Termiz davlat universiteti «gaz kimyosi» fanidan

GTL texnologiyasining afzallaiklari
Tabiiy gaz va neftning yо‗ldosh gazlarini GTL texnologiyasi bo‘yicha qaytaishlash quyidagi tо‗rt bosqichdan iborat:

1. 
   Xomashyo gaz va havoni tozalash va tayyorlash;
   
2. 
   Gaz xomashyosi konversiyasi;
   
3. 
   Fisher-Tropsh reaktorida sintez gazdan sintetik neft olish;
   
4. 
   Sintetik neftni gidrokrekinglab, keng assortimentli mahsulotlar
   

olish.
Hozirgi vaqtda har xil kompaniyalar tomonidan gazlarni
utilizatsiya qilish hamda neftning tarkibidagi yо‗ldosh gazlarni va suyultirilgan tabiiy gazlarni olish bо‗yicha zamonaviy dasturlar ishlab chiqilmoqda. Mahsulotlarni qayta ishlash asosida suyultirilgan gazlarni (propan – butan aralashmasini) gazsimon metan hamda suyultirilgan gazni olish mumkin (V.52.-jadavl).
O‘zbekistonda loyiha qiymati deyarli 4 milliard dollarni tashkil etadigan yiliga 3,5 milliard kub metr tozalangan metan gazidan ―Sasol‖ texnologiyasi asosida sintetik suyuq yoqilg‘i olish korxonasida jahon sifat me`yorlariga javob beruvchi transport, aviatsiya va qishloq xo ‘jaligi uchun yuqori sifatli yoqilg‗i kuniga 37 ming barrel mahsulot – (GTL dizeli, kerosini, naftasi va suyultirilgan uglevodorod gazi) ishlab chiqariladi (V.133-rasm).
Tabiiy gazni utillashtirishning muqobil texnologiyalari

• 
  Suyultirilgan tabiiy gaz (STG);
  
• 
  Metanol (metil spirti);
  
• 
  Texnik uglerod (saja);
  
• 
  FT-process asosidagi Gas-to-Liquid.
  

GTL texnologiyasi yutuqlari

• 
  Yuqori sifati sintetik neftning olinishi;
  
• 
  Olinadigan sintetik yoqilg‘ining yuqori sifatililigi:
  
• 
  Oktan soni 95 gacha, (92 o’rniga);
  
• 
  Setan soni– 75 gacha, (55 o’rniga);
  
• 
  poliaromatik uglevodorodlar – 0,1% (6 % o’rniga);
  
• 
  Oltingugurt miqdori – <1 ppm (15 ppm o’rniga);
  
• 
  Zichligi 765 kg/m ³ (an‘anaviyda 835).