Temasındaǵı Kurs jumısı Qabıllaǵan: Fizikalıq hám kolloidlıq ximiya kafedrası docent: Uzaqbergenova Z. Orınlaǵan: 2s ximiya toparı studenti: Eshimuratova R. Nukus – 2023 Reje

ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASI JOQARI BILIM, PÁN HÁM INNOVACIYALAR MINSTRLIGI
BERDAQ ATINDAǴI QARAQALPAQ MÁMLEKETLIK UNVERSITETI
FIZIKALIQ HÁM KOLLOIDLIQ XIMIYA KAFEDRASI

Eshimuratova Raushan Joldasbaevnanıń

60530100 – ximiya tálim baǵdarı
“BROMOTOMETRIYA, XLORYODOMETRIYA, NITRITOMETRIYA USILLARINIŃ QOLLANLIWI”
temasındaǵı

Kurs jumısı

Qabıllaǵan:
Fizikalıq hám kolloidlıq
ximiya kafedrası docent: Uzaqbergenova Z.
Orınlaǵan:
2s ximiya toparı studenti: Eshimuratova R.

Nukus – 2023
Reje:

1. 
   KIRISIW.
   
2. 
   TIYKARǴI BÓLIM:
   

II.1 Xloryodometriya.
II.2 Bromotometriya.
II.3 Nitritometriya.

3. 
   JUWMAQLAWSHI BÓLIM:
   

Paydalanlǵan ádebiyatlar.

I. KIRISIW
Analitikalıq ximiya-ximiyalıq analızdiń názeriy tıykarları hám metodların islep shıǵatuǵın, átirap-ortalıqtaǵı hár qıylı obektlerdıń elementar ximiyalıq dúzilisin, sıpat hám muǵdar anıqlawdı támiynleytuǵın metodlar tuwrısındaǵı, yaǵny analitikalıq ximiya-ıdentifikacıyalaw, muǵdar anıqlaw hám tábiyatdaǵı túrli elementar obektlerdiń, yaǵny atomlar, ionlar, molekulalar, funksional toparlar hám basqa bóleksheler ximiyalıq crukturasın anıqlaytuǵın pán. Analitikalıq ximiyanń tıykarǵı waziypaları-analizdiıń ulıwma názeriy tıykarların, ximiyalıq, fizik-ximiyalıq hám fizikalıq metodlarınń tıykarǵı prinsipleri menen tancırıw. analitikalıq ximiya úlken ilimiy hám praktik áhmiyetke iye. Barlıq házirgi zaman ximiyası jańa analitikalıq metodlar hám ólshew texnikasınń qollanwı sebepli rawajlandı. Fizika, biologiya, geologiya, minerologiya, texnika pánleri, meditsina, farmatsevtika, átirap-ortalıqtı úyreniw pánleri ózleriniń fundamental ilimiy tekseriw jumıslarında analitikalıq ximiyadan keń kólemde paydalanadı. Xalıq xojalıǵı ónimleri sıpatına, kosmik hám atom energetikası sanaatınń jánede rawajlanwına, átirap-ortalıqtı qorshawǵa, kesellikler diagnocikasın jaqsılawǵa hám basqalarǵa bolǵan talaptıń artıwı bar metodlardıń jánede rawajlandırıwın hám joqarı sezgirlikke, anıqlıqqa, tańlap tá sir etiwsheńlikke, ekspresslikke iye bolǵan, avtomatlacırıw múmkin bolǵan jańadan-jańa analiz metodların islep shıǵarıwdı talap etedi. Házirgi zaman analitikalıq ximiyasınń xarakterlı tárepi incrumental analiz metodlarınń keń rawajlanwı esaplanadı (bularǵa fizik-ximiyalıq hám fizik metodlar kiredi). Bul metodlar joqarıdaǵı talaplarǵa juwap beredi.
Analitikalıq ximiya tek ǵana bilimlerdi jámlewshi hám sistemalastırıwshı ilimiy pán emes; bul pán jámiyet turmısında úlken ámeliy áhmiyetke iye bolıp, onıń tıykarǵı maqseti, ximiyalıq analiz quralların jaratıw hám onıń ámelge asırılıwın táminlewden ibarat. Nátiyjeli ximiyalıq analizsiz ekonomikanıń jetekshi tarmaqları, tábiyat hám xalıq salamatlıǵın qorǵaw sistemaları hám bilimlendiriwdiń kóplegen tiyisli tarawların rawajlandırıw múmkin emes.
Analitikalıq ximiya – ilimiy izertlewdiń eń zárúr qızıqlı tarawı, dóretiwshilik izertlewler ushın qolay pán esaplanadı. Sebebi, ximiyaniń barlıq túrleri boyınsha ilimiy jumıslar alıp barıwshı izertlewshiler, ózleriniń ilimiy jetiskenlikleri, jańalıqların analitikalıq ximiyanıń analiz usılların qollanbay dálillep bere almaydı. Ximiyanıń barlıq túrleriniń payda bolıwı hám óz aldına pán sipatında qáliplesiwine tiykar salǵan pán – bul analitikaliq ximiya bolıp tabıladı.
Qoyılıp atırǵan wazıypalarına qaray analitikalıq ximiya sıpat há m muǵdar analizine bólinedi.
Kólemlik, yaǵniy titrimetriyalıq analizde reakciyaǵa kirisip atirǵan zatlardıń anıq kólemi ólshenedi hám olardan biriniń málim koncentratsiyası tıykarında ekinshisiniń belgisiz koncentratsiyası anıqlanadı. Koncentratsiyası málim bolǵan hám onıń já rdeminde basqa eritpedegi zattıń koncentraciyası anıqlanatuǵın eritpe titrlengen yamasa standart isshi eritpe dep ataladı.
1 ml eritpede erigen zattıń grammlarda ańlatılǵan muǵdarı eritpeniń titri (T) dep ataladı.
Hár qanday titrimetriyalıq usılda analitikalıq reakciyalardı alıp barıwda titrlengen eritpeni byuretkadan kolbadaǵı kólemi anıq ólshengen tekseriletuǵın eritpege az-azdan tamshılatıp qosıladı.
Anıqlanatuǵın zat eritpesine áste aqırınlıq penen titrantti qosıw procesi titrlew dep ataladı.