qıylı emlewler ótkeriw koidalarini ћam úyrenediler. Áziz kıtapxan! Ko'lingizdagi sabaqlıqta stomatologiyada keń kólemde ko'llanadigan ásbap -buyımlar, atap aytqanda barmashina hám sırıslar, túrli plombalar, olardıń quramı hám qásiyetleri, galogen lampalar, endodontik ásbap hám buyımlar, olar menen islew tártipleri, oѓiz bosliѓi dúzilisi hám wazıypaları, tislerdiń anatomiya hám gistologiyasi keń tárzde kórsetilgen. Terapevtikalıq stomatologiya propedevtikasi pánistomatologiya fakul'tetlarining 2 stulda o'kitiladi. Sabaqlıq Ózbekstan Respublikası Mámleket tálim standartları tiykarındaǵı úlgili programma boyınsha dúzilgen bolıp, odaǵı temalar kerekli súwretler, keste hám boshka kórgezbe quralları menen toldırılǵan. Sabaqlıqta avtorlar tárepinen stomatologik ásbaplardı fakatgina dúzilisi túsintirilip kolmay bálki, olardıń ko'llanilish usılları ћam keń kórsetilgen. Karioz gewekleriń túrleri, olardı charxlash boskichlari, xar bir boskichga ko'yilgan talaplar menen tanıstırıw, atipik karioz gewekler menen islew koidalari klinika ǵa tayarlaw stul - fantom stuldıń tiykarǵı maksad hám wazıypaların quraydı. Student klinika ǵa kirip barar eken, nawqas menen mustakil emlew aparıw ushın fantom stulda jay jaratadı. Hár qıylı fantomlar, gipslı bloklar, nawqastı eslatuvchi ko'ѓirchoklar járdeminde student ózin nawqas menen mulokotga kirisiwayotgandek tutadı hám túrli ámeliy kónlikpelerdi mine sol fantomlarda ámelge asıradı. Sabaqlıqta búgingi kún ushın eń aktual esaplanǵan restavratsiya buyımları, olardıń qásiyetleri, islew koidalari, karioz gewekke ko'yish boskichlari ћam to'lik kórsetilgen. Kompozit plomba buyımları, fotopolimerlar, galogan lampalar, zamanagóy ajıratıwshı hám emleytuǵın tagliklar, olardıń áwladları xakida keń maǵlıwmatlar keltirilgen. Kompozit plomba buyımları ushın charxlashning ayriqsha bolǵan qásiyetleri, shıysheionomer tsementlar, olardıń áwladları, bonding sistemaları sabaqlıqta hár qıylı súwret hám kesteler járdeminde kórsetilgen. Egew hám plombalawda qáte hám tásirler, olardı saplastırıw qag’iydalari, usılları studentlerdi jetik qánige bolıp jetiwishlarida kómekles boladı, dep oylaymiz. STOMATOLOGIK NAWQASTI TEKSERIW USILLARI Tekseriw usıllarınıń maqseti nawqas keselliginiń anıq analizdi qoyıw. Tekseriw usılları tómendegi gruppalarǵa bólinedi: soraw, kórik, járdemshi tekseriw usılları, laboratoriya tekseriw usılları. Soraw. Soraw tekseriwdiń birinshi basqıshı esaplanadı. Soraw waqtında tómendegilerdi anıqlaw kerek: nawqastıń shaǵımın, házirde hám aldında keshirgen keselliklerin, jumıs iskerligi tárizin hám awrıw xarakterini. Soraw nawqas shaǵımların anıqlawdan baslanadı, yaǵnıy awrıw qashan payda bolǵanlıǵı, qanday tásirinlerden údetiwi yamasa susayishi hám awrıwdıń dawamliligi anıqlanadı. Awrıwdıń xarakteri kesellikti anıqlawdı anıqlawda hám salıstırma kesellikti anıqlaw ótkeriwde tiykarǵı kriterya esaplanadı. Tıs-jaq sistemasındaǵı kesellikler organizmdegi kóplegen somatik kesellikler menen baylanısqan halda keshiwi múmkin. Sonıń ushın soraw waqtında aldında hám házirde kesheip atırǵan keselliklerdi anıqlaw zárúr boladı. Sonıń menen birge sol keselliklerden qanday emlenganligi da áhmiyetli. Nawqastıń jumıs iskerligi tárizin anıqlaw da zárúrli orın tutadı. Sebebi ayırım zıyanlı tásirinleri bar bolǵan karxanalarda xızmet etetuǵın xizmetkerlerde stomatologik keselliklerdi rawajlanıwı gúzetiledi. Mısalı, kislotalar menen isleytuǵın kárxana xizmetkerlerinde tıs qattı toqımalarınıń nokariyesli kemshilikleri guzetiledi. Soraw waqtında nawqastıń dawısına da itibar beriw kerek. Soraw dáslepki kesellikti anıqlawdı anıqlawda zárúrli orın tutadı. Kórik. Kórik obiektiv tekseriwdiń birinshi basqıshı bolıp, ol jaqsı kórsetilgen sharayatta ámelge asırılıwı kerek. Kórik sırtqı kórikke hám awız boslig'i ko'rigiga bólinedi. Sırtqı kórikte nawqas júz terisining reńi, júz simetriyasi anıqlanadi. Awız boslig'i ko'rigida tisler, awız boslig'i silekey perdesi názerden keshiriledi. Yuzning assimmetriyasi júz-jaq salasınıń jaraqatlaniw keselliklerinde, o'sma keselliklerinde, jaralarda, endokrin hám Búyrek keselliklerinde gúzetiledi. Júz terisining reńine áhmiyet beriledi. Mısalı : júz terisi anemiyada hám búyrek keselliklerinde oqaradi; bawır hám ishek keselliklerinde sarg'ayadi. Sırtqı kórik ótkerayotganda limfa túyinleri jaǵdayı da zárúrli orın tutadı. Sol sebepli jaq astı, iyek astı hám moyin limfa túyinleri jaǵdayı tekseriledi. Bunda limfa túyinleriniń kólemine, jıldamgligiga, awrıwliligiga hám yondosh toqımalar menen tutasganligiga itibar beriledi. Awız boslig'i ko'rigi, aldın tıs qatarı jipslashtirilgan jaǵdayda baslanadı. Bunda erinler konturı, reńi, erin múyeshlerinde patologikalıq ózgerisler bar-joq ekenligi názerden keshiriledi. Erinlerdi kórikten o'tkerilgennen keyin awız dálizi tekseriledi. Awız boslig'i silekey perdesenin’ reńine, jıyek so'rg'ichining formasına, patologikalıq jıyek qaltashasi bar-joq ekenligi, jıyek ústi hám jıyek astı qattı tan’laylar bar-joq ekenligine itibar beriledi. Ádetde urt, awız boslig'i tubi, jıyekler, qattı tańlay ızǵar, ash aqshıl qızǵılt reń reńde bolıwı kerek. Patologikalıq processler nátiyjesinde awız boslig'i silekey perdesinde ózgerisler júz boladı : reńi ózgeredi, isikler payda boladı, patologikalıq jıyek qaltaları payda boladı hám taǵı basqa. Awız boslig'i ko'rigini ótkerayotganda hámme tislerdi kórikdan ótkeriw zárúr. Bunda kariyes kovagi bar ekenligi, onıń ólshemi, jaylasqan maydanı, aldın emlengenligi, reńi, qıymıldaw dárejesi anıqlanadi. Tisler ko'rigi stomatologik ayna hám zond járdeminde ámelge oshiriladi. Bunda olardıń sanı, reńi, tıs qatarında jaylasqanlıǵı hám tıs protezlari bar joq ekenligi anıqlanadı. Tislerdi kórikten ótkeriw málim tártipte ámelge asırılıwı kerek. Kórikti, aldın oń joqarı jag'ning aqırǵı molyar (úlken azıq tıs) lardan baslap shep aqırǵı molyarda tamamlanıladı. Keyin tómengi shep aqırǵı molyarlardan baslap, oń tómengi aqırǵı molyarlarda tamamlanıladı. Hár bir tishning barlıq maydanı kórikten ótkeriledi. Hár bir tishni kórikten ótkerilgennen keyin anıqlanǵan jaǵdaydı medicinalıq betada belgilengen shártli belgiler járdeminde ańlatiladi. Zondlash. Zondlash tuwrı yamasa iymeygen zond járdeminde ámelge asıriladı. Zondlash járdeminde kariyes kovagining bar-joq ekenligi, kariyes gewektin tereńligi, boslasqan dentin bar ekenligi, tıs boslig'iAshıqlıǵı, túbir kanalınıń baslanıw jayı, awrıwlı noqatlar bar ekenligi anıqlanadı. Arnawlı belgili parodontologik zond járdeminde jıyek cho'ntagining tereńligi olshenedi. Perkussiya (tukillatib korish). Perkussiya tekseriw usılı periodont toqımasınıń jaǵdayın anıqlawǵa járdem beredi hám ol stomatologik aynanıń dástesi járdeminde ámelge asıriladı. Perkussiya eki qıylı usılda anıqlanadı : gorizontal hám vertikal. Gorizontal perkussiya járdeminde marginal periodont toqıması jaǵdayı anıqlansa, vertikal perkussiyada túbir uchi periodonti jaǵdayı anıqlanadı. Perkussiyani jeńil, bir tegisde, aldın saw tishdan baslaw kerek. vertikal perkussiyada tislerdiń kesiw yamasa shaynaw ústlerinde tukillatiladi. Gorizontal perkussiyada tishning qaptal maydanınan tukillatiladi. Perkussiyani mudami salıstırma tártipte ótkeriw zárúr. Buning ushın tekserilip atırǵan tıs janındaǵı hám basqa kvadratda jaylasqan tıs toparı perkussiya etiledi. Saw tishda perkussiya awrıwsız ótedi. Palpatsiya (paypaslab kóriw). Palpatsiya tekseriw usılı yordamida infiltrat, o'smalar, tislerdiń qıymıldaw dárejesi, limfa túyinlarining jaǵdayı anıqlanıladı. Palpatsiya maydan yamasa tereń bolıwı hám de sırtqı hám awız boslig'ida ótkeriliwi múmkin. Palpatsiyani mayinlik menen, awrıw reaksiyasın payda etmesten aparıw kerek. Onıń ushın, aldın palpatsiyani nawqastıń saw tıs tárepinen baslap az-azdanlıq menen kesellengen tárepke ótiw kerek. Palpatsiyani, aldın maydan, keyin tereń ámelge asıriladı. Palpatsiya barmoqlar járdeminde atqarıladı. Tishning qıymıldaw dárejesin pinset járdeminde anıqlanadı. Tishning tómendegi qıymıldaw dárejeleri belgilangan: I-dáreje tishni vestibulyar hám oral tárepke qiymıldawı ; II-dáreje tishni vestibulyar, oral hám qaptal tisler tárepine qiymıldawı ; III-dáreje tishni óz o'qi átirapında qiymıldawı. JARDEMSHI TEKSERIW USULLARI Járdemshi tekseriw usılları arnawlı apparatlar hám elementlar jardeminde ámelge asıriladı hám kesellikti anıqlawdı anıq ornatilishini támiyinleydi. Rentgenologik usıl. Stomatologiyada bul usıl keń qollanıladı. Rentgenografiyaning sırtqı, awız ishi, panaram, ortopantomografiya, tóbeografiya usılları bar. Rentgenologik usıl járdeminde jasırın kariyes boslıqları (qatlam astındaǵı, aproksimal ústler degi), túbirler jaǵdayı (túbir uchining sıpalıwı, qáliplesiwi, isiwi), túbirler baǵdarı hám túbir kanallarınıń jaǵdayı (o'tuvchanligi, plombalanish dárejesi), túbir uchi toqımalarınıń jaǵdayı (alveola ósik distruksiyasi), jumsaq toqımalar daǵı jat jınıslar, o'sma kesellikleri, tıs-jaq tarawı jaraları anıqlanadı. Ortopantomografiya. Ortopantomografiya usılında bir plyonkada suwret yoyilgan hám úlkenlestirilgen jaǵdayda sáwlelendiriledi. Bul bolsa tekshirilayotgan tarawdı basqa tarawlar menen salıstırıwlaw múmkinshiligin beredi. Tóbeografiya. Tóbeografiya toqıma hám organlardıń málim mártemini rentgen suwretin sáwlelendiredi. Rentgenografiyaning bul usılı tekserilip atırǵan toqımanı qatlamma -qatlam úyreniw, tekseriw imkoniyatini beredi. Elektroodontometriya. Elektroodontometriya usılı tıs pulpasi hám parodont toqımasınıń elektr tokına etken juwap reaksiyasına tiykarlanǵan. Bul tekseriw usılı arnawlı apparatlar (EOM-REOM-3, UvN-1) járdeminde ámelge asıriladı. Saw tisler 2-6 mkA de, tereń kariyes 20 -40 mkA de, pulpaning tek taj bóleginde jaraqatlaniwi 60 mkA de awrıwlı reaksiya menen juwap beredi. EOD de awrıwlı reaksiya 100 mkA den úlken bolsa, pulpaning taj hám túbir bólimleri nobud bolǵanlıǵınan, hám de periodont toqımasında patologikalıq ózgeris bolıwı múmkinliginen dárek beredi. Elektroodontometriya salıstırma kesellikti anıqlaw ótkeriw ushın usınıs etiledi. Termodiagnostika. Tishning termik tásirinlerden tásirleniwi. Ta'sielewshi retinde ıssı yamasa suwıq suwdan paydalanıladı. Tekseriwdi ótkeriwden, aldın, tishni izolyatsiya etiledi, quritiladi hám shpris yordamida kariyes boslig'iga ıssı yamasa suwıq suw jiberiledi. Profilometriya. Profilometriya tekseriwdiń jańa usılı bolıp ápiwayı uzınlıǵı 1 mikromertdan kem bolmaǵan infraqızıl lazerni qollawg’a tiykarlanǵan. Tekseriletuǵın tıs lazer nurları járdeminde qızdırıladı hám nátiyjede tishning ózi infraqızıl diapazonında nur tarqata baslaydı. Bul nurlardan Medicina jumısshısı kompyuter járdeminde tishning ishki strukturasın analiz qılıw múmkinshiligine iye boladı. Stomaskapiya. Bul usıl tislerdi ulrtrabinafsha lampa menen tekshirishga tiykarlanǵan. Ózgeris bolmaǵan emalda nur yutilmaydi, nuqsoni bolǵan emal salasında bolsa nurning yutilishi gúzetiledi. vital boyaw usılı. Bul usıl emalning pútkilligin anıqlawǵa tıykarlangan. vital boyaw usılın ótkeriw ushın tekserilip atırǵan tishning maydanı karashlardan tazalanadı, quritiladi hám tıs maydanına 3 minutaǵa metilen ko'kning 2-3% suwlı eritpesine batırılǵan tampon qóyıladı. Belgilengen waqıt ótkeninen keyin tampon alıp taslanadı, tıs maydanı suw menen juwıladı hám emalning boyalıw dárejesi anıqlanadı. Emalning demineralizatsiya bolǵan bólegi hawayınan toq kók ranggacha bo'yaladi. Awız boslig'i gigiyenik indeksin anıqlaw. Awız boslig'i gigiyenik indeksin anıqlaw kesellikti kelip shıǵıwı hám keshiwinde zárúrli kórsetkish esaplanadı. Házirgi kúnde awız boslig'i gigiyenik indeksin anıqlawdıń kóplegen usılları bar. Fedorov-voldkin usılın ótkeriw ushın 6 kesiw tislerdiń vestibulyar maydanına yo'did kaliy eritpesi surtiladi. Tislerdi boyalıw dárejesine qaray 5 ballı shkala tiykarında bahalanadı. Yaǵniy: • tishning pútkil maydanı bo'yalsa - 5 ball ; • 3/4 bólegi bo'yalsa - 4 ball ; • 1/2 bólegi bo'yalsa - 3 ball ; • 1/4 qismi bo'yalsa - 2 ball ; • Bo'yalmasa - 1 ball. • Indeksti tómendegi formula járdeminde esaplab shiǵarıladı. TKI = 6 tishning kórsetkishleri /6 3 hám odan artıq ball bolsa awız boslig'i gigiyenik jaǵdayı qaniqarsiz, 0 ball bolsa qanaatlanǵan esaplanadı (10 -súwret) Laboratoriyada tekseriw usılları. Awırıwlarǵa anıq kesellikti anıqlaw o'rnatishda laboratoriya tekseriwlerin ótkeriw kerek bolıp qaladı. Laboratoriyada tekseriw usıllarına sitologiya, bakteriologik, biopsiya, immunobiologik tekseriw usılı, bioximiyalıq usıl, qandıń klinikalıq analizlari hám basqalar kiredi. Sitologiya. Sitologiya usılı kletka elementlerin úyreniwge tıykarlang’an. Stomatologiyada sitologik tekseriw usılı ushın qırındılar, punksiya ónimlerinen paydalanıladı. Sitologiya usılı járdeminde o'sma kesellikleri, tuberkulyoz yazvalari, awız boslig'i silekey perdesi kasalliklarini anıqlawda zárúrli orın tutadı. Biopsiya. Patologikalıq ózgergen toqımalardı sitologik tekseriwden ótkeriw. Skalpel hám arnawlı ásbaplar járdeminde patologikalıq ózgergen bólekten 5-6 mm toqıma kesip alınadı hám gistologik dúzılıwdı mikroskop astında tekseriledi. Immunobiologik tekseriw usılı. Awız boslig'i silekey perdesining birpara kesellikleri kesellikti anıqlawın anıqlaw ushın imunobiologik tekshirish usılınan paydalanıladı. Mısalı merez, brutsellyoz keselliklerini anıqlawda zárúrli orın tutadı. Bakteriologik tekseriw usılı. Bul usıl kesellikti keltirip shıǵargan mikrob hám zamarıqlar túrin anıqlaw hám de olardı seziwsheńlik dárejesin anıqlaw maqsetinde ótkeriledi. Seziwsheńligi joqarı bolǵan dári ónimlerinen paydalanıw kesellikti tez emlenishiga zamin boladı. Bioximiya usılı. Bul usılda qan hám peshobning quramında qant barligi anıqlanadı. Kóbinese bul usıl awız boslig'i silekey perdesi keselliklari tez-tez qaytalaytuǵın nawqaslarda, qandli diabet keselligi bar joq ekenligin anıqlawda járdem beredi. STOMATOLOGIK NAWQASLARDIN’ KESELLIK TARIYXI HAQQINDA MAG’LIWMAT Stomatologik nawqastıń kesellik betasini dizimnen ótkeriw forması. Kesellik betasi - nawqastıń pasport tolıq maǵlıwmatların, tekshirish usılları, tekseriw nátiyjelerin, anıqlanǵan diagnozdı hám davolash usılların belgilengenler etiwshi hújjet. Kesellik betasining pasport bólegin registraturadagi medicina jumısshısı toldıradı. Bunda nawqastıń famılıyası atı ákesiniń atı, jası, jinsi, adresi, kásipi anıqlanadı hám jazıladı. Kesellikti anıqlaw qatarında nawqasda obiektiv hám subyektiv tekshirishlar ótkeriliwi nátiyjesinde anıqlanǵan diagnoz jazıladı, nawqasda anıqlanǵan shaǵımlar belgilengenler etiledi. Basınan keshirgen hám joldas kesellikler qatarın toltırıw uchin nawqas menen sáwbet ótkerilip, aldında keshirgen kesellikleri anıq jazılıwı zárúrli áhmiyetke iye. Kesellikti rawajlanıwı nawqastıń birinshi reysinde anıqlanadı hám kesellik qanday baslanǵanlıǵı, onıń belgileri jazıladı. Obiektiv tekseriwler hám sırtqı kórinisinde ótkerilgen tekseriw usılları hám olardıń nátiyjeleri haqqında maǵlıwmatlar beriledi. Tisler ko'rigi maxsus tıs formulası sxemasında belgilenedi. Sxema daǵı vertikal sızıq oń hám shep tárep tislerdi, gorizantal sızıq joqarı hám tómengi tishlarni ańlatadı. Tıs formulası sxemasında turaqlı tisler arab nomerlar menen sút tisler rim nomerler menen belgilenedi. Tıs jaǵdayın belgilash ushın tómendegi málim harfli belgilerinen paydalanıladı : O - joq tıs, R - túbir, C - karieys, P - pulpit, Pt - periodontit, P - plomba, A - paradantoz, I, II, III - qıymıldaw dárejeleri, K - qoplama. Tıs formulasın toldırilgandan keyin nawqastıń tishlovi, awız boslig'i silekey perdesi, alveola o'sig'i hám tańlay jaǵdayları ańlatpalanadi. Eger rentgenologik tekseriw ótkerilgen bolsa onıń analizi kórsetip beriledi. Emlew bapta anıqlanǵan kesellikti emlew ushın dúzilgen em jobası anıq jazılashi shárt. Ayırım jaǵdaylarda nawqaslardı emlewdi bir shıpaker baslap keyingi basqıshnı basqa shıpaker dawam ettiriwine tuwrı keledi. Shinday jaǵdaylarda em jobası dúzilgenligi jaqsı nátiyje beredi. Kesellik betasining kúndelik qatarında nawqastıń ulıwma jaǵdayı hám ótkerilgen em emlewi anıq jazılıwı kerek. Kúndelik jazılayotganda álbette sáne qóyıladı. Kesellik betasini analiz etip, anıqlanǵan diagnoz tuwrılıǵı, em emlewleri qanday alıp barılǵanlıǵı hám olardıń nátiyjelerin anıqlaw múmkin. Nawqastıń kesellik betasi ilimiy hám yuridikalıq hújjet bolıp, registraturada 5 jıl moboynida saqlanadı keyin arxivǵa tapsırıladı.Tayansh sóz dizbegiler: Soraw - tekseriwdiń birinshi basqıshı bolıp, nawqas shaǵımlarini anıqlawdan baslanadı ; Kórik - obiektiv tekseriwdiń birinshi basqıshı bolıp, sırtqı kórikke hám awız boslig'i ko'rigiga bólinedi; Zondlash - zond járdeminde ámelge asırilatuǵın tekseriw usılı ; Perkussiya - tishni stomatologik ayna dástesi járdeminde tukillatib korib, periodont toqımasınıń jaǵdayın anıqlaytuǵın tekseriw usılı ; Palpatsiya - paypaslab kóriw; Rentgenologik usıl - rentgen nurları járdeminde alıp barılatuǵın tekseriw usılı ; Ortopantomografiya - bir rentgan plyonkada suwret yoyilgan hám úlkenlestirilgen jaǵdayda sáwlelendiriletuǵın tekseriw usılı ; Tóbeografiya - toqıma hám organlardıń málim bólegin qatlamma qatlam rentgan suwretin sáwlelendiriwshi usıl ; Elektroodontometriya - tıs pulpasi hám parodont toqımasınıń elektr tokına etken juwap reaksiyasına tiykarlanǵan tekseriw usılı ; Termodiagnostika - tishning termik tásirinlerden tásirleniwin anıqlawǵa tiykarlanǵan tekseriw usılı ; Profilometriya - uzınlıǵı 1 mikromertdan kem bolmaǵan infraqizil lazerni qóllawǵa tiykarlanǵan tekseriw usılı ; Stomaskapiya - tislerdi ulrtrabinafsha lampa menen tekseriwge tiykarlanǵan usıl ; vital boyaw usılı - metilen ko'kning 2-3% suwlı eritpesi yordamida emalning pútkilligin anıqlawǵa tiykarlanǵan tekseriw usılı ; Gigiyenik indeksin anıqlaw - tislerdi jumsaq karashlar menen qoplanish dárejesine tıykarlanıp gigienik jaǵdayın anıqlaw ; Sitologiya - kletka elementlerin úyreniwge tiykarlanǵan tekshirish usılı ; Biopsiya - patologikalıq ózgergen toqımalardı sitologik tekseriwden ótkeriw; Bakteriologik tekseriw usılı - kesellikti keltirip shıǵarǵan mikrob hám zamarıqlar túrin hám de olardıń seziwsheńlıq dárejesin anıqlaw maqsetinde ótkeriletuǵın tekseriw usılı. Kesellik betasi - nawqastıń pasport tolıq maǵlıwmatların, tekseriw usılları, tekseriw nátiyjelerin, anıqlanǵan diagnozdı hám emlew usıllarini belgilengenler etiwshi hújjet.Kóriw ushın ko'llaniladigan ásbaplar. Stomatologik ayna diametri 2 sm bolǵan metall gárdish menen oralǵan hám metall burama sırıstan ibarat úskene. Stomatologik ayna eki qıylı boladı : kabarik - ko'rilayotgan ob'ektti úlkenlashtirib kórsetiwshi; tegis -suwretti ћakkoniy beretuǵın ayna. Stomatologik ayna járdeminde ápiwayı kóz menen kóriw kiyin bolǵan soћalarni kóriw, islep atirǵan soћaga ko'shimcha nur jiberiw, erin, urt, tildi jumıs processinde ustap turıw, ótkir hám kesetuǵın ásbaplar menen islegende shillik kavatni jaroћatlanishdan saklash imkaniyatın beredi. Stomatologiya ásbapları ayna ; 2 - múyeshtegi zond; 3 - pintset; 4 - to'ѓri zond; 5, 6 - tuymesimon shtoferlar; 7, 8 - gladilkalar; 9, 10, 11 - tıs tasların alıw ushın ılgıshlar ; 12 - emal' pichokchasi; 13, 14 - ekskavatorlar; 15, 16 - amal'gama ushın shtoferlar; 17 - metall shpatel'; 18 - plastmass shpatel'; 19 -22 - kyuretkalar; 23 - xirurgik pintset; 24 skal'pel' Stomatologik zond. Zondlar eki qıylı boladı : 1. Jumısshı kismi múyesh astında egilgan - múyeshtegi zond. 2. Jumısshı kismi to'ѓri - nayzasımon zond. Múyeshtegi zond járdeminde karioz bosliѓi bar - yo'kligini, fissuralar chukurligini, tishning yumshagan to'kimalari ћolatini, karioz bosliѓini tıs bosliѓi menen alokadorligini, kanallar oѓzining ћolatini aniklashda paydalanıladı. Uchi to'mtoklashgan (parodontologik) zond. Jumısshı kismi bóleklerge bólingen, parodontologik qalta chukurligini, túbirlerdiń ashılıp kolganligi dárejesin aniklashda ko'llaniladi. Download 47.07 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|