Termodinamikaning birinchi qonuni. Ichki energiya. Gazning bajargan ishi

8.4 - rasm. Termodinamik jarayonning to‘g‘ri siklli o‘zgarishi
Siklda musbat ish bajarilsa

,

u jarayon to‘g‘ri sikl deb ataladi.

Agarda, siklda bajarilgan ish manfiy bo‘lsa,

u jarayon teskari sikl deb ataladi (266 - rasm).


266 - rasm. Termodinamik jarayonning teskari siklli o‘zgarishi
To‘g‘ri sikl davriy ishlaydigan mashinalar, issiqlik dvigatellarida qo‘llaniladi. Bu mashinalar tashqaridan uzatilgan issiqlik miqdori hisobiga ish bajaradi.

Teskari sikl sovutish qurilmalarida ishlatiladi. Sovutish mashinalarida davriy sikl davomida tashqi kuchlar bajargan ishi hisobiga tizimning issiqlikligi temperatura yuqori bo‘lgan jismga uzatiladi.

Issiqlik dvigatelining ishlash prinsipi quyidagi rasmda keltirilgan (267 - rasm). Temperaurasi yuqori bo‘lgan «isitgich» deb ataluvchi termostatdan (T₁) sikl davomida issiqlik mashinasi Q₁ issiqlik miqdori oladi va temperaturasi past bo‘lgan termostatga (T₂) Q₂ issiqlik miqdorini uzatadi.