Termodinamikaning ikkinchi qonuni

5.4-rasm. Karno teskari sikli

Sikl qaytar jarayonlardan iboratligi uchun, siklni o‘zi ham qaytardir.
Ishchi jism 1-holatdan adiabata 1-4 bo‘yicha kengayib, temperaturasi T₁ dan T₂ gacha kamayadi. Shundan so‘ng ishchi jism izoterma 4-3 bo‘yicha kengayishni davom ettirib, temperaturasi T₂ bo‘lgan sovitgichdan q₂ issiqlikni oladi. Ishchi jism keyin 3-2 adiabata bo‘yicha siqilib, temperaturasi T₂ dan T₁ gacha ko‘tariladi. Oxirgi jarayonda ishchi jism 2-1 bo‘yicha izotermik siqiladi va isitkichga q₁ issiqlik uzatiladi. Shunday qilib, teskari siklni amalga oshirish uchun l ish sarflab, isitkichga
q₁=q₂+l (5.17)
issiqlik uzatiladi.
Teskari sikl bo‘yicha ishlaydigan mashinalar sovitish mashinalari deb aytiladi. Sovitish mashinalarining sovitish koeffitsiyenti:
(5.18)
yoki teskari Karno sikli uchun
(5.19)
Xullas, Karno teoremasiga muvofiq ikkita issiq manba orasida amalga oshiriladigan har qanday qaytar siklni termik F.I.K. ning kattaligi bu siklda ishlatiladigan ishchi jism xossalariga bog‘liq bo‘lmaydi.

NAZORAT SAVOLLAR:

1. 
   Siklning ishi nimadan iborat?
   
2. 
   Issiqlik dvigatellar siklini ko‘rsating.
   
3. 
   Termik F.I.K. formulasini aytib bering.
   
4. 
   Termodinamika II-qonuni formulasini ezib bering.
   
5. 
   R.Klazius tariflashi bo‘yicha termodinamika II-qonuning tushunchalarini aytib o‘ting.
   
6. 
   Karno sikli nimadan iborat?
   
7. 
   Izotermik jarayonida F.I.K. nechaga teng?
   
8. 
   Termik F.I.K. Karno siklida nechaga teng?
   
9. 
   Termodinamikaning II – qonunini qanday tushunasiz?
   
10. 
    R. Klauzius fikri bo‘yicha issiqlik nimadan iborat?
    
11. 
    Aylanma siklda keltirilgan barcha issiqlikni ishga aylantirib bo‘ladimi?
    
12. 
    Karno va Klauzius ta’riflari.
    
13. 
    Issiqlikni ishga muntazam aylantirish uchun qanday shartlarni bajarish lozim?
    
14. 
    Qaytar va qaytmas jarayonlar.
    
15. 
    Muvozanatli va muvozanatsiz jarayonlar.
    
16. 
    Plank va Osvald ta’riflari.