Termiz muhandislik texnologiya instituti

1-modul. Ichki kuchlar va deformasiya.
1-Mаvzu. Mаtеriаllаr qаrshiligi. Asosiy tushunchalar.
Brus, plastina, qobiq, massivlarga ta’rif. Tashki kuchlar va ichki kuchlar, kuchlanishlar. Kesimlar usuli. Deformatsiya va uning turlari. Kuchlanish. Kuchlanish turlari.


2-modul. Ustivorlik.
2-mavzu. Ustivorlik. Muvozanatning ustivor va noustivor shakllari haqida
tushuncha. Kritik kuch. Siqilgan sterjenlarning ustivorligi. Eyler formulasi va
undan foydalanish chegarasi. Kritik kuchlanish. Egiluvchanlik.


2.3. Amaliy mashg‘ulotlari bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar
Amaliy mashg‘ulotlar uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi.
1) Kesimlar usuli. Cho‘zilish-siqilishda ichki kuch faktorlarini aniqlash (bo‘ylаmа
kuch).
2) Bo‘ylаmа kuch vа kuchlаnishlаrni аniqlаsh, bo‘ylаmа dеfrmаtsiyani hisоblаsh
vа epyurаlаrini tuzish.

Amaliy mashg‘ulotlar multimedia qurulmalari bilan jihozlangan

auditoriyada bir akademik guruhga bir professor - o‘qituvchi tomonidan
o‘tkazilishi zarur. Mashg‘ulotlar faol va interfaktiv usullar yordamida o‘tilishi, mos
ravishda munosib pedagogik va axborot texnologiyalar qo‘llanilishi maqsadga
muvofiq.
2.4 Fan bo‘yicha kurs loyihasi.
Fan bo‘yicha kurs loyihasi rejalashtirilmagan.
2.5. Laboratoriya ishlari bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar
Laboratoriya ishlari uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi:
1. Uglerodli va legirlangan po’latlarni cho’zishga sinash bilan cho’zilish
diagrammasini qurish.
2. Po‘lat uchun elastiklik moduli va ko‘ndalang deformastiya koeffistientini
aniqlash.
3. Po‘lat va cho’yan namunalarini buralishga sinash. Buralish diagrammasini
qurish. Siljish modulini aniqlash.
4. Buralishda kuchlanish holatini tajriba yo‘li bilan tadqiqot qilish (yupqa
devorli trubani buralishga sinab).
Laboratoriya mashg‘ulotlari maxsus laboratoriya uskunalari, maket va
namuna qurulmalari bilan jihozlangan auditoriyada bir akademik guruhga bir
yoki ikki (guruhlar bo‘lingan xolda) professor-o‘qituvchi tomonidan o‘tkazilishi
zarur.
Laboratoriya ishlari talabalarda konstruksiya va uning qismlarini turli
kuchlar ta’sirida hosil bo'ladigan deformatsiyalarini aniqlash, turli mashina va
mexanizmlar detallarining asosiy o‘lcham va parametrlarini o‘rganish hamda
eksperiment yordamida ularning turli xarakteristikalarni aniqlash bo‘yicha
ko‘nikma va malaka hosil qilishga qaratilgan.
Laboratoriya ishlarini o‘tkazish uchun uslubiy qo‘llanmalar ishlab chiqish
zarur. Laboratoriya ishini o‘tkazishdagi bajarilishi kerak bo‘lgan ishlarning
ketma-ketligini ifodalovchi yuriqnomani ishlab chiqish tavsiya etiladi. Talabalar
bilan laboratoriya ishini bajarishdan oldin mavzuga ta’lluqli bo‘lgan nazariy
ma’lumotlarni takrorlash tavsiya etiladi. Har bir talaba tomonidan tajriba yo‘li
bilan olingan ma’lumotlarni umumlashtirish tavsiya etiladi. Tajriba yoli bilan
olingan ma’lumotlarni, nazariy yo‘l bilan olingan ma’lumotlarga taqqoslash
tavsiya etiladi.