Temasındaǵı Kurs jumısı Qabıllaǵan: Fizikalıq hám kolloidlıq ximiya kafedrası docent: Uzaqbergenova Z. Orınlaǵan: 2s ximiya toparı studenti: Eshimuratova R. Nukus – 2023 Reje

II.2. BROMOTOMETRIYA


Bromotometriya yaki bromatometrik titrlew usılında qaytarıwshılardıń muǵdarı kaliy bromat KBrO₃ standart eritpesi menen titrlap anıqlanadı.
Usıldıń áhmiyeti. Bul usıl tómendegi yarım reakciyaǵa tıykarlanǵan
BrO₃^- + 6e^- + 6H⁺ = Br + 3H₂O BrO₃^-,
H⁺/Br^- redoks-juptıń standart potencialı xana temperaturasında 1,44 V ǵa teń, yaǵnıy biraz úlken shamaǵa iye. Sonıń ushın kaliy bromat kislotalı ortalıqta kúshli oksidlewshi bolıp kópǵana qaytarıwshılardı oksidleydi. Joqarıda keltirilgen yarım reakciyaǵa muwapıq usı siyaqlı oksidleniw-qaytarılıw praceslerinde bromat- ionnıń ekvivalent noqatı 1/z = 1/n = 1/6 ǵa teń. Sol sıyaqlı oksidleniw-qaytarılıw reakciyalarda kaliy bromatdıń ekvivalent molyar massası tómendegishe
M (1/6KBrO₃) = M(KBrO₃) / 6 = 27,833 g/mol
s(KBrO₃) molyar koncentratsiya hám c(1/6KBrO₃) ekvivalent molyar koncentratsiya óz-ara tómendegishe baylanǵan 6 ∙ c (1/6 KBrO3) = s(KBrO₃)
Usıldıń titrantı. Bul usılda titrant sıpatında KBrO₃ dıń ádetde 0,1 mol/dm³ ekvivalent molyar koncentratsiyalı suwdaǵı eritpesi isletiledi. Titrant eritpesi ~150°C da turaqlı massaǵa shekem qurıtılǵan, ximiyalıq taza ―x.sh.‖ oraylı kaliy bromat krıstallarınıń anıq tartımı boyınsha tayarlanadı. Titrant eritpesin tayarlaw ushın KBrO₃ dıń shama menen 2,80 g (anıq) tartımı kólemi 1 dm bolǵan ólshew kolbasında distillengen suwda eritilip, kolbanıń belgisine shekem suyıltırıladı. Zarúr bolǵanda titrant yodometrik usılda yaki mıshyak (III) oksidi boyınsha standartlanadı.
Titranttı yodometrik usılda standartlaw. Shliflanǵan tıǵınlı titrlew kolbasına joqarıda kórsetilgendey tayarlanǵan kaliy bromat eritpesınen 25 sm³ quyıp, oǵan 100 sm³ distillengen suw hám 5 sm³ xlorid kislota eritpesinen qosıladı. Sonnan soń eritpega 2 g kaliy yodidtiń 10 sm³ distillengen suwdaǵı eritpesi qosıladı. Kolba tıǵın menen berkitilip, silkitiledi hám tómendegi reakciya
KBrO₃+ 6KJ + 6HCl = 3J₂ + KBr + 6KCl + 3H₂O
tolıq barıwı ushın 5 minut qaranǵı jerde saqlanadı. Payda bolǵan yodtı standartlanǵan 0,1 mol/dm³ natrıy tiosulfat eritpesi menen indikator - kraxmal qatnasında titrlanadı. Titrant shliflanǵan tıǵınlı jigerreń shıysha ıdıshda qarańǵı jerde saqlanadı.