Termiz Davlat Unversiteti Iqtisodiyot va Turizm fakulteti
Variatsion qatorlarni grafiklarda tasvirlash
Download 320.29 Kb.
|
Abdiyev Safarali 321 statistika (3)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Diskret variatsion
Variatsion qatorlarni grafiklarda tasvirlash.
Variatsion qator va uning xususiyatlarini tahlil qilishda grafik orqali tasvirlash muhim rol o`ynaydi. Oraliqli qatorlar gistogramma (grekcha «histion» - to`qima, «gramma» - chiziq) shaklida tasvirlanadi. Abssissa o`qida qator oraliqlari, ordinata o`qida tegishli masshtabda variantlar soni belgilanadi, so`ngra abssissa o`qidagi oraliq chegaralari uchun nuqtalardan ordinata o`qidagi tegishli nuqtalarga perpendikulyar chiziqlar tortiladi va ular birlashtiriladi, natijada yonma-yon joylashgan ustunlar hosil bo`ladi. 6.1- jadvaldagi ma`lumotlarga binoan ishchilarning oylik ish haqi bo`yicha taqsimot gistogrammasi quyidagi diagrammada tasvirlangan. 6.1-grafik. Ishchilarning oylik ish haqi bo`yicha taqsimot gistogrammasi. Diskret variatsion – qatorlar taqsimot poligoni orqali tasvirlanadi. Diskret variatsion qatorlar taqsimot poligoni (grekcha «poly» - ko`p, «sonia» - burchak) orqali tasvirlanadi. Bu holda abssissa o`qida varianta qiymatlari (butun sonlari), ordinata o`qida esa variantlar ma`lum masshtablarda (5:7 proporsiyada) belgilanadi va ular bir-biri bilan birlashtirilgandan so`ng poligon egri chizig`i vujudga keladi. 1989 yil O`zbekiston aholisi ro`yxatiga binoan onalarning tuqqan bolalar soni bo`yicha taqsimoti quyidagi poligon shaklida tasvirlanadi. Oraliqli variatsion qator gistogrammasi ustunlarida o`rta nuqtalarni belgilab, ularni egri chiziq orqali o`zaro birlashtirish yo`li bilan bunday qatorlar tasvirini poligon shakliga keltirish mumkin (6.1 -grafikka qarang). Oraliqlar kattaligi turlicha bo`lgan variatsion qatorlar ham gistogrammalar orqali tasvirlanadi, ammo bu holda ularni tuzish ma`lum xususiyatga ega. Qator oraliqlari kengligi teng bo`lmagan holda, gistogramma ustunlarining maydoni variantlar sonidan tashqari tegishli oraliq kengligiga ham bog`liq va shu sababli ular variantalar bilan turli darajada to`lalikka, zichlikka ega bo`ladi, demak, taqqoslama bo`lmaydi. Shuning uchun oraliqlar kengligi teng bo`lmagan variatsion qatorlar uchun gistogramma tuzayotganda ustunlar balandligi asosi qilib variantlar sonini emas, balki oraliqlarning zichlik ko`rsatkichlarini olish kerak. So`ngra gistogramma umumiy tartibda tuziladi Bunday variatsion qatorlar uchun gistogrammalarni quyidagi tartibda ham tuzish mumkin. Dastlab biror oraliq standart asos qilib belgilanadi. Uning variantlar soni va kengligi uchun 5:7 nisbatda masshtablar (h0) belgilanadi. Boshqa oraliqlarga tegishli variantlar soni fj standart oraliq kengligiga a0 bo`linadi (fj / a0). So`ngra ular uchun tegishli oraliq kengligini hisobga olib o`zgaruvchan masshtab quyidagi tartibda belgilanadi: Download 320.29 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling