Temasındaǵı Kurs jumısı Qabıllaǵan: Fizikalıq hám kolloidlıq ximiya kafedrası docent: Uzaqbergenova Z. Orınlaǵan: 2s ximiya toparı studenti: Eshimuratova R. Nukus – 2023 Reje

Usıldıń indikatorları. Titrant - kaliy bromat eritpesi, reńsız. Oksidleniw-qaytarılıw procesinde payda bolǵan bromid-ionları da reńsız. Bromatometrik titrlewda EN nen keyin titrantdıń birinshi tamshısı bromid-ionları menen qaytarılıp bromdı payda qıladı
BrO₃^- + 5Br^- + 6N⁺ = 3Br₂ + 3N₂O (1)
Payda bolǵan brom eritpede ashıq sarı reń kórsetedi. Biraq bul reń jarqın emas hám TSN n vızual (kóz benen) anıqlaw ushın jatkilikli bolmaydı. Sonıń ushın bromatometrik titrlew kislotalı ortalıqta titrlanıwshı eritpede qızıl reń payda etiwshi metıloranj, metil qızılı siyaqlı indikatorlar qatnasında asırıladı. EN de joqarıdaǵı reakciyada kórsetilgendey payda bolǵan brom tásirinde, azoindikatorlar bromlanıp, olardıń qızıl reńi, qaytpas tárizde, óship ketedi hám titrlew tamamlanadı. Titrlanıwshı eritpede, EN ge jetpesten, brom payda bolıp qalmaslıǵı ushın titrlew áste alıp barıladı. α-naftolflavon, n-etoksixrizoidınıń xlorid kislotalı duzı, xinolin sarısı sıyaqlı qaytımlı indikatorlar brom menen qaytımlı reakciya bergeni ushın TSN n anıqlawda isletiledi. Bul usıl bromid-ionlarına qaraǵanda kúshlirek qaytarıwshılardı bromatometrik titrlewda qóllanıladı. Qosılǵan titrant aldın kúshlirek qaytarıwshılardı oksidleydi. Olar kaliy bromat menen tolıq oksidlanǵan soń, titrant bromid-iondı oksidleydi. Payda bolǵan brom indikator menen reakciyaǵa kirisip, onı bromlaydı hám natiyjede eritpe reńsizlenedi. Titranttıń bir bólegi, indikator menen baratuǵın reakciyada sarıplanǵanı ushın, quramında sonsha indikator bolǵan eritpede bos tájriybe ótkeriledi. Bos titrlewge sarıplanǵan titrant kólemi tıykarıǵı titrlew ushın sarıplanǵan titrant kóleminen ayırıp taslanadı.
Bromatometrik titrlewdi islew ortalıqları. Bromatometrik titrlewde tómendegi hallarda esapqa alınadı.
Eritpe kislotalı ortalıqtıń tásiri. BrO₃^-, N⁺/Br^- redoks-juptıń standart oksıdleniw-qaytarılıw potencialı vodorod-ionları koncentratsiyasına baylanıslı bolıp, eritpeniń rN shaması E = E° + (0,059 / 6) lg ([VrO₃^-] [N⁺]6 / [Br^-]) kemeygen sarı artıp baradı. Sonıń ushın bromatometrik titrlew kúshlı kislotalı ortalıqta amelga asırıladı. TSN indikator menen jazılǵanda, titrant - kaliy bromatdıń qosılǵan artıqsha, birinshi tamshısı indikator menen tásirlesiwshi, bromdı payda qıladı. Eger EN nen keyin bromdi payda bolıwına titrantdi kóp muǵdarı sarıplansa, analizdıń qáteligı artıp ketedı. Sonıń ushın titrlew kaliy bromatdıń EN nen keyıngi minimal muǵdarında aq brom payda bolıwshı (1) reakciya payda bolatuǵın ortalıqta alıp barıladı. (1) reakciyanıń teń salmaqlıq turaqlısı K úlken hám xana temperaturasında
K = [Br₂]₃ / [BrO₃^-] [Br^- ]5 [N⁺]6 ≈1036
Bul teńlikge kóre teń salmaqlıq halatı vodorod-ionları koncentratsiyasına júda baylanısı bolıp, tek rN < 1 daǵına bromid-ionları bromǵa shekem tolıq oksidlenedi. Bayan etilgan pikirlerge muwapıq bromatometrik titrlew xlorid kislotanıń koncentratsiyası 1 mol/dm³ dan kem bolmaǵan eritpeda alıp barıladı.