Tense degan atama bilan ifodalanadi. Macmillian English Dictionary for Advanced Learners lug'atida zamon, ya'ni tense
Download 1.71 Mb. Pdf ko'rish
|
Hamdam Atajanov
|
on earth - yer yuzida
space - kosmos, koinot to be at sea - dengizda sayohatda boʻlmoq to go to sea - dengizga sayohatga chiqmoq Ken is a seaman. He spends most of his life at sea. There are millions of stars in space. space - boʻsh joy degan ma'noda aniq artikl bilan qoʻllanishi mumkin. I wanted to park my car, but the space wasn't wide enough. We need some space. country soʻzi davlatma'nosida artiklning umumiy qoidasi asosida qoʻllaniladi. Peru is a small country in South America. the only person/the only student/the only+noun birikmalarida only soʻzi faqatgina, bittagina ma'nolarida har doim aniq artikl bilan qoʻllaniladi. John was the only person I spoke to yesterday. (Kecha faqatgina John bilan gaplashdim.) Lekin oilada yolg'iz farzand degan ma'noda only soʻzi noaniq artikl bilan qoʻllaniladi, ya'ni an only child sifatida. Unfortunately, I am an only child in the family. A NIQ ARTIKL BILAN QO ʻ LLANILADIGAN TURG ’ UN BIRIKMALAR all the same baribir, qaramasdan keep the house uyni boshqarmoq by the time borib lay the table dasturxon yozmoq by the way aytgancha make the bed yotoqni tuzatmoq do the bed yotoqni tayyorlamoq on the contrary aksincha do the cooking ovqat pishirmoq on the whole umuman olganda do the washing up idishlarni yuvmoq tell the time vaqtni aytmoq do the shopping bozor qilmoq tell the truth haqiqatni aytmoq for the sake of sharafiga the same bir xil for the time being hozircha the right side toʻg’ri yoʻlda/tarafda in the dark qorong’uda the wrong side notoʻg’ri yoʻlda/tarafda under the influence of ta’sirida, ta’siri ostida under the impression taassurot ostida in the distance uzoqda in the daytime kunduzi in the end oxiri, niyohat in the shade soyada in the long run borib-borib, oxirida in the rain yomg’ir ostida in the meantime hozirda in the past oʻtmishda in the original aslida, asl tilida on the phone telefonda in the face of tik qarab A NIQ ARTIKLNING QO ʻ LLANISHI (II) Hamdam Atajanov 91 1) The+birlikdagi sanaladigan ot birikmasi shu turdagi predmetlarning umumiy nomini (turini) bildirib keladi. The rose is my favourite flower. (Atirgul - mening sevimli gulim.) The giraffe is the tallest animal in the world. (Jirafa dunyodagi eng baland hayvon.) The computer has changed our life completely. (Kompyuter bizning hayotimizni butunlay oʻzgartirib yubordi.) The telephone was invented in 1876. (Telefon 1876 yil kashf qilingan.) Yuqoridagi misollardan koʻrinib turibdiki, 'the telephone' deganda biz bir aniq telefonni emas, shu predmetning umumiy turini nazarda tutamiz. 2) The + sifat yoki sifatdosh birikmasida sifat otlashadi va shu xususiyatga ega boʻlgan insonlar guruhini bildirib keladi, tabiiyki, bu birikma koʻplikdagi fe'lni talab qiladi. the poor kambag'allar the deaf karlar the sick kasallar the rich boylar the blind koʻrlar the unemployed ishsizlar the disabled nogironlar the elderly qarilar the injured jarohatlanganlar The legendary Robin Hood robbed the rich and gave the money to the poor. (Afsonaviy Robin Gud boylarni talagan va pullarni kambag'allarga bergan.) Life isn't easy for the unemployed. (Ishsizlarga hayot oson emas.) The injured were taken to hospital by ambulances. (Jarohatlanganlar tibbiy yordam mashinalarida olib ketildi.) 3)The +millat nomi birikmasi butun bir millatni bildirib keladi va koʻplikdagi fe'lni talab qiladi. a) the +sh/ch bilan tugaydigan millat nomlari: The British britaniyaliklar The Dutch gollandiyaliklar The English Inglizlar The French fransuzlar The Irish irlandlar The Welsh uelsliklar The British and the Dutch do a lot of foreign trade. b) Ikki xil shaklga ega millat nomlari: The Danes/the Danish The Spaniards/the Spanish The Swedes/the Swedish Daniyaliklar Ispanlar Shvedlar c) The+ - ese yoki - ss bilan tugaydigan millat nomlari: The Chinese The Japanese The Portuguese The Sudanese The Swiss Xitoyliklar Yaponlar Portugallar Sudanliklar Shveysariyaliklar The Portuguese are very different from the Spanish. d) the Argentine soʻzi argentinaliklar degan ma’noda qoʻllaniladi. Hamdam Atajanov 92 A TOQLI OTLAR BILAN ARTIKL QO ʻ LLANILISHI Eslatma: Atoqli otlar oldidan artikl qoʻllanishi yoki qoʻllanilmasligi masalasi juda murakkab boʻlib, oʻrganishda sabr va qunt talab qiladi. Quyidagi aniq artikl bilan qoʻllanadigan atoqli otlarning bir guruhi berilgan. Tashkilotlar The United Nations, The BBC (but ⌀ NATO ) Kema nomlari The Titanic, The Mary Jane, The Endeavor, The Queen Elizabeth Davlat organlari va idoralari the police, the government, the army Tarixiy hujjatlar The Magne Carta, The Constitution Tarixiy voqealar The French Revolution, The American Revolution Ba’zi san’at asarlari nomlari: The Odyssey, the Mona Lisa Rasmiy unvonlar The President, the King, the Queen, the Prime Minister Siyosiy partiyalar The Labour Party, The Republican Party Gazeta nomlari (agar ularning nomlari ingliz tilida yozilgan boʻlsa) The Economist, the Times, the Moscow Times, the Sun, the Daily Mirror, the Washington Post, the New York Times Eslatma: Gazeta nomlari boshqa tilda berilsa, artikl qoʻllanilmaydi: ⌀Le Monde (fransuz gazetasi), ⌀ Der Spiegel (nemis gazetasi), ⌀ Darakchi (oʻzbek gazetasi) Oila nomlari The Browns, the Wilsons, the Usmanovs Okean, dengiz, daryo, kanal nomlari The Pacific Ocean, The Indian Ocean, the Black Sea, the Dead Sea, the Mediterranean (Sea), the Thames, the Amudaryo, the Panama Canal, the Suez Canal Choʻllar nomlari The Sahara (Desert), the Gobi Bay(qoʻltiq); gulf (koʻrfaz); strait (boʻg'ozlar) nomlari The Persian Gulf, the Bering Straits, the Bosphorus Tog' tizmalari va orollar guruhi nomlari the Swiss Alps, the Rocky Mountains, the Pamirs, the Himalays, the Azors, the Bahamas, the British Isles Lekin birlikdagi orollar va tog'lar (choʻqqilar) oldidan artikl qoʻllanilmaydi: ⌀ ⌀Ben Nevis, ⌀(Mount) Everest, ⌀Corsica, ⌀Malta kingdom/union/united/republic/ federation soʻzlari qatnashgan davlatlar nomlari The United Kingdom, the United States, the Republic of China, the Russian Federation, the Republic of Uzbekistan Ba'zi davlat va shahar nomlari (istisno sifatida) the Ukraine, the Crimea, the Congo, the Netherlands, the Caucasus,the Sudan, the Yemen, the Transvaal, the Hague, the Vatican, the Bronx, The Lebanon Hamdam Atajanov 93 Eslatma: ⌀Argentina oldidan hech qanday artikl qoʻllanilmaydi Ba'zi bir dunyo mintaqalari nomlari the Middle East, the Far East, the Arctic, the Balcans, the Antarctic Eslatma: ⌀Central Asia, ⌀Central Europe birikmalarida artikl qoʻllanilmaydi. Teatr/muzey/galeriya/kinoteatr/res toran/kafe/bar/tungi klub/mehmonxona nomlari the Globe, the British Museum, the Tate Gallery, the Odeon, the Cafe Royal, the Hilton, the Hermitage, the Louvre Ba'zi bir koʻcha nomlari the Mall, the Strand, the High Street, the Arbat Ba'zi bir bino va inshootlar nomlari the Lincoln Memorial, the Albert Hall, the Carnegie Hall, the White House, the Royal Palace, the Empire State Building, the Acropolis, The Eiffel Tower, The Pyramids Davrlarni bildiruvchi ba'zi bir atamalar the Dark Ages, the Middle Ages, the Third Millenium noun+ of + noun sifatida qoʻllanilgan atoqli ot birikmalarida the Tower of London, the Great Wall of China, the University of Cambridge, the Castle of York Dunyo taraflari joy, hududni bildirib kelganda the south of England , the west of China, the south, the north Eslatma: 1) Davlat yoki qit'a nomini bildirib kelgan birikmalarda north/ south/ east/west soʻzlari artikl olmaydi. ⌀South Africa, ⌀North America, ⌀South America 2) north/south/east/west soʻzlariga sifat yasovchi --ern qoʻshimchasi qoʻshilsa, artikl qoʻllanilmaydi (northern/southern): ⌀northern Spain, ⌀western India 3)Dunyo taraflari yoʻnalishni bildirib, ravish boʻlib kelsa artikl olmaydi: to sail ⌀north/ from ⌀east to ⌀west Yer yuzi yarim sharlari va qutblar oldidan the Western Hemisphere, the Eastern Hemisphere, the Northern Hemisphere, the Southern Hemisphere, the North Pole, the South Pole Koʻllar oldidan artikl qoʻllanilmaydi. Lake Baikal / Baikal, Lake Victoria, Lake Superior, Lake Huron, Lake Michigan, Lake Erie, Lake Ontario, Crater Lake, Utah Lake, Lake Geneva, Great Pond Lekin: the Great Salt Lake, the Great Lakes Hamdam Atajanov |
