Termiz davlat universiteti tarix fakulteti 2 kurs 202 guruh talabasi qurashov bohadirning oʻzbekiston tarix fanidan tayyorlagan silaydi “movornnahirda shayboniylar sulolasiin hukumronligi”


Download 496.46 Kb.
Sana04.05.2023
Hajmi496.46 Kb.
#1425230
Bog'liq
Taqdimot (16) (2)

TERMIZ DAVLAT UNIVERSITETI TARIX FAKULTETI 2 KURS 202 GURUH TALABASI QURASHOV BOHADIRNING OʻZBEKISTON TARIX FANIDAN TAYYORLAGAN SILAYDI “MOVORNNAHIRDA SHAYBONIYLAR SULOLASIIN HUKUMRONLIGI”


“SHAYBONIYLAR DAVLATINING TASHKIL ETILISHI “
REJA
1.SHAYBONIYLAR DAVLATI
2. SHAYBONIYLAR HUKMRONLIGI YILLARIDA DAVLAT TUZUMI
Тарихий қисса Шайбонийлар сулосаси фаолият
кўрсатган ХV-XVI асрларда ўзбек тарихчилари томонидан
яратилган кўплаб тарихий асарлар (“Бобурнома”, “Мухам-
мад Шайбонийхон”, “Мехмонномайи Бухоро”, “Абдулла-
нома” ва бошқалар)ни синчиклаб ўқиш ва ўрганиш, турли
китоблардаги маълумотларни ўзаро қиёслаш ва улардан
танқидий фойдаланиш натижасида яратилган.
Абулхайрхоннинг набираси Абулфатҳ Муҳам-
мад, яъни бўлажак Шайбонийхондир. Муҳаммад ўн тўрт
ёшга тўлар-тўлмас отасидан айрилди. Кейин онаси
Оқкўзибегим дунёдан кўз юмди. Ҳали улуғ бобоси Абул-
хайрхон ҳаёт эди. Шунинг учун Муҳаммад ҳам, иниси
Султон Маҳмуд хам ғариблик даштида саргардон бўлма-
дилар. Уларни падари Шоҳбудоғнинг содиқ хизматкори
Қорачабек бағрига олди. Уйининг тўрига ўтказди,
фарзандларидан кам кўрмай тарбия қилди.
Шайбонийхон ўнг қўлининг ўрта бармоғига
тақилган олмос кўзли узукка “Менинг исмим
Шайбонийхон шохбахт ” деган сўзларни ўйиб ёздирган
эди. Ҳар сафар жанг олдидан ана шу муҳрга қараб қўядию
Оллоҳдан мадад сўраб, отга қамчи уради.
Шайбонийхон қўриқчилар қуршовида кетар экан,
лаблари пичирлаб, Хонзода бегимга аталган бир ғазалнинг
матлаъсини ўқиди:
Юзингни кўрдим ул чортоқ ичинда,
Очилмиш тоза гул япроқ ичинда.
Неча изландинг, эй раъно ғазолим,
Мени ёндирмағил овлоқ ичинда...
Ҳижрий 908, мелодий 1502 йил. Самарқанд. Сунбула
оёқлаган. Табиат мезон қўшиғини куйлаётир. Қўҳна Кўҳак
янги Зарафшон бўйларида тароватли бир ҳаёт ҳукм
суради. Дарёнинг чап соҳилига бора-боргунча ўнлаб
ранго-ранг чодирлар тикилган. Ўртада осмон гумбазини
эслатувчи улуғвор, мовий чодир. Бу – Шайбонийхоннинг
хос оромгоҳи. Уч йилдирки, зебо Самарқанд Шайбоний-
хоннинг тасарруфида. Уч йилдирки, хон ёзнинг чилласи-
ни Зарафшон бўйида ўтказади. Бу йил ҳам у тарки одат
қилмади. Бухоро саратон оғушига киргач, чоғроқ лашкари
билан Самарқандга етиб келди ва хушҳаво, салқин Кўҳак
соҳилини қароргоҳ қилиб танлади.

EʼTIBORINGIZ UCHUN RAHMAT


Download 496.46 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling