Termiz-2022 Bank inqirozlari I. Kirish. II. Asosiy qism

Ayrim bank inqirozlari va ularning ta’siri

	Yillar	Davomiyligi	Soliq to‘lovchilarga keltirgan bevosita zarari*	YAlpi yo‘qotish (YAIMga nisbatan %da)
Yaponiya	19912001	10 yil	14,0	71,7
Norvegiya	19891992	4 yil	3,4	27,1
Shvetsiya	19911994	4 yil	2,1	3,8
Finlyandiya	19911994	4 yil	10,0	44,9

Izoh: Inqiroz yakunida YAIMga nisbatan foizda.
Foiz stavkasi nol darajaga tushganda likvidlilik tuzog‘i yuz beradi. Foiz stavkasining nollik darajasida aholi saqlagan puli ham biror daromad keltirmasada, obligatsiyalarni ushlab turishni xohlamaydi. Bundan tashqari, bo‘sh pul mablag‘larini investitsiya qilmay ushlab turish nol foiz daromad keltiradigan qimmatli qog‘ozlarga investitsiya qilishga nisbatan ustunlikka ega. Chunki pulning hukumat qimmatli qog‘ozlariga nisbatan likvidliligi yuqori hisoblanadi.
Tadqiqot natijalariga asoslanib, dunyo mamlakatlarini inqirozdan qutqarish chora tadbirlarini quyidagi asosiy to‘rt guruhga ajratish mumkin:

• 
  banklarning qarz majburiyatlari bo‘yicha davlat kafolatini berish;
  
• 
  moliya muassasalarini qayta kapitallashtirish;
  
• 
  muammoli aktivlarni xarid qilish;
  
• 
  iqtisodiy talabni rag‘batlantirish.
  

G‘arb davlatlarining inqirozga qarshi choralar dasturlarida ajratilishi ko‘zda tutilgan mablag‘lar tarkibida banklarning qarz majburiyatlari bo‘yicha davlat kafolatini berish eng yuqori salmoqni egallagan (qariyb 49%). Umuman olganda, 2008 -yilning dekabr oyiga kelib jahon moliyaviy inqirozini bartaraf etish uchun dunyo mamlakatlari qutqaruv choralari va moliyaviy ko‘maklar uchun sezilarli miqdorda pul mablag‘larini ajratdilar. Tahlillarimizning ko‘rsatishicha, inqirozning oqibatlarini yumshatish uchun ajratilgan mablag‘larning YAIMga nisbati ko‘rsatkichi Islandiya, BAA, Vengriya, Rossiya va Buyuk Britaniya davlatlarida sezilarli darajada yuqori bo‘lgan. Biroq bu ko‘rsatkich yuqoridagi davlatlarning ajratilgan moliyaviy mablag‘larning mutloq miqdori jihatidan etakchiligini anglatmaydi. Chunki YAIM hajmi jihatidan etakchilar ro‘yxati yuqorida qayd etilgan davlatlar bilan boshlanmaydi