Test uchun namuna

Download 326 Kb.

Sana	02.11.2023
Hajmi	326 Kb.
	#1740315

Bog'liq
Test uchun namuna

Fan o’qituvchisi Mirzaxodjayev A “Tarmoqlar iqtisodiyoti” Kafedrasining mudiri: A.N.Nizamov.

Inson resurslarini boshqarish fakulteti iqtisodiyot va kadrlar menejmenti ta'lim yo'nalishlari 3-kurs talabalariga 5-semestr uchun Makroiqtisodiyot fanidan yakuniy nazorat uchun savollar jamlanmasi

TEST UCHUN NAMUNA

1 Yalpi taklifning vertikal modelida:

+iqtisodiyot to’lib bandlik sharoitida turgan holat aks ettiriladi;
-nominal YaIM, va baholar darajasi qayd qilingan (o’zgarmas);
-yalpi talabning o’zgarishi baholar darajasiga ta’sir etmaydi;
-ish haqi, baholar darajasi va real YaIM o’zgaruvchan;

2 Mamlakatning qayd qilingan valyuta kursi tizimida:

+pul-kredit siyosati, rollarni taqsimlash qoidasiga ko’ra, ichki balansni tartibga solishda foydalaniladi
-pul-kredit siyosati to’lov balansini tartibga solishda byudjet-soliq siyosatiga qaraganda nisbiy ustunlikka ega, ammo ichki muvozanatni tartibga solishda emas;
-byudjet-soliq siyosati, rollarni taqsimlash qoidasiga ko’ra, tashqi balansni tartibga solishda foydalaniladi;
-tashqi balansga, pul-kredit siyosatiga nisbatan, byudet-soliq siyosati kuchliroq ta’sir ko’rsatadi;

3 Ochiq bozordagi operasiyalar deganda:

+Markaziy Bank tomonidan davlat qimmatli qog’ozlarini sotib olish-sotish.
-tijorat banklari tomonidan chet-el valyutalarini sotib olish-sotish;
-mamlakat kompaniyalari tomonidan jahon bozorida tovarlar va xizmatlar sotib olish-sotish;
-nomoliyaviy korporasiyalar tomonidan fond birjalarida aksiya va obligasiyalarni sotib olish-sotish;

4 Davlat xarajatlari (G) va pul taklifi (M) shunday holatda o’zgardiki, bunda daromad miqdori (U) saqlanib qoldi, (R) foiz stavkasi esa ko’paydi. Bu holatda IS-LM modelida shuni qayd etish mumkinki:

+G va M kamayadi.
-G kamayadi, M ko’payadi;
-G va M ko’payadi
-G ko’payadi, M kamayadi;

5 Iste’mol funksiyasi quyidagi ko’rinishga ega: C=4000+8Yd . Avtonom xarajatlar multiplikatori nimaga teng?

+4ga
-8 ga
-10 ga
-5 ga

6 Agarda joriy operasiyalar bo’icha balans qoldig’i minus 60 ni, kapital harakati schyoti qoldig’i plyus 50ni tashkil etsa, umumiy balansni nolga keltirish uchun rasmiy rezervlardan jalb qilinadigan tushumlar qanchani tashkil etishi lozim?

+110; .
-160;
-140;
-150

7 Agar (C / D) koeffisiyenti pasaysa, boshqa sharoitlar o’zgarmagan holda:

+bank multiplikatori kamayadi.
-pul taklifi kamayadi;
-pul taklifi ko’payadi;
-pul multiplikatori kamayadi;

8 Faraz qilaylik milliy valyuta almashinuv kursining sezilarli pasayishi mamlakat eksporti va importi hajmiga qanday ta’sir ko’rsatadi:

+eksport ko’payadi, import esa kamayadi.
-ksport kamayadi, import esa ko’payadi;
-eksport va import hajmlari kamayadi;
-eksport va import hajmlari oshadi

9 Hukumat soliqlarni oshirgan vaziyatda, foiz stavkasini o’zgarmasdan turishini ta’minlab turish uchun Markaziy Bank:

+pul taklifini kamaytiradi
-oldin pul taklifin ko’paytiradi, so’ngra esa kamaytiradi;
-oldin pul taklifini kamaytiradi, so’ngra esa ko’paytiradi
-pul taklifini ko’paytiradi;

10 Yalpi taklif egri chizig’i Keyns kesimida:

+gorizontal ko’rinishga ega.
-salbiy egilishga ega;
-ijobiy egilishga ega;
-vertikal ko’rinishga ega;

11 So’mnmng arzonlashuvi natijasida:

+sof eksport hajmi qisqaradi
-O’zbekistonliklar uchun chet-eldan import qilinadigan mahsulotlar arzonlashadi;
-O’zbekistondan mahsulot import qilish chet elliklar uchun arzonlashadi;
-O’zbekistondan mahsulot import qilish chet elliklar uchun qimmatlashadi

12 Quyida keltirilgan fikrlarning qaysi biri noto’g’ri?

+soliq stavkalarini pasaytirish byudjetning soliq tushumi ko’rinishidagi daromadlari paayishiga olib kelishi mumkin.
-soliq stavkalarining pasaytirilishi inflyasiya sur’ati ko’tarilishi ehtimolini to’liq bartaraf qiladi;
-soliq islohotlari soliq stavkalarini pasaytirish, soliq bazasini kengaytirish, va turli kategoriyadagi soliq to’lovchilar orasida soliq yukini teng taqsimlash maqsadlarini ko’zda tutadi;
-davlat qarzining to’lash xarajatlarining ortishi soliq stavkalarini pasaytirish imkoniyatini kamaytiradi

13 Depozitlarni majburiy zahiralash normasining oshirilishi:

+tijorat banklarining kredit berish imkoniyatini kengaytiradi
-pul multiplikartorining pasayishi hisobiga pul taklifini kamaytiradi
-hisob stavkasining pasayishi hisobiga pul taklifini ko’paytiradi
-pul multiplikartorining o’sishi hisobiga pul taklifini ko’paytiradi

14 Agar dastlab iqtisodiyot uzoq muddatli muvozanat holatida bo’lsa unda neft baholarining o’sishi natijasida kelib chiqqan taklif shoki qisqa muddatli davrga olib kelishi mumkin:

+baholar darajasining o’sishi va ishlab chiqarish hajmining kamayishiga
-iqtisodiyotda baholar darajasi va ishlab chiqarish hajmlarining pasayishiga
-baholar darajasining o’sishi va ishlab chiqarish hajmining o’zgarmay qolishiga
-iqtisodiyotda baholar darajasi va ishlab chiqarish hajmining o’sishiga

15 Agar Markaziy Bank milliy valyutani revalvasiya qilsa…

+eksportga yo’naltirilgan mahsulot ishlab chiqaruvchi tarmoqlar zarar ko’radi;
-mamlakatdagi import qilinadigan xomashyodan foydalanidigan tarmoqlar zarar ko’radi;
-bu mamlakatning savdo hamkorlari bo’lgan mamlakatlarda ishsizlik darajasi o’sishi mumkin;
-mamlakatning sof eksporti ko’payadi.

16 Agar iqtisodiyot likvidlilik tuzog’i holatida turgan bo’lsa, u holda:

+barcha keltirilgan fikrlar noto’g’ri.
-tovarlar va xizmatlar hamda pul bozorlaridagi muvozanatga LM egri chizig’ining keyns kesimida erishiladi;
-iqtisodiy agentlar naqd pullarni saqlab turishni afzal ko’rishadi;
-pul taklifi bo’yicha samarali talab elastik emas;

17 Ishlab chiqarish funksiyasi va jamg’arish me’yori o’zgarmas, aholi sonining o’sishi hamda texnologik taraqqiyot sur’atlari doimiy bo’lgan sharoritda iqtisodiyotda kapitalning chiqib ketish (amortizasiy me’yori oshirilsa:

+aniq bir fikr bildirish mumkin emas
-bitta xodimga to’g’ri keluvchi kapital zahirasining barqaror darajasi o’sadi
-fond bilan qurollanganlikning barqaror darajasi o’zgarmaydi
-bitta xodimga to’g’ri keluvchi kapital zahirasining barqaror darajasi pasayadi

18 Agar iqtisodiyot likvidlilik tuzog’i holatida turgan bo’lsa, u holda:

+barcha keltirilgan fikrlar noto’g’ri.
-iqtisodiy agentlar naqd pullarni saqlab turishni afzal ko’rishadi;
-pul taklifi bo’yicha samarali talab elastik emas;
-tovarlar va xizmatlar hamda pul bozorlaridagi muvozanatga LM egri chizig’ining keyns kesimida erishiladi

19 Agar A mamlakat B mamlakatga yangi burg’ulash uskunasini sotsa, bu operasiya A mamlakatning to’lov balansida quyidagicha aks ettiriladi:

+moliya scheti bo’yicha aktiv ko’paytiriladi
-joriy operasiyalar scheti aktivi kamaytiriladi
-kapital harakati scheti aktivi kamaytiriladi;
-joriy operasiyalar scheti aktivi ko’paytiladi

20 Solou modeliga ko’ra aholi sonining o’sish sur’ati n ga, texnologik taraqqiyot darajasi esa g ga teng bo’lsa barqaror holatdagi yalpi ishlab chiqarishning o’sish sur’ati teng bo’ladi:

+ n+g ga
- 0 ga
- g ga
- n ga;

21 Solik stavkasi (t) va muomaladagi pul massasi (M) o’zgarishi natijasida foiz stavkasi (R) o’z xolicha qoldi daromad (U) o’sdi. Qayd kilish mumkinki:

+M o’sdi, t kamaydi;
-t va M o’sdi;
-M va t kamaydi;
-M kamaydi, t o’sdi.

22 A mamlakat barcha resurslardan foydalangan holda 200 birlikdagi X tovarini yoki 350 birlikdagi U tovarni ishlab chiqara oladi. V mamlakat esa 450 birldikdagi X tovarini yoki 600 birlikdagi U tovarini ishlab chiqarish imkoniyatiga ega. Bu holda:

+A mamlakat savdo munosabatlarini o’rnatganidan so’ng X tovarni eksport qiladi.
-A mamlakat savdo munosabatlarini o’rnatganidan so’ng X tovarni import qiladi;
-V mamlakat savdo munosabatlarini o’rnatganidan so’ng U tovarni eksport qiladi;
-mamlakatlar orasida o’zaro manfaatli savdoni yo’lga qo’yib bo’lmaydi;

23 Baholar darajasi o’zgarmagan holda YaIMning pasayishi klassik model buyicha quyidagicha tushuntiriladi:

+potensial YaIM pasaygani holda yalpi talab o’sadi;
-bir vaqtning o’zida yalpi talab va potensial YaIM kamayadi
-yalpi talab o’zgarmagani holda potensial YaIM o’sadi
-potensial YaIM o’zgarmagani holda yalpi talab o’sadi

24 Quyidagi ko’rsatkichlardan qaysi biri xarajatlar yig’indisi ko’rinishida hisoblangan YaIM tarkibiga kirmaydi?

+ish haqi va qo’shimcha to’lovlar
-davlatning tovar va xizmatlar sotib olishga xarajatlari
-yalpi investisiyalar
-mahsulot va xizmatlar sof eksporti

25 Quyidagi jadvalda ikki mamlakatda X va U tovarlarni ishlab chiqarishga mehnat sarfi (soatlard to’g’risida ma’lumotlar keltirilgan:

Mamlakatlar
A B
Bir dona X tovar 4 8
Bir dona U tovar 10 16
Ma’lumotlardan kelib chiqib, ta’kidlash mumkinki:
+savdo munosabatlari o’rnatilgandan so’ng B mamlakat uchun X tovarni ishlab chiqarishga ixtisoslashish maqbul bo’ladi
-B mamlakat X va U tovarlarni ishlab chiqarishda nisbiy ustunlikka ega
-savdo munosabatlari o’rnatilgandan so’ng A mamlakat uchun X tovarni ishlab chiqarishga ixtisoslashish maqbul bo’ladi
-A mamlakat X va U tovarlarni ishlab chiqarishda nisbiy ustunlikka ega

26 Keltirilgan malumotlarga asoslanib yalpi ichki mahsulot ko’rsatkichini aniqlang:

27 Oldingi ikki yil davomida nominal YaIM 500 mlrd.dollardan 560 mlrd.dollarga ko’paydi. Shu ikki yild ichida YaIM deflyatori 125%dan 140 % gacha o’zgardi. Bu shuni anglatatadiki, real YaIM:

+fikr bildirish uchun ma’lumot yetarli emas
-kamaydi
-o’zgarmadi
-ko’paydi

28 Mamlakat to’lov balansining joriy operasiyalar schyoti tarkibiga kirmaydi:

+mamlakatning chet-eldagi aktivlaridagi o’zgarishlar
-chet mamlakat yuridik va jismoniy shaxslariga ko’rsatilgan transport xizmatlari
-tovar eksporti
-investisiyalardan sof daromad

29 Agar pul bazasi (MV) 300 mlrd so’mga, depozitlarni majburiy zahiralash normasi 0,1 ga, deponentlash koeffisiyenti esa 0,2 ga teng bo’lsa, pul taklifi miqdorini aniqlang.

+1200 mlrd so’m
-3000mlrd so’m
-1900 mlrd so’m
-1650mlrd so’m

30 Nominal foiz stavka 20% ga teng, inflyasiya darajasi yiliga 15% ga teng bo’lganda, real foiz stavka nimaga teng bo’ladi?

+5%
-35%
-10%
-75%

31 Yalpi Milliy daromad, bu:

+renta, ish xaqi, kapitalga prosent, mulkchilik daromadi va korporasiya foydasi yig’indisi
-YaIM mamlakat yuridik va jismoniy shaxslari tomonidan chet ellarda olingan va mamlakatga olib kirilgan daromad – chet el yuridik va jismoniy shaxslari tomonidan mamlakatda olingan va olib chiqib ketilgan daromadlar
-shaxsiy daromad plyus individual soliq, minus davlat tashkilotlargai sof subsidiyalar
-investisiya minus jamg’arma

32 Agar iste’molga chegaraviy moyillik 0,75 ga teng bo’lsa, soliqlarning 100 birlikka kamayishi natijasida:

+IS va LM egri chiziqlari bir vaqtda o’ngga 300 birlikka siljiydi
-LM egri chizig’i o’ngga 100 birlikka siljiydi
-IS egri chizig’i o’ngga 300 birlikka siljiydi
-IS ergi chizig’i o’ngga 300 birlikka siljiydi

33 Import tariflarining kiritilishi olib kelishi mumkin:

+mamlakatda importiga tarif kiritilgan tovarni ishlab chiqarish qisqarishiga va uning import bilan alishtirilishiga
-ichki resurslardan oqilona ( rasional) foydalanishga
-importiga tarif kiritilgan tovarni mamlakatda ishlab chiqarish hajmi o’sishiga, bu tovar importining va ichki iste’molining qisqarishiga
-davlat byudjetiga tushumlarning va iste’mol hajmining ortishiga

34 Ouken qonuniga binoan haqiqiy ishsizlik darajasining tabiiy ishsizlikdan 2% oshishi YaIM real (hakikiy) hajmini % hisobida uning potensial miqdoridan orqada qolishiga olib keladi:

+5% ga
-6% ga
-5,5% ga
-7% ga

35 Majburiy zahiralash normasi 12%, ortiqcha rezervlar depozitlar summasining 3 %ini tashkil etadi. Agar jami rezervlar 45 mlrd so’mni, naqd pullar esa 150 mlrd. so’mni tashkil etsa, depozitlar hajmi teng bo’ladi:

+300 mlrd. so’mga
-363,75 mlrd. so’mga
-375 mlrd. so’mga
-225 mlrd. so’mga

36 Intensiv iqtisodiy o’sishning manbai bo’lib hisoblanadi:

+yangi avlod stanogidan foydalanish natijasida mehnat unumdorligining oshishi
-qishloq xo’jaligida yangi ekin maydonlarining o’zlashtirilishi
-haftalik ish soatining uzaytirilishi
-tabiiy gazning yangi manbalari ochilishi

37 Eksport bojlarining kiritilishi quyidagilarning qaysi biriga olib kelmaydi?

+( boshqa shart-sharoitlar o’zgarmagan holatda) davlat daromadlarining o’sishiga
-mamlakat iste’molchilarining baholarning pasayishi hamda ushbu tovarni iste’mol qilish qisqarishi natijasida yo’qotishlariga
-ushbu tovarning ichki baholarini pasayishiga
-ishlab chiqaruvchilar daromadlarining kamayishiga

38 Depozitlarni majburiy zahiralash normasi 0,25 ga teng. Ochiq bozordagi operasiyalar orqali Markaziy Bank pul taklifini maksimal 440 mlrd. so’mga oshirishi mumkin. Bu uchun esa Markaziy Bank:

+110 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi kerak
-440 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi kerak
-176 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi lozim
-200 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi lozim

39 Quyidagilarning qaysi biri yalpi ichki mahsulot tarkibiga kiradi?

+do’kondagi yangi kitoblarning narxi
-qo’shnidan sotib olingan eski mashina bahosi
-brokerdan sotib olingan yangi aksiya qiymati
-uy bekasining xizmatlari

40 Agar mamlakatda milliy valyutaning real almashinuv kursi ko’tarilsa, boshqa sharoitlar o’zgarmagan holda :

+bu mamlakat fuqarolari uchun import tovarlari nisbatan arzonlashadi;
-mamlakat sof eksporti qisqaradi;
-to’lov balasining joriy schyoti taqchilligi ko’payadi;
-barcha javoblarda keltirilgan holatlar ro’y berad.

41 Hukumat soliqlarni oshirgan sharoitda Markaziy Bank pul taklifini pasaytirsa:

+muvozanatli daromad darajasi albatta kamayadi
-muvozanatli daromad darajasi albatta oshadi
-foiz stavkasi albatta oshadi
-foiz stavkasi albatta kamayadi

42 Agar daromadlar rejalashtirilgan xarajatlardan yuqori bo’lsa, u xolda firma ishlab chiqarishini qisqartiradi,chunki rejadan tashkari mahsulotlar miqdori (ularning zahirasi):

+ko’payadi;
-«0»ga teng bo’ladi;
-kamayadi;
-o’zgarmaydi.

43 Berilgan malumotlar asosida xususiy jamg’armalar miqdorini aniqlang:

Daromadlar(U) –400, transfert to’lovlari (TR) –80, davlat zayomlari bo’yicha foiz to’lovlari(N)-20, soliqlar (T)-ZO, iste’mol (S)-370.
+30
-80
-100
-60

44 Eksport bojlarining kiritilishi quyidagilarning qaysi biriga olib kelmaydi?

+ boshqa shart-sharoitlar o’zgarmagan holatda davlat daromadlarining o’sishiga
-mamlakat iste’molchilarining baholarning pasayishi hamda ushbu tovarni iste’mol qilish qisqarishi natijasida yo’qotishlariga
-ushbu tovarning ichki baholarini pasayishiga
-ishlab chiqaruvchilar daromadlarining kamayishiga

45 Solou modelida bir ish bilan band xodimga to’g’ri keluvchi ishlab chiqarish hajmining barqaror o’sishi izohlanadi:

+kapital bilan qurollanganlik darajasining ortishi bilan
-texnologik taraqqiyot bilan
-jamg’arish me’yorining o’sishi bilan
-aholi sonining o’sishi bilan

46 Fillips egri chizig’ining zamonaviy talqiniga ko’ra, inflyasiya darajasi quyidagi bilan musbat bog’liqlikka ega:

+yuqorida keltirilgan barcha javoblar to’g’ri
-taklif shoklari bilan
-ishsizlikning tabiiy darajasi bilan
-kutilayotgan inflyasiya bilan

47 Nominal yalpi ichki mahsulotning va baholar darajasining bir vaqtda pasayishi klassik model bo’yicha quyidagicha tushuntiriladi:

+AS egri chizig’i o’ngga siljiydi.
-faqat potensial YaIM darajasi pasayadi
-faqatAD egri chizig’i chapga siljiydi
-faqat AD egri chizig’i o’ngga siljiydi

48 Boshqa sharoitlar o’zgarmagan vaziyatda milliy valyutaga bo’lgan talab ko’payadi, qachonki:

+barcha javoblarda keltirilgan holatlarda milliy valyutaga bo’lgan talab kamayadi
-bu mamlakatda boshqa mamlakatlarga qaraganda real foiz stavkasi nisbatan past, inflyasiya darajasi esa nisbatan yuqori bo’lsa;
-bu mamlakatda boshqa mamlakatlarga qaraganda real foiz stavkasi hamda inflyasiya darajasi nisbatan yuqori bo’lsa;
-bu mamlakatda boshqa mamlakatlarga qaraganda real foiz stavkasi nisbatan yuqori, inflyasiya darajasi esa nisbatan past bo’lsa;

49 Agar soliqlar 100 birlikka ko’tarilsa, foiz stavkasi o’zgarmasdan qolsa, iste’molga chegaraviy moyillik 0,6 ga teng bo’lsa keyns xochini qo’llagan holda hisoblangan ishlab chiqarish hajmi...

+150 ga kamayadi
-250 ga ko’payadi
-170 ga ko’payadi
-200 ga kamayadi

50 Agar iste’mol baholari indeksi o’tgan davrga nisbatan o’sgan bo’lsa, unda YaIM deflyatori:

+ko’payishi, kamayishi yoki o’zgarmasligi mumkin
-o’sadi
-kamayadi
-o’zgarmaydi

51 Xeksher-Olin teoremasini tavsiflovchi quyidagi fikrlarning qaysi biri noto’g’ri?

+mamlakatlar, ishlab chiqarilish jarayonida o’zlarida taqchil bo’lgan omillar intensiv foydalinadigan mahsulotlarni import qiladi
-nisbiy xarajatlardagi mamlakatlar o’rtasida mavjud tafovutlar ularning ishlab chiqarish omillari bilan bir tekis ta’minlanmaganliklari hamda turli tovarlarni ishlab chiqarishda omillarning turlicha nisbatlaridan foydalanilishi bilan izohlanadi
-mamlakatdagi bir ishlab chiqarish omili miqdori bilan boshqa omillar miqdori o’rtasidagi nisbat boshqa davlatlarnikidan yuqoriroq bo’lsa, bu mamlakat shu omil bilan ortiqcha ta’minlangan deb hisoblanadi
-mamlakatlar, ishlab chiqarilish jarayonida o’zlarida ortiqcha bo’lgan omillar intensiv foydalinadigan mahsulotlarni import qiladi

52 Agarda eksport hajmi 80, import hajmi 60ga teng bo’lsa, tashqi savdo aylanmasi qaysi miqdorga teng bo’ladi?

+140
-220
-480
-170

53 Resurslar to’liq band bo’lgan iqtisodiyotda hukumat davlat xarajatlarini 15 mlrd. so’mga oshirishga qaror qildi. Daromadlarning muvozanatli darajasi 500 mlrd. so’m, iste’molga chegaraviy moyillik 0,75, davlat byudjetiga sof soliq tushumlari avtonom, ya’ni daromadlar darajasiga bog’liq emas. Ortiqcha yalpi taklifni yuzaga keltirmaslik va baholar darajasining barqarorligini saqlab turish uchun byudjetga soliq tushumlarini qanchaga ko’paytirish lozim?

+25 mlrd so’mga;
-28 mlrd. so’mga;
-30 mlrd. so’mga;
-35 mlrd. so’mga

54 2015 yilda A mamlakat bir birlik resursdan foydalangan holda 2 t. paxta yoki 8 tonna bug’doy ishlab chiqara oladi. B mamlakat esa bir birlik resursdan foydalanib 4 t. paxta yoki 10 t. bug’doy ishlab chiqarishi mumkin. Bunday holatda:

+B mamlakat eksport qilmaydi va bug’doy import qiladi
-A mamlakat paxta eksport qiladi va bug’doy import qiladi
-B mamlakat paxta eksport qiladi va bug’doy import qiladi
-A mamlakat bu ikki mahsulotni eksport qilmaydi va paxta import qiladi

55 Agar baho darajasi oshsa, ishlab chiqarish pasayadi, bu holat AD –AS modelida izohlanadi:

+AS egri chizig’ining chapga siljigani bilan
-AD egri chizig’ining chapga siljigani bilan
-AS egri chizig’ining o’ngga siljigani bilan
-AD egri chizig’ining o’ngga siljigani bilan

56 Agar soliqlar 100 birlikka ko’tarilsa, foiz stavkasi o’zgarmasdan qolsa, iste’molga chegaraviy moyillik 0,6 ga teng bo’lsa keyns xochini qo’llagan holda hisoblangan ishlab chiqarish hajmi...

+150 ga kamayadi
-250 ga kamayadi
-250 ga ko’payadi
-160 ga ko’payadi

57 Hukumat soliqlarni oshirgan sharoitda Markaziy Bank pul taklifini pasaytirsa:

+muvozanatli daromad darajasi albatta kamayadi
-muvozanatli daromad darajasi albatta oshadi
-foiz stavkasi albatta oshadi
-foiz stavkasi albatta kamayadi

58 Agarda ixtiyoridagi daromad (U) 200ga istemol (S) 180 ga teng bo’lsa, unda istemolga bo’lgan o’rtacha moyillik (ARS) va jamg’arishga bo’lgan o’rtacha moyillik (ARS) nimaga teng bo’ladi?

+80% va 20%
-90% va 10%
-98% va 2% .
-111%va 11%

59 Model IS –LM egri chiziqlarining muvozanat nuqtasida:

+ishlab chiqarish va foiz stavkasi darajalari ham tovar, ham pul bozoridagi muvozanat shartlarini qanoatlantiradi
-real pul taklifi pulga bo’lgan real talabga teng
-keltirilgan barcha ta’kidlar noto’g’ri
-rejalashtirilgan xarakjatlar haqiqiy xarajatlarga teng

60 Bir mamlakatning qayd qilingan valyuta kursi tizimida:

+pul-kredit siyosati, rollarni taqsimlash qoidasiga ko’ra, ichki balansni tartibga solishda foydalaniladi
-pul-kredit siyosati to’lov balansini tartibga solishda byudjet-soliq siyosatiga qaraganda nisbiy ustunlikka ega, ammo ichki muvozanatni tartibga solishda emas
-byudjet-soliq siyosati, rollarni taqsimlash qoidasiga ko’ra, tashqi balansni tartibga solishda foydalaniladi
-tashqi balansga, pul-kredit siyosatiga nisbatan, byudet-soliq siyosati kuchliroq ta’sir ko’rsatadi

61 2020 yili ishsizlikning tabiiy darajasi 6 %, ishsizlikning haqiqiy darajasi 7,33 %, potensial YaIM yiliga 3 %ga o’sadi, YaIMning davriy ishsizlik dinamikasiga ta’sirchanligi koeffisenti 3 ga teng. Keyingi yilda tabiiy ishsizlik darajasida resurslarning to’liq bandliligi ta’minlanishi uchun ishlab chiqarishning haqiqiy darajasi qanday sur’atda o’sishi lozim

+6 % ga;
-6,5 % ga;
-7 % ga;
-8,3 % ga.

62 Iqtisodiyotning pasayishi tufayli ishini yo’qotganlar qaysi toifaga kiradi?

+friksion ishsizlar;
-yashirin ishsizlar.
-davriy ishsizlar;
-strukturaviy ishsizlar;

63 2020 yili X mamlakat bir birlik resursdan foydalangan holda 2 t. paxta yoki 8 tonna bug’doy ishlab chiqara oladi. Y mamlakat esa bir birlik resursdan foydalanib 4 t. paxta yoki 10 t. bug’doy ishlab chiqarishi mumkin. Bunday holatda:

+Y mamlakat paxta eksport qiladi va bug’doy import qiladi;
-X mamlakat paxta eksport qiladi va bug’doy import qiladi;
-X mamlakat bu ikki mahsulotni eksport qilmaydi va paxta import qiladi;
-Y mamlakat eksport qilmaydi va bug’doy import qiladi.

64 Depozitlarni majburiy zahiralash normasi 0,25 ga teng. Ochiq bozordagi operasiyalar orqali Markaziy Bank pul taklifini maksimal 440 mlrd. so’mga oshirishi mumkin. Bu uchun esa Markaziy Bank:

+110 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi lozim;
-140 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi kerak;
-170 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi lozim;
-120 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi kerak.

65 Tovarla va xizmatlar sotib olishga davlat xarajatlarining 10 birlikka o’sishi IS egri chizig’ining quyidagicha siljishini keltirib chiqaradi:

+o’ngga 10 birlikka;
-chapga 10 birlikka;
-o’ngga birlikka, bu yerda b - iste’molga chegaralangan moyillik;
-chapga birlikka.

66 Oldingi ikki yil davomida nominal YaIM 500 mlrd.dollardan 560 mlrd.dollarga ko’paydi. Shu ikki yild ichida YaIM deflyatori 125%dan 140 % gacha o’zgardi. Bu shuni anglatatadiki, real YaIM:

+fikr bildirish uchun ma’lumot yetarli emas
-ko’paydi
-kamaydi
-o’zgarmadi

67 Iqtisodiy o’sishning Domar va Xarrod modellarida investisiyalar:

+jamg’arish me’yori pasaygandagina ko’payishi mumkin
-faqat yalpi talab komponenti deb qaraladi
-ham yalpi talab, ham yalpi taklif komponenti hisoblanadi
-ishchi kuchi va tabiiy resurslar bilan birga iqtisodiy o’sish omili hisoblanadi

68 Hukumat soliqlarni oshirgan sharoitda Markaziy Bank pul taklifini pasaytirsa:

+foiz stavkasi albatta oshadi
-muvozanatli daromad darajasi albatta oshadi
-muvozanatli daromad darajasi albatta kamayadi
-foiz stavkasi albatta kamayadi

69 Agar mamlakatda milliy valyutaning real almashinuv kursi ko’tarilsa, boshqa sharoitlar o’zgarmagan holda :

70 Inflyasiya sur’ati yiliga 4% teng bo’lsa, narxlar darajasi necha yildan keyin ikki baravarga o’sadi?

+28 yildan keyin
-35 yildan keyin
-29 yildan keyin
-30,5 yildan keyin

71 Hukumat soliqlarni oshirgan sharoitda Markaziy Bank pul taklifini pasaytirsa:

+muvozanatli daromad darajasi albatta kamayadi
-muvozanatli daromad darajasi albatta oshadi
-foiz stavkasi albatta oshadi
-foiz stavkasi albatta kamayadi

72 Ishlab chiqarish funksiyasi va jamg’arish me’yori o’zgarmas, aholi sonining o’sishi hamda texnologik taraqqiyot sur’atlari doimiy bo’lgan sharoritda iqtisodiyotda kapitalning chiqib ketish (amortizasiya) me’yori oshirilsa:

+bitta xodimga to’g’ri keluvchi kapital zahirasining barqaror darajasi pasayadi
-bitta xodimga to’g’ri keluvchi kapital zahirasining barqaror darajasi o’sadi
-fond bilan qurollanganlikning barqaror darajasi o’zgarmaydi
-aniq bir fikr bildirish mumkin emas

73 Import kvotalari to’g’risidagi qaysi ta’kid noto’g’ri?

74 A mamlakat bir birlik resursdan foydalangan holda 2 t. paxta yoki 8 tonna bug’doy ishlab chiqara oladi. B mamlakat esa bir birlik resursdan foydalanib 4 t. paxta yoki 10 t. bug’doy ishlab chiqarishi mumkin. Bunday holatda:

+B mamlakat paxta eksport qiladi va bug’doy import qiladi
-A mamlakat paxta eksport qiladi va bug’doy import qiladi
-B mamlakat eksport qilmaydi va bug’doy import qiladi
-A mamlakat bu ikki mahsulotni eksport qilmaydi va paxta import qiladi

75 IS –LM egri chiziqlarining kesishish nuqtasida:

76 Yalpi talab egri chizig’i siljiydi:

+o’ngga, agar iqtisodiyotda pul taklifi ko’paysa
-chapga, agar iqtisodiyotdagi baholar darajasi o’ssa
-chapga, agar aholidan olinadigan daromad solig’i qisqarsa
-o’ngga, agar davlat xarajatlari qisqarsa;

77 Agar baho darajasi oshsa, ishlab chiqarish pasayadi, bu holat AD –AS modelida izohlanadi:

+AS egri chizig’ining chapga siljigani bilan
-AD egri chizig’ining chapga siljigani bilan
-AS egri chizig’ining o’ngga siljigani bilan
-AD egri chizig’ining o’ngga siljigani bilan

78 Eksportga subsidiyalar:

+byudjetdan moliyalashtirish imkoniyatlariga bog’liq ravishda cheklangan
-butunjahon savdo tashkiloti tomonidan qo’llab quvvatlanadi
-ishlab chiqarish omillaridan oqilona (rasional) foydalanishga ta’sir etmaydi
-mamlakat ishlab chiqaruvchilarining tashqi bozorlardagi pozisiyasini zaiflashtiradi

79 Markaziy Bank pul taklifini kamaytirishga qaror qilsa, u holda:

+pul-kredit siyosatini yumshatadi
-ochiq bozorda obligasiyalarni sotib oladi
-qayta moliyalash stavkasini ko’taradi
-depozitlarni majburiy zahiralash normasini pasaytiradi

80 Yalpi taklifning klassik modelida:

+iqtisodiyot to’lib bandlik sharoitida turgan holat aks ettiriladi
-nominal YaIM, va baholar darajasi qayd qilingan (o’zgarmas)
-yalpi talabning o’zgarishi baholar darajasiga ta’sir etmaydi
-ish haqi, baholar darajasi va real YaIM o’zgaruvchan

81 Hukumat soliqlarni oshirgan vaziyatda, foiz stavkasini o’zgarmasdan turishini ta’minlab turish uchun Markaziy Bank:

+oldin pul taklifini kamaytiradi, so’ngra esa ko’paytiradi
-oldin pul taklifin ko’paytiradi, so’ngra esa kamaytiradi
-pul taklifini kamaytiradi
-pul taklifini ko’paytiradi
82 Agar baho darajasi oshsa, ishlab chiqarish pasayadi, bu holat AD –AS modelida izohlanadi:
+AS egri chizig’ining chapga siljigani bilan
-AD egri chizig’ining chapga siljigani bilan
-AS egri chizig’ining o’ngga siljigani bilan
-AD egri chizig’ining o’ngga siljigani bilan

83 Agar daromadlar rejalashtirilgan xarajatlardan yuqori bo’lsa, u xolda firma ishlab chiqarishini qisqartiradi,chunki rejadan tashkari mahsulotlar miqdori (ularning zahirasi) :

+ko’payadi
-«0»ga teng bo’ladi
-kamayadi;
-o’zgarmaydi.

84 Quyidagi mamlakatda depozitlarni majburiy zahiralash normasi 0,25 ga teng. Ochiq bozordagi operasiyalar orqali Markaziy Bank pul taklifini maksimal 440 mlrd. so’mga oshirishi mumkin. Bu uchun esa Markaziy Bank:

+110 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi kerak
-240 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi kerak
-166 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi lozim
-210 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi lozim

85 Ishlab chiqarish funksiyasi va jamg’arish me’yori o’zgarmas, aholi sonining o’sishi hamda texnologik taraqqiyot sur’atlari doimiy bo’lgan sharoritda iqtisodiyotda kapitalning chiqib ketish (amortizasiya) me’yori oshirilsa:

+bitta xodimga to’g’ri keluvchi kapital zahirasining barqaror darajasi pasayadi;
-bitta xodimga to’g’ri keluvchi kapital zahirasining barqaror darajasi o’sadi;
-fond bilan qurollanganlikning barqaror darajasi o’zgarmaydi;
-aniq bir fikr bildirish mumkin emas.

86 Ochiq bozordagi operasiyalar-bu:

87 Quyidagi IS-LM modelida davlat xarajatlari (G) va pul taklifi (M) shunday holatda o’zgardiki, bunda daromad miqdori (U) saqlanib qoldi, (R) foiz stavkasi esa ko’paydi. Bu holatda shuni qayd etish mumkinki:

+G va M kamayadi.;
-G kamayadi, M ko’payadii
-G ko’payadi, M kamayad
-G va M ko’payadi;

89 Quyidagi Domar modeliga ko’ra iqtisodiy o’sish:

+jamg’arish me’yori pasaytirilishi bilan ta’minlanadi. hisobiga ta’minlanadi;
-faqat kapitalning unumdorligi ortishiga bog’liq;
-ishchi kuchi soni va sifatining o’sishiga bog’liq;
-jamg’arish me’yori va kapital unumdorligini o’stirish

90 Boshqa sharoitlar o’zgarmagan vaziyatda milliy valyutaga bo’lgan talab ko’payadi, qachonki:

+barcha javoblarda keltirilgan holatlarda milliy valyutaga bo’lgan talab kamayadi.
-bu mamlakatda boshqa mamlakatlarga qaraganda real foiz stavkasi nisbatan past, inflyasiya darajasi esa nisbatan yuqori bo’lsa;
-bu mamlakatda boshqa mamlakatlarga qaraganda real foiz stavkasi hamda inflyasiya darajasi nisbatan yuqori bo’lsa;
-bu mamlakatda boshqa mamlakatlarga qaraganda real foiz stavkasi nisbatan yuqori, inflyasiya darajasi esa nisbatan past bo’lsa;

91 Ishlab chiqarish funksiyasi va jamg’arish me’yori o’zgarmas, aholi sonining o’sishi hamda texnologik taraqqiyot sur’atlari doimiy bo’lgan sharoritda iqtisodiyotda kapitalning chiqib ketish (amortizasiya) me’yori oshirilsa:

+aniq bir fikr bildirish mumkin emas.
-bitta xodimga to’g’ri keluvchi kapital zahirasining barqaror darajasi o’sadi;
-fond bilan qurollanganlikning barqaror darajasi o’zgarmaydi;
-bitta xodimga to’g’ri keluvchi kapital zahirasining barqaror darajasi pasayadi;

92 Quyidagi Xeksher-Olin teoremasini tavsiflovchi quyidagi fikrlarning qaysi biri noto’g’ri?

+mamlakatlar, ishlab chiqarilish jarayonida o’zlarida taqchil bo’lgan omillar intensiv foydalinadigan mahsulotlarni import qiladi.
-nisbiy xarajatlardagi mamlakatlar o’rtasida mavjud tafovutlar ularning ishlab chiqarish omillari bilan bir tekis ta’minlanmaganliklari hamda turli tovarlarni ishlab chiqarishda omillarning turlicha nisbatlaridan foydalanilishi bilan izohlanadi;
-mamlakatdagi bir ishlab chiqarish omili miqdori bilan boshqa omillar miqdori o’rtasidagi nisbat boshqa davlatlarnikidan yuqoriroq bo’lsa, bu mamlakat shu omil bilan ortiqcha ta’minlangan deb hisoblanadi;
-mamlakatlar, ishlab chiqarilish jarayonida o’zlarida ortiqcha bo’lgan omillar intensiv foydalinadigan mahsulotlarni import qiladi;

93 Agar iste’molga chegaraviy moyillik 0,75 ga teng bo’lsa, soliqlarning 100 birlikka kamayishi natijasida:

+IS va LM egri chiziqlari bir vaqtda o’ngga 300 birlikka siljiydi.
-LM egri chizig’i o’ngga 100 birlikka siljiydi;
-IS egri chizig’i o’ngga 300 birlikka siljiydi;
-IS ergi chizig’i o’ngga 300 birlikka siljiydi;

94 Agar iqtisodiyot likvidlilik tuzog’i holatida turgan bo’lsa, u holda:

+barcha keltirilgan fikrlar noto’g’ri
-iqtisodiy agentlar naqd pullarni saqlab turishni afzal ko’rishadi
-pul taklifi bo’yicha samarali talab elastik emas
-tovarlar va xizmatlar hamda pul bozorlaridagi muvozanatga LM egri chizig’ining keyns kesimida erishiladi

95 Quyidagi ko’rsatkichlardan qaysi biri xarajatlar yig’indisi ko’rinishida hisoblangan YaIM tarkibiga kirmaydi?

+ish haqi va qo’shimcha to’lovlar
-davlatning tovar va xizmatlar sotib olishga xarajatlari
-yalpi investisiyalar
-mahsulot va xizmatlar sof eksporti

96 MD bu:

+renta, ish xaqi, kapitalga prosent, mulkchilik daromadi va korporasiya foydasi yig’indisi.
-YaIM mamlakat yuridik va jismoniy shaxslari tomonidan chet ellarda olingan va mamlakatga olib kirilgan daromad – chet el yuridik va jismoniy shaxslari tomonidan mamlakatda olingan va olib chiqib ketilgan daromadlar;
-shaxsiy daromad plyus individual soliq, minus davlat tashkilotlargai sof subsidiyalar;
-investisiya minus jamg’arma;

97 Solou modelida bir ish bilan band xodimga to’g’ri keluvchi ishlab chiqarish hajmining barqaror o’sishi izohlanadi:

+kapital bilan qurollanganlik darajasining ortishi bilan
-texnologik taraqqiyot bilan
-jamg’arish me’yorining o’sishi bilan
-aholi sonining o’sishi bilan;

98 To’liq bandlikka erishgan iqtisodiyotda iqtisodiy o’sishning yuqori sur’atlari ta’minlanishi uchun:

+jamg’arish me’yori kichik, investisiya me’yori esa katta bo’lishi lozim.
-jamg’arish me’yori katta va investisiya me’yori kichik bo’lishi lozim;
-jamg’arish va investisiya me’yorlari katta bo’lishi lozim;
-jamg’arish va investisiya me’yorlari kichik bo’lishi lozim;

99 Qaysi qayd qilingan valyuta kursi tizimida:

+tashqi balansga, pul-kredit siyosatiga nisbatan, byudet-soliq siyosati kuchliroq ta’sir ko’rsatadi;
-pul-kredit siyosati to’lov balansini tartibga solishda byudjet-soliq siyosatiga qaraganda nisbiy ustunlikka ega, ammo ichki muvozanatni tartibga solishda emas;
-byudjet-soliq siyosati, rollarni taqsimlash qoidasiga ko’ra, tashqi balansni tartibga solishda foydalaniladi;
-pul-kredit siyosati, rollarni taqsimlash qoidasiga ko’ra, ichki balansni tartibga solishda foydalaniladi.

100 Qaysisi potesial YaIM o’sishining omili hisoblanadi?

+keltirilgan barcha javoblar to’g’ri;
-iqtisodiyotda kapital zahiralarining ko’payishi;
-iqtisodiyotda mehnat unumdorligining o’sishi;
-ishchi kuchi sonining o’sishi;

101 2015 yilda YAlpi iste’mol xarajatlari – 4017 p.b., uzoq muddat foӣdalanilgan tovarlarni sotib olishga qilingan xarajatlar – 690 p.b., jumladan importli – 240 p.b., joriӣ iste’mol xarajatlari – 2983 p.b. Xizmatlarga haq to‘lash xarajatlarni hisoblang.

+344
-470
-370
-490

102 2015 yilda tovarlarni sotib olishga qilingan xarajatlar - 950 p.b., uy-joy sotib olish - 180 p.b., joriy xarajatlar - 1350 p.b., xizmatlar - 38 p.b., qimmatbaho qog‘ozlarni sotib olish - 27 p.b., erni sotib olish - 7 p.b., valyutani sotib olish - 5 p.b. Uy xo‘jaliklarini iste’mol va investitsial xarajatlari hajmini hisoblang.

+219
-250
-235
-350

103 Faraz qilaylik yillik nominal YAIM 12.5% ga, real YAIM 6% ga o‘sgan bo‘lsa, inflyasiya darajasi nimaga teng?

+6,5%
-8,5%
-6,9%
-10,5%

104 2018 yil potensial YAIM - 2400 p.b., AD tenglamasi Y=2700-2P . 2011yili YAIM 15% oshdi va tenglama Y=2800-2P o‘zgardi. 2011 yil barqaror narx darajasi necha foizga o‘zgardi?

+21,33
-24,36
-29,55
-22,11

105 Faraz qilaylik iste’mol funksiyasi quydagi farqlik orqali berilgan : S=-300.1Yd, avtonom xarajatlar 12.5, daromadning barqaror darajasini aniqlang.

+1550
-1600
-1760
-1590

106 Agar 2019 yil real YAIM 19085 p.b,, 2010 yil real YAIM 19746 p.b.tashkil qilsa, o‘sha davr iqtisodiy o‘sish sur’ati nimaga teng?

+103,46
-197,23
-128,32
-110,54

107 Aholi soni 2018 yili 140 mln.kishi, mehnatga layoqatli aholi 120 mln. kishi, bandlar soni 82.5 mln. kishi, ishsizlar 7.2 mln. kishi, tabiiy ishsizlik darajasi 5%, Davriy ishsizlar sonini aniqlang.

+2,7
-2,9
-3,0
-2,5

108 Agar 2018 yil potensial YAIM 88 p.b., real YAIM 75 p.b. bo‘lsa YAIM uzilish nechaga teng bo‘ladi?

+13
-15
-20
-18

109 2020 yil iqtisodiyotda tovar va xizmatlarni davlat xaridi 950 mlrd. p.b., yalpi daromad 5600 mlrd. p.b., soliq stavkasi 15%, qat’iy soliqlar 220 mlrd. p.b., davlat obligatsiyalar 10%, davlat obligatsiyalarining umumiy qiymati 1300 mlrd. p.b., transfert to‘lovlari 80 mlrd. p.b., shulardan sub’sidiyalar 35 mlrd. p.b. Byudjet holatini aniqlang

+100
-170

-110
-150

110 2017yili real YAIM hajmini aniqlang.

Yillar Nominal YAIM(mlrd.) Narx indeksi %

1 510 97
2 587 99
3 604 100
4 618 102

+525,8; 592,9; 604; 605,9;

-525,8; 595,9; 604; 605,9;
-525,8; 602,9; 604; 605,9;
-525,8; 592,9; 604; 705,9;

111 2016 yili aholi soni 200 mln. kishi , 48 mln. kishi 16 yoshgacha bolalar, ishchi kuchi tarkibidan chiqqanlar 60 mln. kishi, 9 mln. 200 ming kishi ishsizlar , 2 mln. kishi ish qidirganlar. Toping :

A) ishchi kuchi soni; B) ishsizlik darajasi;
+92; 10%
-95,5; 8,5%
-102,8; 15%
-100,5; 12%

112 2016 yili ishsizlik darajasi 9%, real YAIM 6320 mlrd. Agar ishsizlikning tabiiy darajasi 6% bo‘lganida, potensial YAIM hajmi nechaga teng bo‘lar edi.

+6794
-6850
-7590
-6900

113 Pul taklifi 7%, real ishlab chiqarish 4%, narx darajasi 5% oshsa, pulning aylanish tezligini oshishini aniqlang.

+2,85
-3,50
-3,94
-2,95

114 2018 yili iqtisodiyot quyidagi ko‘rsatkichlar bilan ifodalangan: Yd1=20, Yd2=22, MPS=0.9. Jamg‘arishdagi o‘zgarishni hisoblang

+0,2
-1,0
-2,1
-0,5

115 Bank depoziti 400 p.b., majburiy zaxira normasi 12% tashkil qilsa, ushbu depozit bank tomonidan beriladigan kredit hajmini qancha oshiradi

+352
-359
-369
-400

116 Depozitlar 4800 p.b., majburiy zahira 960 p.b. tijorat banki kreditni 3200 p.b.beradi. Ushbu operatsiyalar natijasida pul taklifi o‘zgarishini aniqlang.

+20%
-28%
-25%
-20,5%

117 Bir yilda nominal YAIM 18.5% ga, real YAIM 6% ga o‘sgan bo‘lsa, inflyasiya darajasi nimaga teng?

+12,5%
-14,5%
-13%
-13,5%

118 Agar iqtisodiyot likvidlilik tuzog’i holatida turgan bo’lsa, u holda:

barcha keltirilgan fikrlar noto’g’ri
+iqtisodiy agentlar naqd pullarni saqlab turishni afzal ko’rishadi
-pul taklifi bo’yicha samarali talab elastik emas
-tovarlar va xizmatlar hamda pul bozorlaridagi muvozanatga LM egri chizig’ining -keyns kesimida erishiladi

119 Agar A mamlakat V mamlakatga yangi burg’ulash uskunasini sotsa, bu operasiya A mamlakatning to’lov balansida quyidagicha aks ettiriladi:

+moliya scheti bo’yicha aktiv ko’paytiriladi
-joriy operasiyalar scheti aktivi kamaytiriladi
-kapital harakati scheti aktivi kamaytiriladi
-joriy operasiyalar scheti aktivi ko’paytiladi

120. Solou modeliga ko’ra aholi sonining o’sish sur’ati n ga, texnologik taraqqiyot darajasi esa g ga teng bo’lsa barqaror holatdagi yalpi ishlab chiqarishning o’sish sur’ati teng bo’ladi:

+n+g ga
-0 ga
-g ga
-n ga;

121. Solik. stavkasi (t) va muomaladagi pul massasi (M) o’zgarishi natijasida foiz stavkasi (R) o’z xolicha qoldi daromad (U) o’sdi. Qayd kilish mumkinki:

+M o’sdi, t kamaydi
-t va M o’sdi
-M va t kamaydi
-M kamaydi, t o’sdi

122. Birinchi mamlakat barcha resurslardan foydalangan holda 200 birlikdagi X tovarini yoki 350 birlikdagi U tovarni ishlab chiqara oladi. Ikkinchi mamlakat esa 450 birldikdagi X tovarini yoki 600 birlikdagi U tovarini ishlab chiqarish imkoniyatiga ega. Bu holda:

+ Birinchi mamlakat savdo munosabatlarini o’rnatganidan so’ng X tovarni eksport qiladi
- Birinchi mamlakat savdo munosabatlarini o’rnatganidan so’ng X tovarni import qiladi
- Ikkinchi mamlakat savdo munosabatlarini o’rnatganidan so’ng U tovarni eksport qiladi
- mamlakatlar orasida o’zaro manfaatli savdoni yo’lga qo’yib bo’lmaydi

123. Baholar darajasi o’zgarmagan holda YaIMning pasayishi klassik model buyicha quyidagicha tushuntiriladi:

+potensial YaIM pasaygani holda yalpi talab o’sadi
-bir vaqtning o’zida yalpi talab va potensial YaIM kamayadi
-yalpi talab o’zgarmagani holda potensial YaIM o’sadi
-potensial YaIM o’zgarmagani holda yalpi talab o’sadi

124. Quyidagi ko’rsatkichlardan qaysi biri xarajatlar yig’indisi ko’rinishida hisoblangan YaIM tarkibiga kirmaydi?

+ish haqi va qo’shimcha to’lovlar
-davlatning tovar va xizmatlar sotib olishga xarajatlari
-yalpi investisiyalar
-mahsulot va xizmatlar sof eksporti

125. Quyidagi jadvalda ikki mamlakatda X va Y tovarlarni ishlab chiqarishga mehnat sarfi (soatlard to’g’risida ma’lumotlar keltirilgan:

Mamlakatlar
A B
Bir dona X tovar 4 8
Bir dona Y tovar 10 16
Ma’lumotlardan kelib chiqib, ta’kidlash mumkinki:
+savdo munosabatlari o’rnatilgandan so’ng B mamlakat uchun X tovarni ishlab chiqarishga ixtisoslashish maqbul bo’ladi
-B mamlakat X va Y tovarlarni ishlab chiqarishda nisbiy ustunlikka ega
-savdo munosabatlari o’rnatilgandan so’ng A mamlakat uchun X tovarni ishlab chiqarishga ixtisoslashish maqbul bo’ladi
-A mamlakat X va Y tovarlarni ishlab chiqarishda nisbiy ustunlikka ega

126 Ikkinchi chorakda YaIM ko’rsatkichini aniqlang:

127. Ikki yil davomida nominal YaIM 520 mlrd.dollardan 580 mlrd.dollarga ko’paydi. Shu ikki yild ichida YaIM deflyatori 125%dan 140 % gacha o’zgardi. Bu shuni anglatatadiki, real YaIM:

+fikr bildirish uchun ma’lumot yetarli emas
-kamaydi
-o’zgarmadi
-ko’paydi

128. Davlat to’lov balansining joriy operasiyalar schyoti tarkibiga kirmaydi:

+mamlakatning chet-eldagi aktivlaridagi o’zgarishlar
-chet mamlakat yuridik va jismoniy shaxslariga ko’rsatilgan transport xizmatlari
-tovar eksporti
-investisiyalardan sof daromad
129. Mamlakatning pul bazasi (MV) 300 mlrd so’mga, depozitlarni majburiy zahiralash normasi 0,1 ga, deponentlash koeffisiyenti esa 0,2 ga teng bo’lsa, pul taklifi miqdorini aniqlang.
+1200 mlrd so’m
-1500mlrd so’m
-1900 mlrd so’m
-1650mlrd so’m

130. Agar nominal foiz stavka 20% ga teng, inflyasiya darajasi yiliga 15% ga teng bo’lganda, real foiz stavka nimaga teng bo’ladi?

+5%
-9%
-10%
-6%

131. MHT xalqaro statistikada standart tizim sifatida qachondan boshlab qo‘llanila boshlandi?

+1965-yildan
-1985-yildan
-1975-yildan
-1990-yildan

132 MHTda YaMM necha usul bilan hisoblanadi?

+3
- 6
- 4
- 5

133 YaMMni hisoblashning usuli hisoblanmaydi?

+ YaMMni tayyor mahsulot va xizmatlar miqdori bo‘yicha yondashuv
-YaMMni hisoblashga qo‘shilgan qiymatlar bo‘yicha yondashuv
- YaMMni hisoblashga sarf-xarajatlar bo‘yicha yondashuv
-YaMMni daromadlar bo‘yicha hisoblash

134. Artur Ouken qonuniga binoan haqiqiy ishsizlik darajasining tabiiy ishsizlikdan 2% oshishi YaIM real (hakikiy) hajmini % hisobida uning potensial miqdoridan orqada qolishiga olib keladi:

+5% ga
-9% ga
-7% ga
-6% ga

135. 2017 yilda majburiy zahiralash normasi 12%, ortiqcha rezervlar depozitlar summasining 3 %ini tashkil etadi. Agar jami rezervlar 45 mlrd so’mni, naqd pullar esa 150 mlrd. so’mni tashkil etsa, depozitlar hajmi teng bo’ladi:

+300 mlrd. so’mga
-363,75 mlrd. so’mga
-375 mlrd. so’mga
-325 mlrd. so’mga

136. Qaysi intensiv iqtisodiy o’sishning manbai bo’lib hisoblanadi:

137. Agar eksport bojlarining kiritilishi quyidagilarning qaysi biriga olib kelmaydi?

+davlat daromadlarining o’sishiga
-mamlakat iste’molchilarining baholarning pasayishi hamda ushbu tovarni iste’mol qilish qisqarishi natijasida yo’qotishlariga
-ushbu tovarning ichki baholarini pasayishiga
-ishlab chiqaruvchilar daromadlarining kamayishiga;

138. 2017yilda depozitlarni majburiy zahiralash normasi 0,25 ga teng. Ochiq bozordagi operasiyalar orqali Markaziy Bank pul taklifini maksimal 440 mlrd. so’mga oshirishi mumkin. Bu uchun esa Markaziy Bank:

+110 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi kerak
-440 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi kerak
-176 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi lozim
-120 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi lozim

139. Qaysi biri YaMM tarkibiga kiradi?

+ yangi televizorning narxi
-qo’shnidan sotib olingan eski mashina bahosi
-brokerdan sotib olingan yangi aksiya qiymati
-uy bekasining xizmatlari

140. Mamlakatda milliy valyutaning real almashinuv kursi ko’tarilsa, boshqa sharoitlar o’zgarmagan holda :

+bu mamlakat fuqarolari uchun import tovarlari nisbatan arzonlashadi
-mamlakat sof eksporti qisqaradi
-to’lov balasining joriy schyoti taqchilligi ko’payadi
-barcha javoblarda keltirilgan holatlar ro’y berad

141. Qaysi YaIMni hisoblashning usuli hisoblanmaydi?

+YaIMni tayyor mahsulot miqdori bo‘yicha yondashuv
-YaIMni hisoblashga qo‘shilgan qiymatlar bo‘yicha yondashuv
-YaIMni hisoblashga xarajatlar bo‘yicha yondashuv
- YaIMni daromadlar bo‘yicha hisoblash

142. Baho (narx) indeksi qanday aniqlanadi?

+ joriy yildagi iste’mol tovarlari narxini bazis yildagi iste’mol tovarlari narxiga nisbatining foizdagi ifodasi orqali aniqlanadi
- iste’mol tovarlari narxini inflyatsiya ko‘rsatkichining foiziga ko‘paytirish orqali aniqlanadi
- iste’mol tovarlari va xizmatlari narxining o‘tgan yilga nisbatan o‘zgarishi ko‘rsatkichlarini hisoblash orali aniqlanadi
-bazis yildagi iste’mol tovarlari narxining joriy yildagi iste’mol tovarlari narxiga nisbatining foizdagi ifodasi orqali aniqlanadi

143. Narxda liderlik nimani anglatadi?

+bir firma narxni belgilaydi, boshqalar ham usha narxni kabul kilaveradi
-bir firma narxni oshiradi, kolganlari maxsulotlarni past narxda sotaveradilar
-firmalar oldin kelishib narxni oshiradilar
-narxda liderlik yuq

144. Yalpi taklif egri chizigining qaysi kesmasida ishlab chiqarish hajmi uzgarmaydi?

+ vertikal kesmada
-oralik va yotiq kesmada
- oralik kesmada
- yotiq kesmada

145. Davlatning xarajatlar va budjet bilan bog’liq bo’lgan siyosati qanday nomlanadi?

+fiksal siyosat
- monetar siyosat
- pulning hajmiga asoslangan siyosat
- daromadlarning taksimlash bilan bog’liq bo’lgan siyosat

146. Fillips egri chizig’ining zamonaviy talqiniga ko’ra, inflyasiya darajasi quyidagi bilan musbat bog’liqlikka ega:

+yuqorida keltirilgan barcha javoblar to’g’ri
-taklif shoklari bilan
-ishsizlikning tabiiy darajasi bilan
-kutilayotgan inflyasiya bilan

147. Butun milliy iqtisodiyotning holatini tavsiflovchi muhim makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar qaysi qatorda ko‘rsatilgan?

+YaMM, YaIM
- inflyatsiya, narx
-aholi daromadlari, ishchi kuchi bandligi, ishsizlik, inflyatsiya
-ishchi kuchi bandligi, ishsizlik

148. … - milliy xo‘jaliklarda 1 yil davomida vujudga keltirilgan va bevosita iste’molchilarga borib tushishi mumkin bo‘lgan tayyor pirovard mahsulot va xizmatlarning bozor sohasidagi qiymatidan iborat bo‘ladi.

+YaIM
- MD
- YaHM
-SMM

149. ... - bu MDning ishlab chiqarishni rivojlantirishni ta’minlaydigan qismi.

+jamg‘arish fondi
-iste’mol fondi
-rivojlantirish fondi
-modernizatsiya qilish fondi

150. Soliqlar oshirilsa, pul taklifini pasaytirsa:

+foiz stavka albatta oshadi
-muvozanatli daromad darajasi albatta oshadi
-muvozanatli daromad darajasi albatta kamayadi
-foiz stavkasi albatta kamayadi

151. Xeksher-Olin teoremasini tavsiflovchi quyidagi fikrlarning qaysi biri noto’g’ri?

152. Bozorning qaysi turida iste'molchilar monopol mavqeiga ega bo`ladi?

+sof raqobatli yoki erkin bozor;
-monpollashgan raqobatli bozor;
-monopol raqobatli bozor;
-oligapolistik bozor;

153. Monopollashgan bozor deganda:

+ monopol rakobatli bozor tushuniladi;
-oligopolistik bozor tushuniladi;
-sof monopoliya bozori tushuniladi;
- barcha javoblar tugri;

154. Iqtisodiy sikl harakatining susayishi qanday oqibatlarga olib keladi?

+ barchasi
-iste'mol tovarlarining kamayishiga
-aholi real daromadlarining pasayishiga
-ishsizlikning ortishiga, narxlarning ko`tarilishiga;

155. Iqtisodiy sikldan iqtisodiyotning qaysi sohalari ko`proq yo`qotishga uchraydi?

+qisqa muddatli foydalanilgan iste'molchilik tovarlari ishlab chiqaruvchi tarmoqlari;
- uzoq muddatli foydalaniladigan iste'molchilik tovarlari ishlab chiqaruvchi sanoat tarmoqlari;
-investitsion tovar ishlab chiqaruvchi sanoat tarmoqlari;
- A va B to`g`ri;

156. Tarkibiy inqirozni keltirib chiqaruvchi asosiy sabab nima?

+xalq xo`jaligi, ayrim tarmoqlari va sohalarining rivojlanishidagi chuqur, nomutanosibliklar;
-ishlab chiqarishning notekis rivojlanishi;
-Yalpi talabning o`zgarishi;
-Yalpi taklifning o`zgarishi;

157. Investitsiyaning ko`payishi, ishsizlikning qisqarishi va ishlab chiqarishning nisbatan ko`payishi iqtisodiy siklning qaysi fazasiga ta'luqli?

+jonlanish;
-inqiroz;
-turg`unlik;
-yuksalish;

158. Milliy boylikning o`sishi nimalarga bog`liq bo`ladi?

+moddiy resurslar, ish kuchi va kapital qo`yilmalar o`sishiga
-asosiy va aylanma fondlarning kamyishiga
-mehnat unumdorligining pasayishiga
-ishlab chiqarish fondlarining kamayishiga

159. Iqtisodiy sikl qanday harakatni ifodalaydi?

+Milliy iqtisodiyotning bir iqtisodiy inqirozdan ikkinchisi boshlangunicha takrorlanib turadigan harakat
-Iqtisodiyotning yopiq doira shaklidagi harakati
-Iqtisodiyotning yuqorilab boruvchi chiziq shaklidagi harakati
-Ishlab chiqarish o`sish sur'atlarining o`zgarishi

160. Mamlakatda qayd qilingan valyuta kursi tizimida:

+pul-kredit siyosati, rollarni taqsimlash qoidasiga ko’ra, ichki balansni tartibga solishda foydalaniladi
-pul-kredit siyosati to’lov balansini tartibga solishda byudjet-soliq siyosatiga qaraganda nisbiy ustunlikka ega, ammo ichki muvozanatni tartibga solishda emas
-byudjet-soliq siyosati, rollarni taqsimlash qoidasiga ko’ra, tashqi balansni tartibga solishda foydalaniladi
-tashqi balansga, pul-kredit siyosatiga nisbatan, byudet-soliq siyosati kuchliroq ta’sir ko’rsatadi

161. Inflyasiya darajasi nima bilan musbat bog’liqlikka ega:

+taklif shoklari, ishsizlikning darajasi, kutilayotgan inflyatsiya.
-inqiroz bilan
-yashirin ishsizlik;
-kutilayotgan inflyatsiya bilan;

162. Davlat daromadlarni qayta taqsimlashni qanday vositalar yordamida amalga oshiradi?

+pul-kredit siyosati orqali
-faqat transfert to`lovlari orqali
-monopoliyaga qarshi kurash siyosati yordamida
-bozor mexanizmini takomillashtirish orqali

163. Monetar siyosatning asosiy dastagi nima?

+Foiz stavkasi
-Davlat byudjeti
-Pul taklifi
-Baho tizimi

164. Markaziy Bankning depozitlarni majburiy zahiralash normasi 0,25 ga teng. Ochiq bozordagi operasiyalar orqali Markaziy Bank pul taklifini maksimal 440 mlrd. so’mga oshirishi mumkin. Bu uchun esa Markaziy Bank:

+110 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi kerak
-110 mlrd. so’mlik aksiya sotishi kerak
-160 mlrd. so’mlik aksiya sotib olishi lozim
-150 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi lozim

165 Davlat monopoliyalarga qarshi siyosatni qanday maqsadda amalga oshiradi?

+Bozor mexnizmining samarali amal qilishini ta'minlash maqsadida
-Monopoliyalarni yuqotish maqsadida
-Ijtimoiy siyosatni amalga oshirish maqsadida
-Raqobatni susaytirish maqsadida

166 2017-2018 yillar davomida nominal YaIM 600 mlrd.dollardan 660 mlrd.dollarga ko’paydi. Shu ikki yild ichida YaIM deflyatori 105%dan 120 % gacha o’zgardi. Bu shuni anglatatadiki, real YaIM:

+aniqlab bo’lmaydi
-ko’paydi
-kamaydi
-o’zgarmadi

167 Investisiyalar iqtisodiy o’sishning Domar va Xarrod modellarida:

168 Davlat soliqlarni oshirgan sharoitda MB pul taklifini pasaytirsa:

+foiz stavkasi albatta oshadi
-muvozanatli daromad darajasi albatta oshadi
-muvozanatli daromad darajasi albatta kamayadi
-foiz stavkasi albatta kamayadi

169 Davlatda milliy valyutaning real almashinuv kursi ko’tarilsa, boshqa sharoitlar o’zgarmagan holda:

170 Inflyasiya sur’ati yiliga 4% teng bo’lsa, narxlar darajasi necha yildan keyin ikki baravarga o’sadi?

+17.5 yildan keyin
-25.3 yildan keyin.
-19.9 yildan keyin;
-28,5 yildan keyin;

171 Xususiy jamg’armalar miqdorini aniqlang:

Daromadlar(U) –400, transfert to’lovlari (TR) –80, davlat zayomlari bo’yicha foiz to’lovlari(N)-20, soliqlar (T)-70, iste’mol (S)-370.
+30
-80
-40
-60

172 Ishlab chiqarish funksiyasi va jamg’arish me’yori o’zgarmas, aholi sonining o’sishi hamda texnologik taraqqiyot sur’atlari doimiy bo’lgan sharoritda iqtisodiyotda kapitalning chiqib ketish (amortizasiya) me’yori oshirilsa:

173 Import kvotalari to’g’risidagi qaysi ta’kid noto’g’ri?

174 A mamlakat bir birlik resursdan foydalangan holda 2 t. paxta yoki 8 tonna bug’doy ishlab chiqara oladi. B mamlakat esa bir birlik resursdan foydalanib 4 t. paxta yoki 10 t. bug’doy ishlab chiqarishi mumkin. Bunday holatda:

B mamlakat paxta eksport qiladi va bug’doy import qiladi
A mamlakat paxta eksport qiladi va bug’doy import qiladi
B mamlakat eksport qilmaydi va bug’doy import qiladi
A mamlakat bu ikki mahsulotni eksport qilmaydi va paxta import qiladi

175 Iqtisodiyotning IS –LM egri chiziqlarining kesishish nuqtasida:

176 Qaysi paytda yalpi talab egri chizig’i siljiydi:

177 Huqumat daromadlarni qayta taqsimlashni qanday amalga oshiradi?

+Pul kredit siyosati orqali
-Soliqlar va transfert to`lovlari orqali
-Transfert to`lovlari orqali
-Daromadlar siyosati orqali

178 Qaysi siyosat davlatning xarajatlari va soliqlarga bog`liq :

+Fiskal siyosat
-Ijtimoiy-iqtisodiy siyosat
-Monetar siyosat
-Ijtimoiy siyosat

179 Davlat tomonidan tartibga solishning bevosita usullari - bu:

+Foydaga solinadigan soliqlar
-Davlat transfert to`lovlari
-Ochiq bozordagi operatsiyalar
-Tovar va xizmatlarning, davlat tomonidan xarid qilinishi

180 Davlat qarzi - bu:

+Davlatning o`z fuqarolari, banklar, korxonalar, shuningdek xorijiy mamlakatlardan qarzi
-Davlatning xorijiy davlatlardan qarzi
-Davlatning sof eksportdagi ulushining qisqarishi
-Davlat byudjetidagi taqchillikning o`sishi

181 Hukumat soliqlarni oshirgan vaziyatda, foiz stavkasini o’zgarmasdan turishini ta’minlab turish uchun Markaziy Bank:

+oldin pul taklifini kamaytiradi, so’ngra esa ko’paytiradi
-oldin pul taklifin ko’paytiradi, so’ngra esa kamaytiradi
-pul taklifini kamaytiradi
-pul taklifini ko’paytiradi

182 Qimmatli qog`ozlar nominal qiymati 1000 so`mdan 667 so`mga tushsa va 50 so`mlik foiz to`lovi o`zgarmasdan qolsa, foiz stavkasi necha foizga o`sadi?

+2,5%
-3,0%
-3,5%
-2.8%

183. Foiz stavkasining tabaqalanishiga (masalan, 25% dan 200% gacha ko’tarilishiga)- nima sabab bo`ladi?

+Pul bozorining monopollashuvi
-Ssuda berishdagi tavakkalchilik
-Ssuda berilish muddati
-Ssudaga beriladigan pul hajmi

184. 2016 yilda majburiy zahiralash normasi 0,35 ga teng. Ochiq bozordagi operasiyalar orqali Markaziy Bank pul taklifini maksimal 440 mlrd. so’mga oshirishi mumkin. Bu uchun esa Markaziy Bank:

+154 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi kerak
-190 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi kerak
-240 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi lozim
-213 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi lozim

185. Siz 100000 so`m pulni bankdan yiliga 200% to`lash sharti bilan 2 yilga kreditga oldingiz. Kredit muddati tugashi bilan bankga qancha pul qaytarishingiz kerak?

+500000
-700000
-600000
-800000

186. Ochiq bozordagi operasiyalar-bu:

187. Kredit nima?

+Muayyan muddatga ma'lum bir foiz hisobiga qarz berish
-Ortikcha to`plangan pul
-Qarz berish
-Qarz olish

188. Markaziy bank hisob miqdorini (stavkani) kamaytirsa, bu quyidagi o`zgarishga olib keladi:

+Tijorat banklaridagi umumiy zahira oshadi
-Aholi omonatlarining ko`payishini rag`batlantiradi
-Markaziy bankning tijorat banklariga beradigan qarz miqdorini kamaytiradi
- Foiz normasini oshiradi

190. Bankning passiv operatsiyasiga nima kiradi?

+Bank ehtiyojlarini shakllantirish
-Korxonalarga berilgan qarzlar
-Garovli kreditlar
-Davlat obligatsiyalarini sotib olish

191. Qaysi omil ssuda foizining o`sishiga olib keladi?

+Inflyatsiya darajasining yuqori bo`lishi
-Ssuda taklifining ortishi
- Pulni ishlatishdan kutiladigan foyda normasining pasayishi
-Ssudaga bo`lgan talabning ortishi

192. Kredit munosabatlarning mohiyati va vazifalari uning qaysi shaklida to`laroq namoyon bo`ladi?

+Iste'molchilik kreditida
-Ipoteka kreditida
-Tijorat kreditida
-Bank kreditida

193. Kutilmagan inflyatsiyadan kim nisbatan eng ko`p zarar ko`radi?

+Qarz beruvchilar.
-Ishbay ish haqi oluvchilar
-Uy jamg`armalariga ega bo`lmaganlar
-Kambag`allar va qashshoqlar

194. Iqtisodiyotning pulga bo`lgan talabini nima belgilab boradi?

+Foiz stavkasi
-Nominal YaMM hajmi
-Inflyatsiya
-Real YaIM hajmi

195. Inflyatsiyadan aholi va daromad oluvchilarning qaysi guruhi yutadi?

+qayd qilinmagan daromad oluvchilar
-jamg`armaga ega bo`lganlar
-o`zgarmas daromad oluvchilar
-nafaqa hisobiga yashovchilar

196. Pul tizimining tarkibiga quyidagilardan qaysi biri kiradi?

+Qog`oz va kredit pullar hamda tanga chaqalar
-Milliy pul birligi
-Pul chiqarish tizimi
-Pul muomalasini tartibga soluvchi davlat muassasalari

197. Moliya bozori ob'ekti nima?

+Pul va qimmatbaho qog`ozlar
-Aktsiya
-Pul
-Veksel

198. Qaysi resurs narxi tegishli resurs taklifining oshishiga ragbat bermaydi?

+renta, yer va boshka, tabiiy resurslarning
-me’yoridagi foyda - tadbirkorlik layokatining
-foiz - ivestision tovarlarning
-ish xaki - ishchi kuchining

199. Quyidagi hollardan qaysi biri regressiv soliq larni tavsiflaydi?

+daromadlar usib borishi bilan soliq larning urtacha stavkasi pasayib borsa
-soliq larning urtacha stavkasi daromadlar ortishi bilan usib borsa
-soliq larning urtacha stavkasi daromad darajasiga bog’liq bulmasdan uzgarishsiz kolsa
-soliq larning urtacha stavkasi daromadlarning adolatli taksimlanishini takozo kilganda

200. Yalpi taklif egri chizigining qaysi kesmasida ishlab chiqarish hajmi uzgarmaydi?

+klassik kesmada
-oralik va yotiq kesmada
-oralik kesmada
-yotiq kesmada
201. Yalpi taklifning klassik modelida:
+iqtisodiyot to’lib bandlik sharoitida turgan holat aks yettiriladi
-nominal YaIM, va baholar darajasi qayd qilingan (o’zgarmas)
-yalpi talabning o’zgarishi baholar darajasiga ta’sir yetmaydi
-ish haqi, baholar darajasi va real YaIM o’zgaruvchan

202. Qayd qilingan valyuta kursi tizimida:

+pul-kredit siyosati, rollarni taqsimlash qoidasiga ko’ra, ichki balansni tartibga solishda foydalaniladi
-pul-kredit siyosati to’lov balansini tartibga solishda byudjet-soliq siyosatiga qaraganda nisbiy ustunlikka yega, ammo ichki muvozanatni tartibga solishda yemas
-byudjet-soliq siyosati, rollarni taqsimlash qoidasiga ko’ra, tashqi balansni tartibga solishda foydalaniladi
-tashqi balansga, pul-kredit siyosatiga nisbatan, byudet-soliq siyosati kuchliroq ta’sir ko’rsatadi

203. Ochiq bozordagi operasiyalar-bu:

+Markaziy Bank tomonidan davlat qimmatli qog’ozlarini sotib olish-sotish
-tijorat banklari tomonidan chet-yel valyutalarini sotib olish-sotish
-mamlakat kompaniyalari tomonidan jahon bozorida tovarlar va xizmatlar sotib olish-sotish
-nomoliyaviy korporasiyalar tomonidan fond birjalarida aksiya va obligasiyalarni sotib olish-sotish

204. IS-LM modelida davlat xarajatlari (G) va pul taklifi (M) shunday holatda o’zgardiki, bunda daromad miqdori (U) saqlanib qoldi, (R) foiz stavkasi yesa ko’paydi. Bu holatda shuni qayd yetish mumkinki:

+G va M kamayadi
-G kamayadi, M ko’payadi
-G va M ko’payadi
-G ko’payadi, M kamayadi

205. Iste’mol funksiyasi quyidagi ko’rinishga yega: C=4000,8 Yd .Avtonom xarajatlar multiplikatori nimaga teng? +4ga

-8 ga
-12 ga
-10 ga

206. Agarda joriy operasiyalar bo’icha balans qoldig’i minus 60 ni, kapital harakati schyoti qoldig’i plyus 50ni tashkil yesa, umumiy balansni nolga keltirish uchun rasmiy rezervlardan jalb qilinadigan tushumlar qanchani tashkil yetishi lozim?

+110
-160
-210
-150

207. Agar (naqd pul / depozit) koyeffisiyenti pasaysa, boshqa sharoitlar o’zgarmagan holda:

+bank multiplikatori kamayadi
-pul taklifi kamayadi
-pul taklifi ko’payadi
-pul multiplikatori kamayadi

208. Milliy valyuta almashinuv kursining sezilarli pasayishi mamlakat yeksporti va importi hajmiga qanday ta’sir ko’rsatadi:

+eksport ko’payadi, import yesa kamayadi
-eksport kamayadi, import yesa ko’payadi
-eksport va import hajmlari kamayadi
-eksport va import hajmlari oshadi

209. Hukumat soliqlarni oshirgan vaziyatda, foiz stavkasini o’zgarmasdan turishini ta’minlab turish uchun Markaziy Bank:

+pul taklifini kamaytiradi
-oldin pul taklifin ko’paytiradi, so’ngra yesa kamaytiradi
-oldin pul taklifini kamaytiradi, so’ngra yesa ko’paytiradi
-pul taklifini ko’paytiradi

210. AS yegri chizig’i Keyns kesimida:

+gorizontal ko’rinishga ega
-salbiy yegilishga ega
-ijobiy yegilishga ega
-vertikal ko’rinishga ega

211. So’mning arzonlashuvi natijasida:

+sof eksport hajmi qisqaradi
-O’zbekistonliklar uchun chet-yeldan import qilinadigan mahsulotlar arzonlashadi
-O’zbekistondan mahsulot import qilish chet yelliklar uchun arzonlashadi
-O’zbekistondan mahsulot import qilish chet yelliklar uchun qimmatlashadi

212. Quyida keltirilgan fikrlarning qaysi biri noto’g’ri?

+soliq stavkalarini pasaytirish byudjetning soliq tushumi ko’rinishidagi daromadlari paayishiga olib kelishi mumkin
-soliq stavkalarining pasaytirilishi inflyasiya sur’ati ko’tarilishi yehtimolini to’liq bartaraf qiladi
-soliq islohotlari soliq stavkalarini pasaytirish, soliq bazasini kengaytirish, va turli kategoriyadagi soliq to’lovchilar orasida soliq yukini teng taqsimlash maqsadlarini ko’zda tutadi
-davlat qarzining to’lash xarajatlarining ortishi soliq stavkalarini pasaytirish imkoniyatini kamaytiradi

213. Depozitlarni majburiy zahiralash normasining oshirilishi:

214. Agar dastlab iqtisodiyot uzoq muddatli muvozanat holatida bo’lsa unda neft baholarining o’sishi natijasida kelib chiqqan taklif shoki qisqa muddatli davrga olib kelishi mumkin:

215. Agar Markaziy Bank milliy valyutani revalvasiya qilsa:

+eksportga yo’naltirilgan mahsulot ishlab chiqaruvchi tarmoqlar zarar ko’radi
-mamlakatdagi import qilinadigan xomashyodan foydalanidigan tarmoqlar zarar ko’radi
-bu mamlakatning savdo hamkorlari bo’lgan mamlakatlarda ishsizlik darajasi o’sishi mumkin
-mamlakatning sof yeksporti ko’payadi

216. Ishlab chiqarish funksiyasi va jamg’arish me’yori o’zgarmas, aholi sonining o’sishi hamda texnologik taraqqiyot sur’atlari doimiy bo’lgan sharoritda iqtisodiyotda kapitalning chiqib ketish (amortizasiy me’yori oshirilsa:

+aniq bir fikr bildirish mumkin yemas
-bitta xodimga to’g’ri keluvchi kapital zahirasining barqaror darajasi o’sadi
-fond bilan qurollanganlikning barqaror darajasi o’zgarmaydi
-bitta xodimga to’g’ri keluvchi kapital zahirasining barqaror darajasi pasayadi

217. Agar A mamlakat V mamlakatga yangi burg’ulash uskunasini sosa, bu operasiya A mamlakatning to’lov balansida quyidagicha aks yettiriladi:

+moliya scheti bo’yicha aktiv ko’paytiriladi
-joriy operasiyalar scheti aktivi kamaytiriladi
-kapital harakati scheti aktivi kamaytiriladi;
-joriy operasiyalar scheti aktivi ko’paytiladi

218. Solou modeliga ko’ra aholi sonining o’sish sur’ati n ga, texnologik taraqqiyot darajasi yesa g ga teng bo’lsa barqaror holatdagi yalpi ishlab chiqarishning o’sish sur’ati teng bo’ladi:

+n+g ga
-0 ga
-g ga
-n ga;

219. Soliq stavkasi (t) va muomaladagi pul massasi (M) o’zgarishi natijasida foiz stavkasi (R) o’z xolicha qoldi daromad (U) o’sdi. Qayd kilish mumkinki:

+M o’sdi, t kamaydi;
-t va M o’sdi;
-M va t kamaydi;
-M kamaydi, t o’sdi.

220. A mamlakat barcha resurslardan foydalangan holda 200 birlikdagi X tovarini yoki 350 birlikdagi U tovarni ishlab chiqara oladi. V mamlakat yesa 450 birldikdagi X tovarini yoki 600 birlikdagi U tovarini ishlab chiqarish imkoniyatiga yega. Bu holda:

221. Baholar darajasi o’zgarmagan holda YaIMning pasayishi klassik model buyicha quyidagicha tushuntiriladi:

222. Quyidagi ko’rsatkichlardan qaysi biri xarajatlar yig’indisi ko’rinishida hisoblangan YaIM tarkibiga kirmaydi?

+ish haqi va qo’shimcha to’lovlar
-davlatning tovar va xizmatlar sotib olishga xarajatlari
-yalpi investisiyalar
-mahsulot va xizmatlar sof eksporti

223. Malumotlarga asoslanib sof ichki mahsulot ko’rsatkichini aniqlang: 1.Sof investisiyalar-51,2; 2.Yeksport hajmi-15,3; 3.Amortizasiya-12,7; 4.Davlat xaridi- 57,4; 5.Biznesga yegri soliqlar-13,3; 6.Tranfert to’lovlari-14,8;7.Import hajmi- 12,4; 8.Foyda solig’i-40.8; 9.Shaxsiy istemol xarajatlari- 223,1; 10. Ish haqi-250; 11. Korporasiya foydasiga soliq-12.

+375.1
-400,6
-412,2
-387.6

224. Mamlakat to’lov balansining joriy operasiyalar schyoti tarkibiga kirmaydi:

+mamlakatning chet-yeldagi aktivlaridagi o’zgarishlar
-chet mamlakat yuridik va jismoniy shaxslariga ko’rsatilgan transport xizmatlari
-tovar eksporti
-investisiyalardan sof daromad

225. Pul bazasi (MV) 300 mlrd so’mga, depozitlarni majburiy zahiralash normasi 0,1 ga, deponentlash koyeffisiyenti yesa 0,2 ga teng bo’lsa, pul taklifi miqdorini aniqlang.

+1200 mlrd so’m
-2010mlrd so’m
-1400 mlrd so’m
-1650mlrd so’m

226. Nominal foiz stavka 20% ga teng, inflyasiya darajasi yiliga 15% ga teng bo’lganda, real foiz stavka nimaga teng bo’ladi?

+5%
-35%
-15%
-10%

227. Yalpi Milliy daromad, bu:

+renta, ish xaqi, kapitalga prosent, mulkchilik daromadi va korporasiya foydasi yig’indisi -YaIM mamlakat yuridik va jismoniy shaxslari tomonidan chet yellarda olingan va mamlakatga olib kirilgan daromad – chet yel yuridik va jismoniy shaxslari tomonidan mamlakatda olingan va olib chiqib ketilgan daromadlar
-shaxsiy daromad plyus individual soliq, minus davlat tashkilotlargai sof subsidiyalar
-investisiya minus jamg’arma

228. Agar iste’molga chegaraviy moyillik 0,75 ga teng bo’lsa, soliqlarning 100 birlikka kamayishi natijasida: +IS va LM yegri chiziqlari bir vaqtda o’ngga 300 birlikka siljiydi

-LM yegri chizig’i o’ngga 400 birlikka siljiydi
-IS yegri chizig’i o’ngga 350 birlikka siljiydi
-IS va LM yegri chiziqlari o’ngga 400 birlikka siljiydi

229. Import tariflarining kiritilishi olib kelishi mumkin:

230. Ouken qonuniga binoan haqiqiy ishsizlik darajasining tabiiy ishsizlikdan 2% oshishi YaIM real (hakikiy) hajmini % hisobida uning potensial miqdoridan orqada qolishiga olib keladi:

+5% ga
-6,5% ga
-8% ga
-12% ga

231. Majburiy zahiralash normasi 12%, ortiqcha rezervlar depozitlar summasining 3 %ini tashkil yetadi. Agar jami rezervlar 45 mlrd so’mni, naqd pullar yesa 150 mlrd. so’mni tashkil yesa, depozitlar hajmi teng bo’ladi:

+300 mlrd. so’mga
-363,75 mlrd. so’mga
-375 mlrd. so’mga
-325 mlrd. so’mga

232. Intensiv iqtisodiy o’sishning manbai bo’lib hisoblanadi:

+yangi avlod stanogidan foydalanish natijasida mehnat unumdorligining oshishi
-qishloq xo’jaligida yangi yekin maydonlarining o’zlashtirilishi
-haftalik ish soatining uzaytirilishi
-tabiiy gazning yangi manbalari ochilishi

233. Yeksport bojlarining kiritilishi quyidagilarning qaysi biriga olib kelmaydi?

234. Depozitlarni majburiy zahiralash normasi 0,20 ga teng. Ochiq bozordagi operasiyalar orqali Markaziy Bank pul taklifini maksimal 400 mlrd. so’mga oshirishi mumkin. Bu uchun yesa Markaziy Bank:

+80 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi kerak
-82 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi kerak
-96 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi lozim
-100 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi lozim

235. Quyidagilarning qaysi biri yalpi ichki mahsulot tarkibiga kiradi?

+do’kondagi yangi kitoblarning narxi
-qo’shnidan sotib olingan yeski mashina bahosi
-brokerdan sotib olingan yangi aksiya qiymati
-uy bekasining xizmatlari

236. Agar mamlakatda milliy valyutaning real almashinuv kursi ko’tarilsa, boshqa sharoitlar o’zgarmagan holda :

+bu mamlakat fuqarolari uchun import tovarlari nisbatan arzonlashadi
-mamlakat sof yeksporti qisqaradi
-to’lov balasining joriy schyoti taqchilligi ko’payadi
-barcha javoblarda keltirilgan holatlar ro’y berad

237. Hukumat soliqlarni oshirgan sharoitda Markaziy Bank pul taklifini pasaytirsa:

+muvozanatli daromad darajasi albatta kamayadi
-muvozanatli daromad darajasi albatta oshadi
-foiz stavkasi albatta oshadi
-foiz stavkasi albatta kamayadi

238. Agar daromadlar rejalashtirilgan xarajatlardan yuqori bo’lsa, u xolda firma ishlab chiqarishini qisqartiradi,chunki rejadan tashkari mahsulotlar miqdori (ularning zahirasi):

+ko’payadi
-«0»ga teng bo’ladi
-kamayadi
-o’zgarmaydi

239. Berilgan malumotlar asosida xususiy jamg’armalar miqdorini aniqlang: Daromadlar(U) –400, transfert to’lovlari (TR) –80, davlat zayomlari bo’yicha foiz to’lovlari(N)-20, soliqlar (T)-ZO, iste’mol (S)-370.

+30
-80
-55
-60

240. Narx diversifikasiyasi- bu

+Har xil xaridorlarga xar xil narx belgilash
-tovarni xar kun xar xil narxda sotilishi
-bozorda narxning oshishi
-narxning bozorda pasayishi

241. Nominal yalpi ichki mahsulotning va baholar darajasining bir vaqtda pasayishi klassik model bo’yicha quyidagicha tushuntiriladi:

+AS yegri chizig’i o’ngga siljiydi
-faqat potensial YaIM darajasi pasayadi
-faqatAD yegri chizig’i chapga siljiydi
-faqat AD yegri chizig’i o’ngga siljiydi

242. Boshqa sharoitlar o’zgarmagan vaziyatda milliy valyutaga bo’lgan talab ko’payadi, qachonki:

+keltirilgan holatlarda milliy valyutaga bo’lgan talab kamayadi
-bu mamlakatda boshqa mamlakatlarga qaraganda real foiz stavkasi nisbatan past, inflyasiya darajasi yesa nisbatan yuqori bo’lsa
-bu mamlakatda boshqa mamlakatlarga qaraganda real foiz stavkasi hamda inflyasiya darajasi nisbatan yuqori bo’lsa
-bu mamlakatda boshqa mamlakatlarga qaraganda real foiz stavkasi nisbatan yuqori, inflyasiya darajasi yesa nisbatan past bo’lsa

243. Agar soliqlar 100 birlikka ko’tarilsa, foiz stavkasi o’zgarmasdan qolsa, iste’molga chegaraviy moyillik 0,6 ga teng bo’lsa keyns xochini qo’llagan holda hisoblangan ishlab chiqarish hajmi...

+150 ga kamayadi
-250 ga ko’payadi
-200 ga ko’payadi
-200 ga kamayadi

244. Agar iste’mol baholari indeksi o’tgan davrga nisbatan o’sgan bo’lsa, unda YaIM deflyatori:

+ko’payishi, kamayishi yoki o’zgarmasligi mumkin
-o’sadi
-kamayadi
-o’zgarmaydi

245. Xeksher-Olin teoremasini tavsiflovchi quyidagi fikrlarning qaysi biri noto’g’ri?

246. Agarda yeksport hajmi 80, import hajmi 60ga teng bo’lsa, tashqi savdo aylanmasi qaysi miqdorga teng bo’ladi?

+140
-200
-180
-160

247. Resurslar to’liq band bo’lgan iqtisodiyotda hukumat davlat xarajatlarini 15 mlrd. so’mga oshirishga qaror qildi. Daromadlarning muvozanatli darajasi 500 mlrd. so’m, iste’molga chegaraviy moyillik 0,75, davlat byudjetiga sof soliq tushumlari avtonom, ya’ni daromadlar darajasiga bog’liq yemas. Ortiqcha yalpi taklifni yuzaga keltirmaslik va baholar darajasining barqarorligini saqlab turish uchun byudjetga soliq tushumlarini qanchaga ko’paytirish lozim?

+25 mlrd so’mga;
-50 mlrd. so’mga;
-30 mlrd. so’mga;
-35 mlrd. so’mga

248. A mamlakat bir birlik resursdan foydalangan holda 2 t. paxta yoki 8 tonna bug’doy ishlab chiqara oladi. B mamlakat esa bir birlik resursdan foydalanib 4 t. paxta yoki 10 t. bug’doy ishlab chiqarishi mumkin. Bunday holatda:

249. Agar baho darajasi oshsa, ishlab chiqarish pasayadi, bu holat AD –AS modelida izohlanadi:

+AS egri chizig’ining chapga siljigani bilan
-AD egri chizig’ining chapga siljigani bilan
-AS egri chizig’ining o’ngga siljigani bilan
-AD egri chizig’ining o’ngga siljigani bilan

250. Hukumat soliqlarni oshirgan sharoitda Markaziy Bank pul taklifini pasaytirsa:

+muvozanatli daromad darajasi albatta kamayadi
-muvozanatli daromad darajasi albatta oshadi
-foiz stavkasi albatta oshadi
-foiz stavkasi albatta kamayadi

251. Agarda ixtiyoridagi daromad (U) 200ga istemol (S) 180 ga teng bo’lsa, unda istemolga bo’lgan o’rtacha moyillik (ARS) va jamg’arishga bo’lgan o’rtacha moyillik (ARS) nimaga teng bo’ladi?

+80% va 20%
-90% va 20%
-80% va 25%
-111%va 21%
252. IS –LM yegri chiziqlarining kesishish nuqtasida:
+ishlab chiqarish va foiz stavkasi darajalari ham tovar, ham pul bozoridagi muvozanat shartlarini qanoatlantiradi
-real pul taklifi pulga bo’lgan real talabga teng
-keltirilgan barcha ta’kidlar noto’g’ri
-rejalashtirilgan xarakjatlar haqiqiy xarajatlarga teng

253. Qayd qilingan valyuta kursi tizimida:

+pul-kredit siyosati, rollarni taqsimlash qoidasiga ko’ra, ichki balansni tartibga solishda foydalaniladi
-pul-kredit siyosati to’lov balansini tartibga solishda byudjet-soliq siyosatiga qaraganda nisbiy ustunlikka yega, ammo ichki muvozanatni tartibga solishda yemas
-byudjet-soliq siyosati, rollarni taqsimlash qoidasiga ko’ra, tashqi balansni tartibga solishda foydalaniladi
-tashqi balansga, pul-kredit siyosatiga nisbatan, byudet-soliq siyosati kuchliroq ta’sir ko’rsatadi

254. IS –LM yegri chiziqlarining kesishish nuqtasida:

255. Ishsizlikning tabiiy darajasi 6 %, ishsizlikning haqiqiy darajasi 7,33 %, potensial YaIM yiliga 3 %ga o’sadi, YaIMning davriy ishsizlik dinamikasiga ta’sirchanligi koyeffisenti 3 ga teng. Keyingi yilda tabiiy ishsizlik darajasida resurslarning to’liq bandliligi ta’minlanishi uchun ishlab chiqarishning haqiqiy darajasi qanday sur’atda o’sishi lozim

+6 % ga;
-10 % ga;
-8 % ga;
-7 % ga;

256. Iqtisodiyotning pasayishi tufayli ishini yo’qotganlar qaysi toifaga kiradi?

+B mamlakat paxta yeksport qiladi va bug’doy import qiladi
-A mamlakat paxta yeksport qiladi va bug’doy import qiladi
-A mamlakat bu ikki mahsulotni yeksport qilmaydi va paxta import qiladi
-B mamlakat yeksport qilmaydi va bug’doy import qiladi

257. Depozitlarni majburiy zahiralash normasi 0,10 ga teng. Ochiq bozordagi operasiyalar orqali Markaziy Bank pul taklifini maksimal 500 mlrd. so’mga oshirishi mumkin. Bu uchun yesa Markaziy Bank:

+50 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi lozim
-140 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi kerak
-60 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi lozim
-100 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi kerak

258. Iqtisodiy o’sishning Domar va Xarrod modellarida investisiyalar:

259. Hukumat soliqlarni oshirgan sharoitda Markaziy Bank pul taklifini pasaytirsa:

+foiz stavkasi albatta oshadi
-muvozanatli daromad darajasi albatta oshadi
-muvozanatli daromad darajasi albatta kamayadi
-foiz stavkasi albatta kamayadi

260. Agar mamlakatda milliy valyutaning real almashinuv kursi ko’tarilsa, boshqa sharoitlar o’zgarmagan holda +bu mamlakat fuqarolari uchun import tovarlari nisbatan arzonlashadi

-mamlakat sof yeksporti qisqaradi
-to’lov balasining joriy schyoti taqchilligi ko’payadi
-import qisqaradi

261. Inflyasiya sur’ati yiliga 2.5% teng bo’lsa, narxlar darajasi necha yildan keyin ikki baravarga o’sadi?

+28 yildan keyin
-30 yildan keyin
-32 yildan keyin
-38 yildan keyin

262. Hukumat soliqlarni oshirgan sharoitda Markaziy Bank pul taklifini pasaytirsa:

+muvozanatli daromad darajasi albatta kamayadi
-muvozanatli daromad darajasi albatta oshadi
-foiz stavkasi albatta oshadi
-foiz stavkasi albatta kamayadi

263. Ishlab chiqarish funksiyasi va jamg’arish me’yori o’zgarmas, aholi sonining o’sishi hamda texnologik taraqqiyot sur’atlari doimiy bo’lgan sharoritda iqtisodiyotda kapitalning chiqib ketish (amortizasiya) me’yori oshirilsa:

264. Import kvotalari to’g’risidagi qaysi ta’kid noto’g’ri?

+kvota, tarifdan farqli o’laroq, davlatga hyech qachon foyda keltirmaydi
-import kvotalarini joriy qilishdan davlat oladigan daromad import lisenziyalarini joylashtirish usuliga bog’liq
-kvota mamlakatga tovarlar importi miqdorini cheklash uchun qo’llaniladi
-import kvotalarining joriy yetilishi mamlakat ichidagi bu tovarni ishlab chiqaruvchinig monopol hukmronligini kuchaytiradi
265. A mamlakat bir birlik resursdan foydalangan holda 2 t. paxta yoki 8 tonna bug’doy ishlab chiqara oladi. B mamlakat yesa bir birlik resursdan foydalanib 4 t. paxta yoki 10 t. bug’doy ishlab chiqarishi mumkin. Bunday holatda:
+B mamlakat paxta yeksport qiladi va bug’doy import qiladi
-A mamlakat paxta yeksport qiladi va bug’doy import qiladi
-B mamlakat yeksport qilmaydi va bug’doy import qiladi
-A mamlakat bu ikki mahsulotni yeksport qilmaydi va paxta import qiladi

266. IS –LM yegri chiziqlarining kesishish nuqtasida:

267. Bir yilda nominal YaIM 12.5% ga, real YaIM 6% ga o’sgan bo’lsa, inflyasiya darajasi nimaga teng?

+6,5%
-8,5%
-12,5%
-10,5%

268. 2017 yil potensial YaIM - 2400 p.b., AD tenglamasi Y=2700-2P . 2011yili YaIM 15% oshdi va tenglama Y=2800-2P o’zgardi. 2011 yil barqaror narx darajasi necha foizga o’zgardi?

+21,33
-23,02
-24,36
-22,55

269. Iste’mol funksiyasi quydagi farqlik orqali berilgan : S=-30+0.1Yd, avtonom xarajatlar 12.5, daromadning barqaror darajasini aniqlang.

+1550
-1700
-1560
-1690

270. Agar 2015 yil real YaIM 19085 p.b,, 2016 yil real YaIM 19746 p.b.tashkil qilsa, o’sha davr iqtisodiy o’sish sur’ati nimaga teng?

+103,46
-197,23
-129,32
-110,54

271. Qaysi vaqtda ishchining real ish haqi oshadi?

+Nominal ish haqi oshib narxlar pasayganda
-Nominal ish haqi kamayganda
-Narx-navo va nominal ish haqi mutanosib pasayganda
-Oylik nominal ish haqi va narxlar mutanosib oshganda

272. Davlat monopoliyalarga qarshi siyosatni qanday maqsadda amalga oshiradi?

+Bozor mexnizmining samarali amal qilishini ta’minlash maqsadida
-Ijtimoiy siyosatni amalga oshirish maqsadida
-Monopoliyalarni yo’qotish maqsadida
-Raqobatni susaytirish maqsadida

273. Aholi pul daromadlari nima?

+Ma’lum bir vaqt ichida, (masalan: bir oy, yoki bir yilda) aholi tomonidan olinadigan, pul mablag’lari summasi
-O’z yehtiyojini qondirish uchun aholi ixtiyoridagi moddiy vositalar qiymati
-Ish haqi va ijtimoiy nafaqalar
-Ish haqi

274. Davlat daromadlarni qayta taqsimlashni qanday amalga oshiradi?

+Pul kredit siyosati orqali
-Daromadlar siyosati orqali
-Transfert to’lovlari orqali
-Soliqlar va transfert to’lovlari orqali

275. Iqtisodiy sikldan iqtisodiyotning qaysi sohalari ko’proq yo’qotishga uchraydi?

+Qisqa muddatli foydalanilgan iste’molchilik tovarlari ishlab chiqaruvchi tarmoqlari
-sanoat tarmoqlari
-Investision tovar ishlab chiqaruvchi sanoat tarmoqlari
-Uzoq muddatli foydalaniladigan iste’molchilik tovarlari ishlab chiqaruvchi sanoat tarmoqlari

276. Agrar inqirozning asosiy xususiyatlari nimalarda namoyon bo’ladi?

+Narxlarning pasayishi, daromadlari va foydaning kamayishida Ishsizlikning o’sishida
-Siklli harakterga yega bo’lmaslikda va nisbatan uzoq davr davom yetishida
-Mahsulotlarning nisbiy ortiqcha ishlab chiqarilishida

277. Tarkibiy inqirozni keltirib chiqaruvchi asosiy sabab nima?

+Xalq xo’jaligi, ayrim tarmoqlari va sohalarining rivojlanishidagi chuqur, nomutanosibliklar
-Yalpi taklifning o’zgarishi
-Yalpi talabning o’zgarishi
-Ishlab chiqarishning notekis rivojlanishi

278. Investisiyaning ko’payishi, ishsizlikning qisqarishi va ishlab chiqarishning nisbatan ko’payishi iqtisodiy siklning qaysi fazasiga ta’luqli?

+Jonlanish
-Yuksalish
-Inqiroz
-Turg’unlik

279. Nima uchun ayrim davlatlar tabiiy boyliklari nisbatan kam bo’lsa ham iqtisodiy jihatdan taraqqiy yetgan?

+Xalqaro mehnat taqsimotidan unumli foydalanish hisobiga, tejamkorlik, ishlab chiqarish vositalari va jonli mehnatni tejash hisobiga
-Xalqaro iqtisodiy integrasiya hisobiga
-Ilm-fan salohiyati hisobiga
-Ish kuchi va kapitaldan foydalanish hisobiga

280. Ishlab chiqarishning qisqarishi, ishsizlikning o’sishi, tovar zahiralarining o’sishi, kapitalning pul shaklida ortiqcha jamg’arilishi va korxonalarning ommaviy sinishi iqtisodiy siklning qaysi fazasiga tegishli?

+Inqiroz
-Yuksalish
-Jonlanish
-Turg’unlik

281. Milliy boylikning o’sishi nimalarga bog’liq bo’ladi?

+Moddiy resurslar, ish kuchi va kapital qo’yilmalar o’sishiga
-Mehnat unumdorligining pasayishiga
-Asosiy va aylanma fondlarning kamyishiga
-Ishlab chiqarish fondlarining kamayishiga

282. Iqtisodiy sikl qanday harakatni ifodalaydi?

+Milliy iqtisodiyotning bir iqtisodiy inqirozdan, ikkinchisi boshlangunicha takrorlanib turadigan harakat
-Iqtisodiyotning yuqorilab boruvchi chiziq shaklidagi harakati
-Ishlab chiqarish o’sish sur’atlarining o’zgarishi
-Iqtisodiyotning yopiq doira shaklidagi harakati

283. Sarf-xarajat va jamg’arish miqdori quyidagi omillarga bog’liq:

+Olayotgan daromad miqdoriga
-Talabga
-Iste’molchining yashash joyiga
-Inflyasiya darajasiga

284. Monetar siyosatning asosiy dastagi nima?

+Foiz stavkasi
-Davlat byudjeti
-Pul taklifi
-Baho tizimi

285. Davlat daromadlarni qayta taqsimlashni qanday vositalar yordamida amalga oshiradi?

+Pul-kredit siyosati orqali
-Faqat transfert to’lovlari orqali
-Monopoliyaga qarshi kurash siyosati yordamida
-Bozor mexanizmini takomillashtirish orqali

286. Quyidagilardan qaysi biri davlatning iqtisodiyotni bevosita tartibga solish usuliga kiradi?

+Tartibga solishning ma’muriy vositalaridan foydalanish
-Narxlar va ish haqini «muzlatib» qo’yish
-Davlatning qimatli qog’ozlar bozoridagi operasiyalar orqali
-Mehnat birjasi faoliyatini tashkil qilish
287. Ipoteka kreditida kredit obekti - bu:
+Uy-joy, molk-mulk va boshqa ko’chmas mulklar
-Aksiya va qimmatbaho qog’ozlar
-Texnika-texnologiya
-Bush pullar

288. Daromadlarni indeksasiyalash nima?

+Narxlar indeksining oshishiga muvofiq ravishda to’lanadigan ish haqi va boshqa to’lovlarni oshirish
-Daromadlardan olinadigan soliqlar miqdorini o’zgartirish
-Davlat byudjeti daromadlarini shakllantirish
-Ish haqi va boshqa daromadlarni «muzlatib» qo’yish

289. Aholining «turmush darajasi» - bu:

+Aholi yehtiyojlarini qondirilganlik darajasi.
-Aholining iste’mol sifati;
-Aholining daromadlar darajasi;
-Aholining mehnat qilish qobiliyati;

290. Qaysi daromad turi xodimlar mehnatining natijasiga bog’liq?

+Ish haqi
-Dividend
-Renta
-Foiz

291. Jami aholi soni 140 mln.kishi, mehnatga layoqatli aholi 120 mln. kishi, bandlar soni 82.5 mln. kishi, ishsizlar 7.2 mln. kishi, tabiiy ishsizlik darajasi 5%, Davriy ishsizlar sonini aniqlang.

+2,7
-4,0
-3,2
-2,9

292. Agar potensial YaIM 88 p.b., real YaIM 75 p.b. bo’lsa YaIM uzilish nechaga teng bo’ladi?

+13
-31
-15
-28

293. Iqtisodiyotda tovar va xizmatlarni davlat xaridi 950 mlrd. p.b., yalpi daromad 5600 mlrd. p.b., soliq stavkasi 15%, qat’iy soliqlar 220 mlrd. p.b., davlat obligasiyalar 10%, davlat obligasiyalarining umumiy qiymati 1300 mlrd. p.b., transfert to’lovlari 80 mlrd. p.b., shulardan sub’sidiyalar 35 mlrd. p.b. Byudjet holatini aniqlang

+100
-150
-170
-120

294. 2017 yili aholi soni 200 mln. kishi , 48 mln. kishi 16 yoshgacha bolalar, ishchi kuchi tarkibidan chiqqanlar 60 mln. kishi, 9 mln. 200 ming kishi ishsizlar , 2 mln. kishi ish qidirganlar. Toping :

A) ishchi kuchi soni; B) ishsizlik darajasi;
+92; 10%
-102,8; 15%
-100,5; 12%
-95; 12%

295. Haqiqiy ishsizlik darajasi 9%, real YaIM 6320 mlrd. Agar ishsizlikning tabiiy darajasi 6% bo’lganida, potensial YaIM hajmi nechaga teng bo’lar yedi.

+6794
-6853
-6907
-6800

296. To’lov balansining joriy operasiyalar schyoti tarkibiga kirmaydi:

+mamlakatning chet-yeldagi aktivlaridagi o’zgarishlar
-tovar eksporti
-chet mamlakat yuridik va jismoniy shaxslariga ko’rsatilgan transport xizmatlari
-investisiyalardan sof daromad

297. Pul bazasi 300 mlrd so’mga, depozitlarni majburiy zahiralash normasi 0,1 ga, deponentlash koyeffisiyenti yesa 0,2 ga teng bo’lsa, pul taklifi miqdorini aniqlang

+900 mlrd so’m
-4000mlrd so’m
-2900 mlrd so’m
-1100 mlrd so’m

298. Pul taklifi 7%, real ishlab chiqarish 4%, narx darajasi 5% oshsa, pulning aylanish tezligini oshishini aniqlang. +2,85

-3,51
-3,74
-3,97

299. Iqtisodiyot quyidagi ko’rsatkichlar bilan ifodalangan: Yd1=20, Yd2=22, MPS=0.9. Jamg’arishdagi o’zgarishni hisoblang

+0,2
-1,0
-0,5
-1,2

300. Tijorat banki depoziti 400 p.b., majburiy zaxira normasi 12% tashkil qilsa, ushbu depozit bank tomonidan beriladigan kredit hajmini qancha oshiradi

+352
-367
-412
-391

301. Ko’rsatkichlardan qaysi biri xarajatlar yig’indisi ko’rinishida hisoblangan YaIM tarkibiga kirmaydi?

+qo’shimcha to’lovlar
-mahsulot va xizmatlar sof yeksporti
-davlatning tovar va xizmatlar sotib olishga xarajatlari
-yalpi investisiyalar

302. Depozitlar 4800 p.b., majburiy zahira 960 p.b. tijorat banki kreditni 3200 p.b.beradi. Ushbu operasiyalar natijasida pul taklifi o’zgarishini aniqlang.

+20%
-28%
-25%
-30%

303. Bir yilda nominal YaIM 18.5% ga, real YaIM 6% ga o’sgan bo’lsa, inflyasiya darajasi nimaga teng?

+12,5%
-18,5%
-24,5%
-15,5%

304. Baholar darajasi o’zgarmagan holda YaIMning pasayishi klassik model buyicha quyidagicha tushuntiriladi:

+potensial YaIM pasaygani holda yalpi talab o’sadi
-yalpi talab o’zgarmagani holda potensial YaIM o’sadi
-bir vaqtning o’zida yalpi talab va potensial YaIM kamayadi
-potensial YaIM o’zgarmagani holda yalpi talab o’sadi

305. Nominal foiz stavka 20% ga teng, inflyasiya darajasi yiliga 15% ga teng bo’lganda, real foiz stavka nimaga teng bo’ladi?

+10%
-35%
-20%
-15%

306. Milliy hisoblar tizimi xalqaro statistikada standart tizim sifatida qachondan boshlab qo’llanila boshlandi?

+1965-yildan
-1991-yildan
-2019-yildan
-1985-yildan

307. YaMM necha usul bilan hisoblanadi?

+3
-4
-5
-10

308. Qaysi biri YaMMni hisoblashning usuli hisoblanmaydi

+YaMMni tayyor mahsulot va xizmatlar miqdori bo’yicha yondashuv
-YaMMni hisoblashga sarf-xarajatlar bo’yicha yondashuv
-YaMMni hisoblashga qo’shilgan qiymatlar bo’yicha yondashuv
-YaMMni daromadlar bo’yicha hisoblash.

309. Majburiy zahiralash normasi 12%, ortiqcha rezervlar depozitlar summasining 3 %ini tashkil yetadi. Agar jami rezervlar 45 mlrd so’mni, naqd pullar yesa 150 mlrd. so’mni tashkil yesa, depozitlar hajmi teng bo’ladi:

+225 mlrd. so’mga
-375 mlrd. so’mga
-363,75 mlrd. so’mga
-249,56 mlrd. so’mga

310. Intensiv iqtisodiy o’sishning manbai bo’lib hisoblanadi

+qishloq xo’jaligida yangi yekin maydonlarining o’zlashtirilishi
-haftalik ish soatining uzaytirilishi
-yangi avlod stanogidan foydalanish natijasida mehnat unumdorligining oshishi
-tabiiy gazning yangi manbalari ochilishi

311. Eksport bojlarining kiritilishi quyidagilarning qaysi biriga olib kelmaydi?

+ ( boshqa shart-sharoitlar o’zgarmagan holatda) davlat daromadlarining o’sishiga
-ishlab chiqaruvchilar daromadlarining kamayishiga
-mamlakat iste’molchilarining baholarning pasayishi hamda ushbu tovarni iste’mol qilish qisqarishi natijasida yo’qotishlariga
-ushbu tovarning ichki baholarini pasayishiga

312. Quyidagilarning qaysi biri yalpi ichki mahsulot tarkibiga kiradi?

+ yangi kitoblarning narxi
-brokerdan sotib olingan yangi aksiya qiymati
-qo’shnidan sotib olingan yeski mashina bahosi
-uy bekasining xizmatlari

313. Narx indeksi qanday aniqlanadi?

+joriy yildagi iste’mol tovarlari narxini bazis yildagi iste’mol tovarlari narxiga nisbatining foizdagi ifodasi orqali aniqlanadi
-iste’mol tovarlari va xizmatlari narxining o’tgan yilga nisbatan o’zgarishi ko’rsatkichlarini hisoblash orali aniqlanadi
-iste’mol tovarlari narxini inflyasiya ko’rsatkichining foiziga ko’paytirish orqali aniqlanadi
-bazis yildagi iste’mol tovarlari narxining joriy yildagi iste’mol tovarlari narxiga nisbatining foizdagi ifodasi orqali aniqlanadi

314. Narxda liderlik nimani anglatadi?

315. Eksport –

+tovarlarni chet yellik mijozlarga sotish bo’lib, bunda mazkur mamlakatda ishlab chiqarilgan tovarlar mamlakatdan tashqariga chiqariladi
-tovarlarni mijozlarga sotish bo’lib, bunda mazkur ishlab chiqarilgan tovarlar mamlakatda sotiladi
-tovarlarni chet yellik mijozlarga sotishmaydi
-bunda mazkur mamlakatda ishlab chiqarilgan tovarlar mamlakat ichkarisiga sotiladi

316. Import –

+chet ellik mijozlardan tovarlar (xizmatlar) sotib olib, ularni mamlakatga kiritish
-tovarlarni chet ellik mijozlarga sotish bo’lib, bunda mazkur mamlakatda ishlab chiqarilgan tovarlar
-chet ellik mijozlarga tovarlar (xizmatlar) sotish
-bunda mazkur mamlakatda ishlab chiqarilgan tovarlar mamlakat ichkarisiga sotiladi

317. Reeksport –

+qandaydir mamlakat ishlab chiqaruvchi mamlakatdan tovarlarni o’z iste’moli uchun yemas, balki uchinchi mamlakatga qayta sotish uchun sotib olishi
-tovarlarni chet yellik mijozlarga sotish bo’lib, bunda mazkur mamlakatda ishlab chiqarilgan tovarlar mamlakatdan tashqariga chiqariladi
-qandaydir mamlakat ishlab chiqaruvchi mamlakatdan tovarlarni o’z iste’moli uchun sotib olishi
-iste’molchi mamlakatdan reyeksport tovarlarni sotib olish

318. Reimport –

+iste’molchi mamlakatdan reyeksport tovarlarni sotib olish.
-balki uchinchi mamlakatga qayta sotish uchun sotib olishi.
-tovarlar mamlakatdan tashqariga chiqariladi.
-qandaydir mamlakat ishlab chiqargan tovarlarini sotishi.

319. Xalqaro valyuta tizimi bu –

+xalqaro valyuta munosabatlarining davlatlararo bitimlarda huquqiy jihatdan mustahkamlangan shakli.
-bir mamlakat valyutasining boshqa mamlakat valyutasida ifodalangan bahosi.
-qiymatning har qanday ayirboshlanishi, ya’ni tovarlar ko’rsatilgan xizmatlar
-iqtisodiy bitimlar natijasining tartiblashtirilgan yozuvi.

320. To’lov balansi bu–

+mamlakat rezidentlari (uy xo’jaliklari, korxonalar va davlat) va chet yelliklar o’rtasida ma’lum vaqt oralig’ida (odatda bir yilda) amalga oshirilgan barcha iqtisodiy bitimlar natijasining tartiblashtirilgan yozuvi.
-mamlakat norezidentlari amalga oshirgan barcha bitimlar natijasining tartiblashtirilgan yozuvi.
-xalqaro valyuta munosabatlarining davlatlararo bitimlarda huquqiy jihatdan mustahkamlangan shakli.
-mulkchilik huquqining bir davlat rezidentlaridan boshqa davlat rezidentlariga o’tishi bo’yicha kelishuvlar.

321. Ishchi kuchining xalqaro migrasiyasi bu......

+ishchi kuchi resurslarining ancha qulay sharoitda ish bilan ta’minlanish maqsadida bir mamlakatdan boshqasiga ko’chib o’tishi.
-kapitalning chet elda joylashtirilishi va harakat qilishi.
-jahon xo’jaligining butun makonini qamrab oluvchi iqtisodiy munosabatlar yagona tarmog’ining tashkil topishi va rivojlanishi.
-iqtisodiy munosabatlarning tobora kengroq jabhalarini qamrab olishi jarayoni.

322. Globallashuv .......

+jahon xo’jaligining butun makonini qamrab oluvchi iqtisodiy munosabatlar yagona tarmog’ining tashkil topishi va rivojlanishi.
-Mamlakat xo’jaligini qamrab oluvchi iqtisodiy munosabatlar
-hududiy yagona tarmog’ining tashkil topishi va rivojlanishi.
-viloyat xo’jaligini qamrab oluvchi iqtisodiy munosabatlar

323. Emigrasiya bu –

+ishchi kuchining mamlakatdan doimiy yashash joyiga chiqib ketishi.
-kapitalning chet elda joylashtirilishi va harakat qilishi
-ishchi kuchining mamlakatga doimiy yashash uchun kirib kelishi.
-jahonning turli mamlakatlari o’rtasidagi xo’jalik aloqalari majmui.

324. Xalqaro iqtisodiy integrasiya -

+jahon mamlakatlari o’zaro iqtisodiy aloqalarining chuqurlashtirish va barqaror rivojlanishi hamda milliy xo’jaliklar o’rtasidagi mehnat taqsimoti asosida ular xo’jalik aloqalarining birlashish jarayoni.
-yagona tashqi savdo ta’riflari o’rnatishni va uchunchi mamlakatga nisbatan yagona tashqi savdo siyosati yuritishini taqazo qiladi.
-mamlakatni o’zaro iqtisodiy aloqalarining chuqurlashtirish va barqaror rivojlanishi jarayoni.
-milliy xo’jaliklar o’rtasidagi mehnat taqsimoti asosida xo’jalik aloqalari

325. Iqtisodiy va valyuta ittifoqi -

+iqtisodiy integrasiyaning yeng oliy shakli bo’lib, bunda iqtisodiy integrasiyaning barcha qarab chiqilgan shakllari iqtisodiy va valyuta-moliyaviy siyosat o’tkazish bilan birga uyg’unlashadi.
-o’zaro yerkin savdoni amalga oshirish va yagona tashqi savdo siyosati o’tkazish bilan birga kapital va ishchi kuchining yerkin xarakati ta’minlanadi.
-har bir mamlakat bir vaqtning o’zida ham donor, ham naf ko’ruvchi hisoblanadigan integrasiya turi.
-integrasiya jarayonlaridan ba’zilari naf ko’ruvchi, boshqa birlari donor mamlakatlar hisoblanadigan integrasiyaning tashqi tavsif holatlari bilan shartlangan turi.

326. Erkin savdo hududlari -

+iqtisodiy integrasiyaning yeng oddiy shakli bo’lib, uning dorasida savdo cheklashlari bekor qilinadi.
-savdo ta’riflari o’rnatishni va uchunchi mamlakatga nisbatan yagona tashqi savdo siyosati yuritishini taqazo qiladi.
-har bir mamlakat bir vaqtning o’zida ham donor, ham naf ko’ruvchi hisoblanadigan integrasiya turi.
-mamlakatlar hisoblanadigan integrasiyaning tashqi tavsif holatlari bilan shartlangan turi

327. Ixtiyorida bo’lgan daromad bu–

+barcha soliqlar to’langandan keyin qolgan daromad, ya’ni shaxsiy iste’mol va jamg’arma maqsadlarida foydalanish mumkin bo’lgan daromad.
-aholi tomonidan pul shaklida olingan daromadlari summasi.
-narx darajasi o’zgarishini hisobga olib aholi ixtiyoridagi daromadning zarur bo’lgan moddiy va ma’naviy ne’matlarni sotib olishga yetadigan quvvatidir
-Qisqa qilib aytganda aholi daromadining xarid quvvatidir

328. Lorens yegri chizig’i bu–

+daromadlar tengsizligi darajasini miqdoriy aniqlashni xarakterlaydi.
-daromadlar darajasini sifatiy aniqlashni xarakterlaydi.
-daromadlarni miqdori va sifatini aniqlashni xarakterlaydi.
-Bu hyech nimani xarakterlamaydi

329. Jahon xo’jaligi –

+xalqaro mehnat taqsimoti, savdo-ishlab chiqarish, moliyaviy va ilmiy-texnikaviy aloqalar orqali birlashgan turli mamlakatlar xo’jaliklari tizimi.
-xalqaro moliyaviy va ilmiy-texnikaviy aloqalar orqali birlashgan turli mamlakatlar tizimi.
-savdo-ishlab chiqarish, orqali birlashgan turli mamlakatlar xo’jaliklari tizimi.
-ilmiy-texnikaviy aloqalar orqali birlashgan turli mamlakatlar xo’jaliklari tizimi.

330. Davlat byudjetining taqchilligi nimada?

+Xarajatlarning daromadga nisbatan ko’pligi;
-Soliq darajasining yuqoriligi;
-Pul yemissiyasida;
-Muomalada pulning yetishmasligi;

331. Moliya - bu:

+Pul resurslarining harakati, ya’ni ularning to’planishi va takror ishlab chiqarishni amalga oshirishga sarflanishi;
-Muomaladagi pulning massasi;
-Tijorat banklaridagi pul mablag’lari;
-Aholi qo’lida mavjud bo’lgan pul mablag’lari;

332. Tovarlar hajmiga nisbatan pul miqdorining muomalada ko’payishi qanday oqibatlarga olib kelishi mumkin?

+Ishlab chiqarish va narx-navo birgalikda mutanosib o’sadi
-Narx-navo o’sadi, ishlab chiqarish hajmi o’smaydi
-Ishlab chiqarish hajmi o’sadi, narx-navo pasayadi
-Ishlab chiqarish hajmi o’sadi, narx-navo o’zgarmaydi

333. Soliqlarning to’g’ri va yegri turlarga bo’linishi asosida nima yotadi?

+byudjetga jalb qilinish uslubi;
-Soliq stavkalarining darajasi;
-Iqtisodiy mazmuni;
-Ularning amal qilish doirasi;

334. Iqtisodiyotning pulga bo’lgan talabini nima belgilab boradi?

+Foiz stavkasi
-Real YaIM hajmi
-Nominal YaMM hajmi
-Inflyasiya

335. Inflyasiyadan aholi va daromad oluvchilarning qaysi guruhi yutadi?

+qayd qilinmagan daromad oluvchilar
-Nafaqa hisobiga yashovchilar
-O’zgarmas daromad oluvchilar
-Jamg’armaga yega bo’lganlar

336. Iqtisodiy siklning qaysi fazalari inflyasiya jarayoni bilan birga amal qiladi?

+Inqiroz
-Rivojlanish
-Jonlanish
-Yuksalish

337. Quyidagilardan qaysi biri muomala uchun ko’proq pul miqdorini taqozo qiladi?

+Sotilish lozim bo’lgan tovarlar miqdorining ko’payishi
-Nasiyaga sotiladigan tovarlar miqdorining o’sishi
-Bir-birini qoplaydigan to’lovlarining ortishi
-Barter ayirboshlash hissasining oshishi

338. Naqd pul muomalasi nima bilan ta’minlanadi?

+Bank biletlari, metall tangalar orqali
-Kredit kartochkalari yordamida
-Cheklar bilan
-To’lov talabnomalari bilan

339. Pul tizimining tarkibiga quyidagilardan qaysi biri kiradi?

+Qog’oz va kredit pullar hamda tanga chaqalar
-Pul muomalasini tartibga soluvchi davlat muassasalari
-Pul chiqarish tizimi
-Milliy pul birligi

340. Qaysi omil ssuda foizining o’sishiga olib keladi?

+Inflyasiya darajasining yuqori bo’lishi
-Ssudaga bo’lgan talabning ortishi
-Pulni ishlatishdan kutiladigan foyda normasining pasayishi
-Ssuda taklifining ortishi

341. Quyidagilardan qaysi biri bankning passiv operasiyasiga kiradi?

+Bank yehtiyojlarini shakllantirish
-Davlat obligasiyalarini sotib olish
-Garovli kreditlar
-Korxonalarga berilgan qarzlar

342. Markaziy bank hisob miqdorini (stavkani) kamaytirsa, bu quyidagi o’zgarishga olib keladi:

+Tijorat banklaridagi umumiy zahira oshadi
-Foiz normasini oshiradi
-Markaziy bankning tijorat banklariga beradigan qarz miqdorini kamaytiradi
-Aholi omonatlarining ko’payishini rag’batlantiradi

343. To’liq bandlilik qanday ma’noda tushuniladi?

+Ishsizlikning mutloq mavjud bo’lmasligi
-Tarkibiy ishsizlikning mavjud bo’lishi
-Siklli ishsizlikning mavjud bo’lishi
-Friksion ishsizlikning mavjud bo’lishi

344. Mehnatga bo’lgan talab quyidagi omilga bog’liq:

+Aniq mehnat turi, unumdorligiga
-Ishlab chiqarish vositalarining hajmiga
-Mahsulot taklifiga
-Bandlik darajasiga

345. Iqtisodiy maqsadlarning qaysi biri aniq miqdoriy o’lchovga yega?

+Daromadlarni ijtimoiy adolatli taqsimlash, iqtisodiy kafolat, iqtisodiy erkinlik
-Iqtisodiy noyerkinlik
-Iqtisodiy kafolatning yo’qligi
-To’liq band bo’lmaslik

346. To’la bandlilik sharoitida siklli ishsizlik darajasi qanday miqdorga teng?

+0 ga teng
-1 % dan ko’p
-tabiiy ishsizlikdan 2,5 % ga ko’p
-1 % dan kam

347. Universitetni bitirib, ish qidirayotgan talaba ishsizlikning qanday turiga kiradi?

+friksion ishsizlikka
-mutloq ishsizlikka
-siklli ishsizlikka
-tarkibiy ishsizlikka

348. Ishsizlikning qaysi turi tabiiy ishsizlik hisoblanmaydi?

+Siklli ishsizlik
-Tarkibiy ishsizlik
-Friksion va tarkibiy ishsizlik
-Friksion ishsizlik

349. Moliyaviy munosabatlarning subektlari - bu:

+Davlat tashkilotlari va muaassasalar
-Chet yellik jismoniy va huquqiy shaxslar
-Aholining keng qatlami
-Barcha turdagi korxonalar

350. Byudjet taqchilligi qachon vujudga keladi?

+Daromadlar va xarajatlar qismidan kam bo’lganda
-Sof yeksport ijobiy bo’lganida
-Daromadlar va xarajatlar qismidan ortik bo’lganda
-Daromadlar va xarajatlar qismi teng bo’lganda

351. Davlat byudjeti siyosatining asosiy dastagi sifatida nima xizmat qiladi?

+Soliq stavkalari
-Jadallashgan amortizasiya ajratmalari
-Ayirboshlash kurslari
-Hisob stavkalari

352. Ishchi kuchi 6,7 mln. kishini, ishsizlar 0,5 mln. kishini tashkil qilsa, ishsizlik darajasi necha foizni tashkil qiladi?

+6,5 %
-8,0 %
-7,2 %
-7,5 %

353. Davlat iqtisodiyotni orkali boshqaradi

+Narxlar tizimi, taksimlash mexanizmi va boshqalar
-raqobat va monopoliya
-imtiyozlar, sugurta qilish
-talab va taklif qonunlari, sud, prokuratura organlari va boshqalar

354. Joriy yilda yalpi iste’mol xarajatlari – 4017 p.b., uzoq muddat foӣdalanilgan tovarlarni sotib olishga qilingan xarajatlar – 690 p.b., jumladan importli – 240 p.b., joriӣ iste’mol xarajatlari – 2983 p.b. Xizmatlarga haq to’lash xarajatlarni hisoblang.

+344
-4707
-370
-490

355. 2017 yilda tovarlarni sotib olishga qilingan xarajatlar - 950 p.b., uy-joy sotib olish - 180 p.b., joriy xarajatlar - 1350 p.b., xizmatlar - 38 p.b., qimmatbaho qog’ozlarni sotib olish - 27 p.b., yerni sotib olish - 7 p.b., valyutani sotib olish - 5 p.b. Uy xo’jaliklarini iste’mol va investisial xarajatlari hajmini hisoblang.

+219
-450
-350
-950

356. Nominal YaIM 12.5% ga, real YaIM 6% ga o’sgan bo’lsa, inflyasiya darajasi nimaga teng?

+6,5%
-8,5%
-6.9%
-7,5%

356. 2019 yil potensial YaIM - 2400 p.b., AD tenglamasi Y=2700-2P . 2011yili YaIM 15% oshdi va tenglama Y=2800-2P o’zgardi. 2011 yil barqaror narx darajasi necha foizga o’zgardi?

+21,33
-24,36
-29,55
-22,11

357. Iste’mol funksiyasi quydagi farqlik orqali berilgan : C=-30+0.1Yd, avtonom xarajatlar 12.5, daromadning barqaror darajasini aniqlang.

+1550
-1600
-1560
-1690

358. Agar 2019 yil real YaIM 19085 p.b,, 2020 yil real YaIM 19746 p.b.tashkil qilsa, o’sha davr iqtisodiy o’sish sur’ati nimaga teng?

+103,46
-117,23
-109,32
-110,54

359. Davlatda aholi soni 140 mln.kishi, mehnatga layoqatli aholi 120 mln. kishi, bandlar soni 82.5 mln. kishi, ishsizlar 7.2 mln. kishi, tabiiy ishsizlik darajasi 5%, Davriy ishsizlar sonini aniqlang.

+2,7
-3,0
-3,2
-2,9

360. Agar potensial YaMM 2019 yilda 88 p.b., real YaMM 75 p.b. bo’lsa YaMM uzilish nechaga teng bo’ladi?

+13
-15
-20
-18

361. Joriy yilda iqtisodiyotda tovar va xizmatlarni davlat xaridi 950 mlrd. p.b., yalpi daromad 5600 mlrd. p.b., soliq stavkasi 15%, qat’iy soliqlar 220 mlrd. p.b., davlat obligasiyalar 10%, davlat obligasiyalarining umumiy qiymati 1300 mlrd. p.b., transfert to’lovlari 80 mlrd. p.b., shulardan sub’sidiyalar 35 mlrd. p.b. Byudjet holatini aniqlang

+100
-170
-110
-150

362.Ma’lumotlardan foydalanib har yildagi real YaIM hajmini aniqlang.

Yillar Nominal YaIM(mlrd.) Narx indeksi %
2014 510 97
2015 587 99
2016 604 100
2017 618 102

+525,8; 592,9; 604; 605,9;

-535,8; 592,9; 604; 605,9;
-525,8; 602,9; 604; 605,9;
-525,8; 592,9; 604; 705,9;

363. Joriy yilda aholi soni 200 mln. kishi , 48 mln. kishi 16 yoshgacha bolalar, ishchi kuchi tarkibidan chiqqanlar 60 mln. kishi, 9 mln. 200 ming kishi ishsizlar , 2 mln. kishi ish qidirganlar. Toping :

A) ishchi kuchi soni; B) ishsizlik darajasi;
+92; 10%
-95,5; 8,5%
-102,8; 15%
-100,5; 12%

364. Joriy yilda haqiqiy ishsizlik darajasi 9%, real YaIM 6320 mlrd. Agar ishsizlikning tabiiy darajasi 6% bo’lganida, potensial YaIM hajmi nechaga teng bo’lar edi.

+6794
-6850
-6990
-6900

365.2019 yilli pul taklifi 7%, real ishlab chiqarish 4%, narx darajasi 5% oshsa, pulning aylanish tezligini oshishini aniqlang.

+2,85
-3,50
-3,04
-2,95

366. Joriy yilda iqtisodiyot quyidagi ko’rsatkichlar bilan ifodalangan: Yd1=20, Yd2=22, MPS=0.9. Jamg’arishdagi o’zgarishni hisoblang

+0,2
-1,0
-0,7
-1,2

367. Tijorat banki depoziti 400 p.b., majburiy zaxira normasi 12% tashkil qilsa, ushbu depozit bank tomonidan beriladigan kredit hajmini qancha oshiradi

+352
-376
-399
-410

368. Depozitlar 4800 p.b., majburiy zahira 960 p.b. tijorat banki kreditni 3200 p.b.beradi. Ushbu operasiyalar natijasida pul taklifi o’zgarishini aniqlang.

+20%
-28%
-25%
-30%

369. Bir yilda nominal YaIM 18.5% ga, real YaIM 6% ga o’sgan bo’lsa, inflyasiya darajasi nimaga teng?

+12,5%
-24,5%
-12.9%
-15,5%

370. Agar iqtisodiyot likvidlilik tuzog’i holatida turgan bo’lsa, u holda:

371. Agar joriy yilda X mamlakat Y mamlakatga yangi burg’ulash uskunasini sotsa, bu operasiya X mamlakatning to’lov balansida quyidagicha aks ettiriladi:

+moliya scheti bo’yicha aktiv ko’paytiriladi
-joriy operasiyalar scheti aktivi ko’paytiladi;
-joriy operasiyalar scheti aktivi kamaytiriladi;
-kapital harakati scheti aktivi kamaytiriladi;

371.Solou modeliga ko’ra aholi sonining o’sish sur’ati N ga, texnologik taraqqiyot darajasi esa G ga teng bo’lsa barqaror holatdagi yalpi ishlab chiqarishning o’sish sur’ati teng bo’ladi:

+ N+G ga
- N ga
-0 ga
-G ga

372. (M) pul massasi va (t) solik stavkasi o’zgarishi natijasida (R) foiz stavkasi o’z xolicha qoldi (Y) daromad o’sdi. Qayd kilish mumkinki:

+M kamaydi
-M o’sdi, t kamaydi
-t va M o’sdi
-M va t kamaydi

373. Joriy yilda B mamlakat barcha resurslardan foydalangan holda 200 birlikdagi X tovarini yoki 350 birlikdagi W tovarni ishlab chiqara oladi. C mamlakat esa 450 birldikdagi X tovarini yoki 600 birlikdagi W tovarini ishlab chiqarish imkoniyatiga ega. Bu holda:

+B mamlakat savdo munosabatlarini o’rnatganidan so’ng X tovarni eksport qiladi
-mamlakatlar orasida o’zaro manfaatli savdoni yo’lga qo’yib bo’lmaydi
-B mamlakat savdo munosabatlarini o’rnatganidan so’ng X tovarni import qiladi
-C mamlakat savdo munosabatlarini o’rnatganidan so’ng W tovarni eksport qiladi

374.Baholar darajasi o’zgarmagan holda YaIMning pasayishi klassik model buyicha quyidagicha tushuntiriladi:

+potensial YaIM pasaygani holda yalpi talab o’sadi.
-potensial YaIM o’zgarmagani holda yalpi talab o’sadi;
-bir vaqtning o’zida yalpi talab va potensial YaIM kamayadi;
-yalpi talab o’zgarmagani holda potensial YaIM o’sadi;

375. Xarajatlar yig’indisi ko’rinishida hisoblangan YaIM tarkibiga kirmaydi?

+ish haqi va qo’shimcha to’lovlar.
-yalpi investisiyalar;
-davlatning tovar va xizmatlar sotib olishga xarajatlari;
-mahsulot va xizmatlar sof eksporti;

376. Quyidagi jadvalda A va B mamlakatda x va y tovarlarni ishlab chiqarishga mehnat sarfi (soatlard to’g’risida ma’lumotlar keltirilgan:

Mamlakatlar
A B
Bir dona x tovar 5 9
Bir dona y tovar 15 21
Ma’lumotlardan kelib chiqib, ta’kidlash mumkinki:
+savdo munosabatlari o’rnatilgandan so’ng B mamlakat uchun x tovarni ishlab chiqarishga ixtisoslashish maqbul bo’ladi.
-A mamlakat x va y tovarlarni ishlab chiqarishda nisbiy ustunlikka ega;
-B mamlakat x va y tovarlarni ishlab chiqarishda nisbiy ustunlikka ega;
-savdo munosabatlari o’rnatilgandan so’ng A mamlakat uchun x tovarni ishlab chiqarishga ixtisoslashish maqbul bo’ladi;

377. Joriy yilda YaMM ko’rsatkichini aniqlang:

1.Sof investisiyalar-51,2; 2.Eksport hajmi-15,3; 3.Amortizasiya-12,7; 4.Davlat xaridi- 57,4; 5.Biznesga egri soliqlar-13,3; 6.Tranfert to’lovlari-14,8;7.Import hajmi- 12,4; 8.Foyda solig’i-40.8; 9.Shaxsiy istemol xarajatlari- 223,1; 10. Ish haqi-250; 11. Korporasiya foydasiga soliq-12.
+388,1
-347
-357,6
-347,3
378. Nominal YaIM 500 mlrd.dollardan 560 mlrd.dollarga ko’paydi. YaIM deflyatori 125%dan 140 % gacha o’zgardi. Bu shuni anglatatadiki, real YaIM:
+fikr bildirish uchun ma’lumot yetarli emas.
-o’zgarmadi
-kamaydi
-ko’paydi;

379. To’lov balansining joriy operasiyalar schyoti tarkibiga kirmaydi:

+mamlakatning chet-eldagi aktivlaridagi o’zgarishlar.
-investisiyalardan sof daromad;
-chet mamlakat yuridik va jismoniy shaxslariga ko’rsatilgan transport xizmatlari;
-tovar eksporti;

380.Faraz qilaylik pul bazasi (MB) 300 mlrd so’mga, depozitlarni majburiy zahiralash normasi 0,1 ga, deponentlash koeffisiyenti esa 0,2 ga teng bo’lsa, pul taklifi miqdorini aniqlang.

+900 mlrd so’m.
-1000 mlrd so’m
-1200 mlrd so’m;
- 950mlrd so’m;

381. 2019 yilda nominal foiz stavka 20% ga teng, inflyasiya darajasi yiliga 15% ga teng bo’lganda, real foiz stavka nimaga teng bo’ladi?

+10%.
-15%;
-35%;
-20%;

382.Milliy hisoblar tizimi qachondan boshlab qo‘llanila boshlandi?

+1965-yildan
-1985-yildan
-1991-yildan
-1995-yildan

383. YaIM hisoblash usullari necha?

+ 3
- 6
- 4
- 5

384. Ouken qonuniga binoan haqiqiy ishsizlik darajasining tabiiy ishsizlikdan 5% oshishi YaIM real (hakikiy) hajmini % hisobida uning potensial miqdoridan orqada qolishiga olib keladi:

+12,5% ga;
-14.5% ga;
-13% ga;
-12.58% ga.

385.Joriy yilda majburiy zahiralash normasi 12%, ortiqcha rezervlar depozitlar summasining 3 %ini tashkil etadi. Agar jami rezervlar 45 mlrd so’mni, naqd pullar esa 150 mlrd. so’mni tashkil etsa, depozitlar hajmi teng bo’ladi:

+225 mlrd. so’mga.
- 300 mlrd. so’mga;
-263,75 mlrd. so’mga;
-375 mlrd. so’mga;

386.Intensiv iqtisodiy o’sishning manbai bo’lib hisoblanadi:

+qishloq xo’jaligida yangi ekin maydonlarining o’zlashtirilishi.
-tabiiy gazning yangi manbalari ochilishi;
-yangi avlod stanogidan foydalanish natijasida mehnat unumdorligining oshishi;
-haftalik ish soatining uzaytirilishi;

387.Eksport bojlarining kiritilishi qaysi biriga ta’sir etmaydi?

+sharoitlar o’zgarmagan holatda davlat daromadlarining o’sishiga.
-ishlab chiqaruvchilar daromadlarining kamayishiga
-mamlakat iste’molchilarining baholarning pasayishi hamda ushbu tovarni iste’mol qilish qisqarishi natijasida yo’qotishlariga
-ushbu tovarning ichki baholarini pasayishiga

388. Ochiq bozordagi operasiyalar orqali Markaziy Bank pul taklifini maksimal 350 mlrd. so’mga oshirishi mumkin. Depozitlarni majburiy zahiralash normasi 0,25 ga teng. Bu uchun esa Markaziy Bank:

+87.5 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi kerak.
-110.1 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi lozim;
-93.2 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotishi kerak;
-140.1 mlrd. so’mlik obligasiyalarni sotib olishi lozim;

389.Quyidagilarning qaysi biri yalpi ichki mahsulot tarkibiga kiradi?

+yangi kompyuterning narxi.
-uy bekasining xizmatlari;
-qo’shnidan sotib olingan eski mashina bahosi;
-yangi aksiya qiymati;

390. Agar mamlakatda milliy valyutaning real almashinuv kursi ko’tarilsa, boshqa sharoitlar o’zgarmagan holda:

391. Narx indeksi qanday aniqlanadi?

+ joriy yildagi iste’mol tovarlari narxini bazis yildagi iste’mol tovarlari narxiga nisbatining foizdagi ifodasi orqali aniqlanadi
-bazis yildagi iste’mol tovarlari narxining joriy yildagi iste’mol tovarlari narxiga nisbatining foizdagi ifodasi orqali aniqlanadi
- iste’mol tovarlari narxini inflyatsiya ko‘rsatkichining foiziga ko‘paytirish orqali aniqlanadi
- iste’mol tovarlari va xizmatlari narxining o‘tgan yilga nisbatan o‘zgarishi ko‘rsatkichlarini hisoblash orali aniqlanadi

392.Bahoda liderlik qilish nimani anglatadi?

+ bir firma bahoni belgilaydi, boshqalar ham usha bahoni kabul kilaveradi
-bahoda liderlik yuq
-bir firma bahoni oshiradi, kolganlari maxsulotlarni past bahoda sotaveradilar
-firmalar oldin kelishib bahoni oshiradilar

393.AS egri chizigining qaysi kesmasida ishlab chiqarish hajmi uzgaradi?

+ oralik kesmada
- tik kesmada
-oralik va yotiq kesmada
- yotiq kesmada

394. Davlatning soliq bilan bog’liq iqtisodiy siyosati qanday nomlanadi?

+ fiksal siyosat
- monetar siyosat
- pulning hajmiga asoslangan siyosat
- daromadlarning taksimlash bilan bog’liq bo’lgan siyosat

395. Fillips egri chizig’ining zamonaviy talqiniga ko’ra, inflyasiya darajasi quyidagi bilan musbat bog’liqlikka ega:

kutilayotgan inflyasiya bilan;
taklif shoklari bilan;
ishsizlikning tabiiy darajasi bilan;
*yuqorida keltirilgan barcha javoblar to’g’ri.

397. Milliy iqtisodiyotning faravonlik holatini tavsiflovchi makroiqtisodiy ko‘rsatkich qaysi ?

+ YaMM
- inflyatsiya
- ishchi kuchi bandligi
- ishsizlik

398. Milliy xo‘jaliklarda 1 yil davomida vujudga keltirilgan va bevosita iste’molchilarga borib tushishi mumkin bo‘lgan tayyor pirovard mahsulot va xizmatlarning bozor qiymatidan iborat ko’rsatkich,bu-

+YaIM
YaHM
SMM
MD

399. MDning ishlab chiqarishni rivojlantirishni ta’minlaydigan qismi dan iborat ko’rsatkich,bu-

+ jamg‘arish fondi
- iste’mol fondi
-rivojlantirish fondi
-modernizatsiya qilish fondi

400.Iste’mol narxlari indeksi o’tgan davrga nisbatan o’sgan bo’lsa, unda deflyator:

+ko’payishi, kamayishi yoki o’zgarmasligi mumkin.
-o’sadi;
-kamayadi;
-o’zgarmaydi;

401.Xeksher konsepsiyasiga to’g’ri kelmaydi?

+mamlakatlar, ishlab chiqarilish jarayonida o’zlarida taqchil bo’lgan omillar intensiv foydalinadigan mahsulotlarni import qiladi.
-mamlakatlar, ishlab chiqarilish jarayonida o’zlarida ortiqcha bo’lgan omillar intensiv foydalinadigan mahsulotlarni import qiladi;
-nisbiy xarajatlardagi mamlakatlar o’rtasida mavjud tafovutlar ularning ishlab chiqarish omillari bilan bir tekis ta’minlanmaganliklari hamda turli tovarlarni ishlab chiqarishda omillarning turlicha nisbatlaridan foydalanilishi bilan izohlanadi;
-mamlakatdagi bir ishlab chiqarish omili miqdori bilan boshqa omillar miqdori o’rtasidagi nisbat boshqa davlatlarnikidan yuqoriroq bo’lsa, bu mamlakat shu omil bilan ortiqcha ta’minlangan deb hisoblanadi;

402.Qaysi bozor turida iste'molchilar monopol mavqeiga ega bo`ladi?

+ Sof raqobatli yoki erkin bozor;
-Monpollashgan raqobatli bozor;
-Monopol raqobatli bozor;
-Oligapolistik bozor;

403. Monopollashgan bozor deganda:

+ monopol rakobatli bozor tushuniladi;
-oligopolistik bozor tushuniladi;
- sof monopoliya bozori tushuniladi;
-barcha javoblar tugri;

404.Iqtisodiy sikl harakatining susayishi qanday oqibatlarga olib keladi?

+ Yuqoridagilarning barchasi;
Ishsizlikning ortishiga, narxlarning ko`tarilishiga;
Iste'mol tovarlarining kamayishiga;
Aholi real daromadlarining pasayishiga;

405.Iqtisodiy sikldan iqtisodiyotning qaysi sohalari ko`proq yo`qotishga uchraydi?

+ Qisqa muddatli foydalanilgan iste'molchilik tovarlari ishlab chiqaruvchi tarmoqlari;
-Uzoq muddatli foydalaniladigan iste'molchilik tovarlari ishlab chiqaruvchi sanoat tarmoqlari;
-Investitsion tovar ishlab chiqaruvchi sanoat tarmoqlari;
-To`g`ri javob yoq;

406. Strukturaviy inqirozni keltirib chiqaruvchi asosiy sabab nima?

+ Xalq xo`jaligi, ayrim tarmoqlari va sohalarining rivojlanishidagi chuqur, nomutanosibliklar;
-Ishlab chiqarishning notekis rivojlanishi;
-Yalpi talabning o`zgarishi;
-Yalpi taklifning o`zgarishi;

407. Investitsiyaning ko`payishi, ishsizlikning qisqarishi va ishlab chiqarishning nisbatan ko`payishi iqtisodiy siklning qaysi fazasiga ta'luqli?

+ Jonlanish;
-Inqiroz;
-Turg`unlik;
- Yuksalish;

408.Milliy boylikning o`sishi nimalarga bog`liq bo`ladi?

+ Moddiy resurslar, ish kuchi va kapital qo`yilmalar o`sishiga;
- Ishlab chiqarish fondlarining kamayishiga;
- Asosiy va aylanma fondlarning kamyishiga;
-Mehnat unumdorligining pasayishiga;

410.Iqtisodiy sikl nima?

+ Milliy iqtisodiyotning bir iqtisodiy inqirozdan ikkinchisi boshlangunicha takrorlanib turadigan harakat;
-Iqtisodiyotning yopiq doira shaklidagi harakati;
- Iqtisodiyotning yuqorilab boruvchi chiziq shaklidagi harakati;
-Ishlab chiqarish o`sish sur'atlarining o`zgarishi;

411.Qaysi hfytda qayd qilingan valyuta kursi tizimi qo’llaniladi:

+pul-kredit siyosati, rollarni taqsimlash qoidasiga ko’ra, ichki balansni tartibga solishda foydalaniladi
-tashqi balansga, pul-kredit siyosatiga nisbatan, byudet-soliq siyosati kuchliroq ta’sir ko’rsatadi;
-pul-kredit siyosati to’lov balansini tartibga solishda byudjet-soliq siyosatiga qaraganda nisbiy ustunlikka ega, ammo ichki muvozanatni tartibga solishda emas;
-byudjet-soliq siyosati, rollarni taqsimlash qoidasiga ko’ra, tashqi balansni tartibga solishda foydalaniladi;

412.Davlat daromadlarni qayta taqsimlashni qanday vositalar yordamida amalga oshiradi?

+ Pul-kredit siyosati orqali
- Faqat transfert to`lovlari orqali
-Monopoliyaga qarshi kurash siyosati yordamida
- Bozor mexanizmini takomillashtirish orqali

413.Monetar siyosatning asosiy vositasi nima?

+ foiz stavkasi
-pul taklifi
-davlat byudjeti
-baho tizimi

414.Davlat monopoliyalarga qarshi siyosatni oshirish maqsadi?

+ bozor mexnizmining samarali amal qilishini ta'minlash maqsadida
- raqobatni susaytirish maqsadida
- monopoliyalarni yuqotish maqsadida
- ijtimoiy siyosatni amalga oshirish maqsadida

415. Domar - Xarrod modelida investisiyalar…

+jamg’arish me’yori pasaygandagina ko’payishi mumkin.
-ishchi kuchi va tabiiy resurslar bilan birga iqtisodiy o’sish omili hisoblanadi;
-faqat yalpi talab komponenti deb qaraladi;
-ham yalpi talab, ham yalpi taklif komponenti hisoblanadi;

416.Mamlakatda milliy valyutaning almashinuv kursi ko’tarilsa :

417.Davlatda inflyasiya sur’ati yiliga 9% teng bo’lsa, narxlar darajasi necha yildan keyin ikki baravarga o’sadi?

7.7 yildan keyin
8 yildan keyin.
20 yildan keyin;
10.5 yildan keyin;

418. Import kvotalari to’g’risidagi qaysi ta’kid noto’g’ri?

+import kvotalarining joriy etilishi mamlakat ichidagi bu tovarni ishlab chiqaruvchinig monopol hukmronligini kuchaytiradi.
-kvota, tarifdan farqli o’laroq, davlatga hyech qachon foyda keltirmaydi;
-import kvotalarini joriy qilishdan davlat oladigan daromad import lisenziyalarini joylashtirish usuliga bog’liq ;
-kvota mamlakatga tovarlar importi miqdorini cheklash uchun qo’llaniladi;

419. AD egri chizig’i siljiydi:

+chapga, agar aholidan olinadigan daromad solig’i qisqarsa.
-o’ngga, agar davlat xarajatlari qisqarsa;
-chapga, agar iqtisodiyotdagi baholar darajasi o’ssa;
-o’ngga, agar iqtisodiyotda pul taklifi ko’paysa;

420. Hukumat daromadlarni qayta taqsimlaydi?

+ Pul kredit siyosati orqali
- Soliqlar orqali
-Transfert to`lovlari orqali
- Daromadlar siyosati orqali

421. Davlatning budjet bilan bog`liq bo`lgan siyosati - bu:

+ Fiskal siyosat
Ijtimoiy-iqtisodiy siyosat
Monetar siyosat
Ijtimoiy siyosat

422.Davlatni iqtisodiyotni tartibga solishning bevosita usuli:

+ foydaga solinadigan soliqlar
-tovar va xizmatlarning, davlat tomonidan xarid qilinishi
-davlat transfert to`lovlari
-ochiq bozordagi operatsiyalar

423.Davlat qarzi deganda:

+Davlatning o`z fuqarolari, banklar, korxonalar, shuningdek xorijiy mamlakatlardan qarzi
- Davlatning xorijiy davlatlardan qarzi
-Davlatning sof eksportdagi ulushining qisqarishi
-Davlat byudjetidagi taqchillikning o`sishi

424. Soliqlarni oshirgan vaziyatda, foiz stavkasini o’zgarmasdan turishini ta’minlab turish uchun Markaziy Bank:

+oldin pul taklifini kamaytiradi, so’ngra esa ko’paytiradi
-pul taklifini kamaytiradi;
-oldin pul taklifin ko’paytiradi, so’ngra esa kamaytiradi;
-pul taklifini ko’paytiradi;

425.Obligasiyalar nominal qiymati 1000 so`mdan 667 so`mga tushsa va 50 so`mlik foiz to`lovi o`zgarmasdan qolsa, foiz stavkasi necha foizga o`sadi?

+ 2,5%
-3,0%
-3,5%
-2,8%

426.Foiz stavkasining 10% dan 100% gacha ko’tarilishiga nima sabab bo`ladi?

+ Pul bozorining monopollashuvi
-Ssuda berishdagi tavakkalchilik
-Ssuda berilish muddati
- Ssudaga beriladigan pul hajmi

427. Mijoz 100000 so`m pulni bankdan yiliga 200% to`lash sharti bilan 2 yilga kreditga oldingiz. Kredit muddati tugashi bilan bankga qancha pul qaytarishingiz kerak?

+ 500000
-400000
-600000
-800000
428. Siz kredit deganda nima tushunasiz?
+ Muayyan muddatga ma'lum bir foiz hisobiga qarz berish
-Ortikcha to`plangan pul
-Qarz berish
-Qarz olish

429. Markaziy bank hisob stavkani kamaytirsa:

+ Tijorat banklaridagi umumiy zahira oshadi
-Aholi omonatlarining ko`payishini rag`batlantiradi
-Markaziy bankning tijorat banklariga beradigan qarz miqdorini kamaytiradi
-Foiz normasini oshiradi

430. Quyidagilardan qaysi biri bankning passiv operatsiyasiga kiradi?

+ Bank ehtiyojlarini shakllantirish
-Korxonalarga berilgan qarzlar
-Garovli kreditlar
-Davlat obligatsiyalarini sotib olish

431. Qaysi omil ssuda foizining o`sishiga olib keladi?

+ Inflyatsiya darajasining yuqori bo`lishi
-Ssuda taklifining ortishi
-Pulni ishlatishdan kutiladigan foyda normasining pasayishi
-Ssudaga bo`lgan talabning ortishi

432. Kredit munosabatlarning mohiyati va vazifalari uning qaysi shaklida to`laroq namoyon bo`ladi?

+ Iste'molchilik kreditida
-Ipoteka kreditida
-Tijorat kreditida
-Bank kreditida

433. Kutilmagan inflyatsiyadan kim nisbatan eng ko`p zarar ko`radi?

+ Qarz beruvchilar.
-Ishbay ish haqi oluvchilar
-Uy jamg`armalariga ega bo`lmaganlar
-Kambag`allar va qashshoqlar

434. Pulga bo`lgan talabini nima belgilab boradi?

+ Foiz stavkasi
-Inflyatsiya
-Nominal YaMM hajmi
-Real YaIM hajmi

435. Inflyatsiyadan aholi va daromad oluvchilarning qaysi guruhi yutadi?

+ qayd qilinmagan daromad oluvchilar
-jamg`armaga ega bo`lganlar
-o`zgarmas daromad oluvchilar
-nafaqa hisobiga yashovchilar

436. Pul tizimining tarkibiga quyidagilardan qaysi biri kiradi?

+ Qog`oz va kredit pullar hamda tanga chaqalar;
-Milliy pul birligi;
-Pul chiqarish tizimi;
-Pul muomalasini tartibga soluvchi davlat muassasalari;

437. Moliya bozori ob'ekti nima?

+ Pul va qimmatbaho qog`ozlar;
-Aktsiya;
-Pul;
-Veksel;

438. Qaysi resurs narxi tegishli resurs taklifining oshishiga ragbat bermaydi?

+ renta, yer va boshka, tabiiy resurslarning
-me’yoridagi foyda - tadbirkorlik layokatining
-foiz - ivestision tovarlarning
-ish xaki - ishchi kuchining

439. Quyidagi hollardan qaysi biri regressiv soliq larni tavsiflaydi?

+ Daromadlar usib borishi bilan soliq larning urtacha stavkasi pasayib borsa
-soliq larning urtacha stavkasi daromadlar ortishi bilan usib borsa
-soliq larning urtacha stavkasi daromad darajasiga bog’liq bulmasdan uzgarishsiz kolsa
-soliq larning urtacha stavkasi daromadlarning adolatli taksimlanishini takozo kilganda

440. AD egri chizigining qaysi kesmasida ishlab chiqarish hajmi uzgarmaydi?

+ vertikal kesmada
-oralik va yotiq kesmada
-oralik kesmada
-yotiq kesmada

441.Dj.M.Keyns daromadning o’sishi bilan iste’molning o’sish sur’ati ________

+oshadi, lekin daromad darajasida emas
-daromadning o’sish sur’atidan ham baland bo’ladi
-oldingi darajada saqlanib qoladi
-oldingi darajaga nisbatan kamayadi

442.Dj.M.Keyns fikricha iste’molchi talabini rag’batlantirish maqsadida davlat investisiyasi ssuda foizi normasini boshqarishda faol qatnashib uni ___________kerak.

+kamaytirishi
-oshirishi
-ma’lum darajagacha yetkazish
-bartaraf etishi

443. J.B.Seyning “bozor qonuni” asosi quyidagilardir

+taklif unga mos ravishdagi talabni yaratadi, pul neytraldir, baho, ish haqi va foiz stavkasi juda egiluvchan va harakatchandir, iqtisodiy krizislar mumkin emas, yoki uning tnamoyon bo’lishi vaqtinchalik va o’tuvchandir.
-talab unga mos ravishdagi taklifni yaratadi
-pul takror ishlab chivarish jarayonidagi mustavil omil sifatida
-davlat iqtisodiyotga aralashadi

444. A.Smit “ko’rinmas qo’l” – bu .......

+alohida kishilarning, obyektiv iqtisodiy qonunlarga bog’lik bo’lmagan, erkin raqobat sharoitida -tadbirkorlik harakati
-jamiyat a’zolarining mnfaati uchun iqtisodiyotni dalat tomonidan boshqarish mexanizmi
-Iloxiy xo’jalik yuritish mexanizmidir

445. Klassik siyosiy iqtisod namoyondalari fikriga ko’ra, pul bu- .....

+ayirboshlashni osonlashtiruvchi texnik vosita, narsa
-iqtisodiy o’sishning asosiy omili
-kishilarning sun’iy kashfiyoti
-iqtisodiy zaruriyat

446. Kobb –Duglas ishlab chiqqan iqtisodiy o‘sish modelini ifodalash mumkin

+Y=F(LK) ko‘rinishida
-F=SL*C ko‘rinishida
-Y=A*K ko‘rinishida
-Ir=S*K ko‘rinishida

447. Ikki omilli iqtisodiy o‘sish modeli mualliflari – bu:

+Kobb –Duglas
-Harrord –Domar
-E.Xansin
-Solou

448. Kensning ko’rsatishicha, investisiyalar ko’payishi nimaga olib keladi?

+Milliy daromadlarning o’sishi.
-Milliy daromadlarning kamayishi.
-Inflyasiyaga.
-Ishlab chiqarishning o’sishiga.

449. Kens J.M.ishsizlik muammosini hal etish uchun qanday tavsiya beradi?

+Iqtisodiyotda ishlab chiqarishni ko’paytirish kerak.
-Iqtisodiyotda xususiy mulkchilik muxitini yaratish kerak
-Iqtisodiyotda mulkdorlar sinfini kengaytirish kerak deydi.
-Iqtisodiyotda davlatni rivojlantirish kerak

450.Kens ta’limotining asosiy yutuqlaridan biri nima?

+Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishni ko’rsatib berdi.
-Soliqyo’q buldi.
-Javobning hammasi.
-Ishlab chiqarish kuchaydi.

451. Kichik ochiq iqtisodiyot quyidagi ma’lumotlar bilan tavsiflanadi:

-Milliy daromad-1000 sh.b.; -iste’mol xarajatlari-700 sh.b.;
-davlat xarajatlari-150 sh.b.; -investisiya funksiyasi I=250-10r ;
-jahon foiz stavkasi-5 %. Mamlakatning sof eksportini aniqlang:
+50
-100
-70
-65

452. YaIM 6000 pul birligiga, iste’mol xarajatlari 4200 pul birligiga, davlat xarajatlari 900 pul birligiga, sof eksport esa 120 pul birligiga teng. Amortizasiya 200 pul birligiga teng bo’lsa SIMni aniqlang.

+5800
-6250
-7100
-8400

453. Quyidagi ma’lumotlar asosida ishsizlik darajasini aniqlang:

Jami aholi – 450 ming kishi, jumladan:
16 yoshgacha bolalar – 80 ming kishi;
–pensionerlar – 60 ming kishi, shundan 10 ming kishi hali ishlaydi;
–ishsizlar - 13 ming kishi;
–muddatli harbiy xizmatda – 5 ming kishi;
–lisey va kollej talabalari – 20 ming kishi;
–uy bekalari - 5 ming kishi;
+4.5
-5.0
-4.8
-5.7

454. Iqtisodiyot quyidagi ma’lumotlar bilan ifodalangan:

Iste’mol funksiyasi C = 800 + 0,9 (Y – T), davlat xarajatlari G = 500, investisiyalar hajmi I = 360, soliqlar hajmi T=400. Muvozanatli YaIM aniqlang:
+13000
-15000
-18000
-30000
455. Aholining tabiiy o’sishi bu-
+aholining emigrasiya va immigrasiyadan tashqari harakati
- aholining bandligi
- aholining emigrasiyasi
- aholining umumiy o’sishi

456. Aholi daromadlari bu-

+ aholining ma’lum vaqt davomida pul va natural shaklda olgan daromadlari miqdori
- aholining ish haqi
- aholining ish haqi minus soliqlar
- aholining mablag’larini jamg’arib borilishi

457. Bank foyda normasi bu-

+ bank sof foydasining uning o’z kapitaliga nisbatining foizdagi ifodasi.
- olingan va to’langan foiz summalari o’rtasidagi farq
- mablag’larni jalb qilish va ularni joylashtirish bo’yicha amalga oshiriladigan operasiyalar
- bank foydasi

458. Iqtisodiyotni tartibga solishning bevosita usullariga-

+ iqtisodiyotni tartibga solishning taqiqlash, ruxsat berish va majbur qilish tavsifidagi ma’muriy vositalari
- iqtisodiyotni tartibga solishning iqtisodiy vosita va dastaklari
-bozor aloqalarini o’rnatish va ularning bir maromda amal qilishi
- bozor iqtisodiyotining faoliyat qilishini tartibga solishni va iqtisodiy jarayonlari

459. Davlatning iqtisodiy vazifalari deganda

+iqtisodiy tizimning amal qilishiga shart-sharoit yaratish va iqtisodiyotni tartibga solish hamda iqtisodiy o’sishni ta’minlashga qaratilgan chora-tadbirlar
- mulkni davlat hisobidan chiqarilib, boshqa nodavlat mulk shakllarining vujudga keltirilishi
- davlat daromadlari va xarajatlari hamda ularni moliyaviy ta’minlash manbalarining tartiblashtirilgan rejasi
- bozor iqtisodiyotini va bozor iqtisodiyoti munosabatlarini shakllantirishga qaratilgan chora-tadbirlar majmui

460. Davlat tashqi qarzi bu-

+ xorijiy davlatlardan, ulardagi jismoniy va yuridik shaxslardan, shuningdek, xalqaro moliyaviy tashkilotlardan olingan qarz
- boshqa iqtisodiy subyektlarning qarzdorlik buyicha majburiyatlarini sotib olish yoki qayta sotish
- davlat tomonidan iqtisodiyotga ta’sir ko’rsatish maqsadida soliqqa tortish
- davlat daromadlari va xarajatlari hamda ularni moliyaviy ta’minlash manbalarining tartiblashtirilgan rejasi

461. Fiskal (soliq-byudjet) siyosat bu-

+ davlat tomonidan iqtisodiyotga ta’sir ko’rsatish maqsadida soliqqa tortish va davlat sarfi tarkibini o’zgartirish bo’yicha qo’llaniluvchi chora-tadbirlar.
- foiz yoki foizli daromadning qarzga berilgan pul summasiga nisbatining foizda ifodalanishi
- qimmatli qog’ozlar oldi-sotdisi bo’yicha rasmiy jihatdan tashkil etilgan va muntazam amal qiluvchi bozor shakli
- uzoq muddatli faktoring munosabatlari

462. Iste’molga o’rtacha moyillik bu-

+ shaxsiy daromadning iste’molga ketadigan ulushi
- ishchi va xizmatchilarning mehnatining miqdori
- zarur bo’lgan hayotiy ne’matlarni yaratish jarayoni
- daromad hajmining o’zgarishi natijasida iste’mol sarflari hajmining o’zgarishi darajasi

463. Jamg’arish du-

+ aholi, korxona (firma) va davlat joriy daromadlarining kelajakdagi ehtiyojlarini qondirish va foizli daromad olish maqsadida to’plab borilishi
- qiymatning har qanday ayirboshlanishi, ya’ni tovarlar ko’rsatilgan xizmatlar yoki aktivlarga mulkchilik huquqining bir davlat rezidentlaridan boshqa davlat rezidentlariga o’tishi bo’yicha kelishuvlar
- milliy daromadning bir qismining asosiy va aylanma kapitallarni, shuningdek, ehtiyot va zahiralarni ko’paytirish uchun sarflanib borishi
- yalpi pul tushumidan barcha xarajatlar chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismi

464. Iqtisodiyotni barqarorlashtirish bu-

+ tanglik holatlariga barham berish asosida makroiqtisodiy muvozanatlikni saqlash va ishlab chiqarishni yuksaltirish uchun shart-sharoitlarni vujudga keltirish
- bu xo’jalik hayotining barcha sohalaridagi to’siq hamda cheklovlarni, shuningdek, davlat nazoratini keskin ravishda qisqartirish yoki bekor qilishga yo’naltirilgan chora-tadbirlar tizimi
- qonunchilik, ijro va nazorat qilish xususiyatidagi tadbirlar tizimini ishlab chiqish va amalga oshirish
- iqtisodiy va ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash, iqtisodiy tizimni mustahkamlash va uni o’zgarib turuvchi sharoitga moslashtirish

465. Ishchi kuchi taklifi deganda-

+ muayyan vaqtda ish haqining tarkib topgan darajasida ishga yollanishga tayyor bo’lgan mehnatga layoqatli ishchi kuchi miqdori
- aholining emigrasiya va immigrasiyadan tashqari harakati
- aholining ma’lum vaqt davomida pul va natural shaklda olgan daromadlari miqdori
- jamiyat a’zolarining iqtisodiy faoliyat turlari yoki ishlab chiqarish natijalari bo’yicha o’zaro almashish jarayoni

466. Ishlab chiqarishni modernizasiyalash bu-

+ ishlab chiqarishni zamonaviy texnologiyalar bilan jihozlash, uni ma’naviy jihatdan yangilash, tarkibiy jihatdan texnik va texnologik qayta tuzish kabi chora-tadbirlarni o’z ichiga oluvchi jarayon
- jamiyat miqyosida ishlab chiqarish jarayonlarining muntazam ravishda yangilanib va takroran amalga oshirilib turishi
- odamlar yashash va turmush faoliyatining umumiy sharoitlarini ta’minlaydigan sohalar
- kam ta’minlanganlarga pul yoki natural shaklda yordam ko’rsatishga qaratilgan turli xil to’lovlar

467. Investisiyalar samaradorligi bu-

+ milliy daromad (foyda) o’sgan qismining investision sarflar summasiga nisbatining foizdagi ifodasi
- ko’chmas mulklar (yer, bino) hisobiga uzoq muddatli ssudalar shaklida beriluvchi qarz mablag’lari
- ishlab chiqarishni va xizmat ko’rsatish sohalarini kengaytirishga, ya’ni asosiy va aylanma kapitalga pul shaklidagi qo’yilma
- ishlab chiqarish omillari bilan uning samarasi o’rtasidagi bog’liqlik

468. Ijtimoiy siyosat bu-

+ davlatning daromadlar taqsimotidagi tengsizlikni, iqtisodiyot qatnashchilari o’rtasidagi ziddiyatlarni bartaraf qilishga yo’naltirilgan siyosat
- iqtisodiy jarayonlar, hodisalarning ikki yoki bir necha tomonining bir-biriga mos kelish holati
- iqtisodiy o’sishni aniqlashda foydalaniladigan qiymat, ijtimoiy naflilik va natural (jismoniy) ko’rsatkichlar tizimidan iborat
- iqtisodiy o’sishga ta’sir ko’rsatishda o’z o’rniga ega bo’lgan va uni aniqlab beruvchi talab, taklif va taqsimlash omillarini bildiradi

469. Jonlanish bu-

+ iqtisodiy siklning ishlab chiqarishning barqaror kengayib borishiga o’tishini tavsiflovchi fazasi
- daromad hajmining o’zgarishi natijasida jamg’arish hajmining o’zgarishi darajasi
- shaxsiy daromadning jamg’arishga ketadigan ulushi
- daromad hajmining o’zgarishi natijasida iste’mol sarflari hajmining o’zgarishi darajasi

470. Laffer egri chizig’i nimani bildiradi

+ davlat byudjeti daromadlari va soliq stavkasi o’rtasidagi bog’liqlikning tasvirlanishi
- shaxsiy daromadning jamg’arishga ketadigan ulushi
- ishlab chiqarishning barqaror kengayib borishiga o’tishini tavsiflovchi fazasi
- daromad hajmining o’zgarishi natijasida iste’mol sarflari hajmining o’zgarishi darajasi

471. Lorens egri chizig’i nimani bildiradi

+ daromadlar tengsizligi darajasini miqdoriy jihatdan ifodalovchi geometrik egri chiziq
- davlat byudjeti daromadlari va soliq stavkasi o’rtasidagi bog’liqlikning tasvirlanishi
- ishlab chiqarishning barqaror kengayib borishiga o’tishini tavsiflovchi fazasi
- daromad hajmining o’zgarishi natijasida iste’mol sarflari hajmining o’zgarishi darajasi

472. Milliy daromad(MD) bu-

+ yangidan vujudga keltirilgan mahsulotning puldagi ifodasi bo’lib, hozirgi hisoblar tizimida SMMdan egri soliqlarni chiqarib tashlash yo’li bilan aniqlanadi
- insoniyat jamiyati taraqqiyotida ajdodlar tomonidan yaratilgan va avlodlar tomonidan jamg’arilgan moddiy va ma’naviy boyliklar hamda foydalanishga jalb qilingan tabiat in’omlari
-davlat byudjeti daromadlari va soliq stavkasi o’rtasidagi bog’liqlikning tasvirlanishi
- shaxsiy daromadning jamg’arishga ketadigan ulushi

473. Milliy boylik bu-

+ insoniyat jamiyati taraqqiyotida ajdodlar tomonidan yaratilgan va avlodlar tomonidan jamg’arilgan moddiy va ma’naviy boyliklar hamda foydalanishga jalb qilingan tabiat in’omlari
- milliy mahsulotni ishlab chiqarish, taqsimlash hamda ulardan foydalanishni tavsiflaydigan o’zaro bog’liq ko’rsatkichlar tizimi
- shaxsiy daromadning jamg’arishga ketadigan ulushi
- ishlab chiqarishning barqaror kengayib borishiga o’tishini tavsiflovchi fazasi

474. Milliy hisoblar tizimi bu-

+ milliy mahsulotni ishlab chiqarish, taqsimlash hamda ulardan foydalanishni tavsiflaydigan o’zaro bog’liq ko’rsatkichlar tizimi
- iqtisodiy o’sishni aniqlashda foydalaniladigan qiymat, ijtimoiy naflilik va natural (jismoniy) ko’rsatkichlar tizimidan iborat
- iqtisodiy o’sishga ta’sir ko’rsatishda o’z o’rniga ega bo’lgan va uni aniqlab beruvchi talab, taklif va taqsimlash omillarini bildiradi
– bevosita mehnat ta’sir qiladigan, ya’ni mahsulot tayyorlanadigan narsalar

475. Modernizasiyalash bu-

+jamiyat hayotining turli jabhalarini tubdan o’zgartirish, yangilash, bu borada taraqqiyotni jahondagi mavjud ilg’or andozalar tomon yo’naltirish va takomillashtirish jarayonlarining majmui
- davlatning o’z vazifalarini amalga oshirish uchun moliyani tashkil etish va foydalanish bo’yicha chora-tadbirlar majmui
- davlat, mintaqalar, tarmoqlar, korxona va tashkilotlar hamda alohida fuqarolar o’rtasida pul mablag’lari fondlarining harakati bilan bog’liq holda vujudga keluvchi iqtisodiy munosabatlar majmui
- milliy mahsulotni ishlab chiqarish, taqsimlash hamda ulardan foydalanishni tavsiflaydigan o’zaro bog’liq ko’rsatkichlar tizimi

475. Multiplikator samarasi deganda-

+ bu sof milliy mahsulotdagi o’zgarishning yalpi sarflardagi o’zgarishga nisbati
- real bozor iqtisodiyoti sharoitida tovar va xizmatlarning ijtimoiy qiymati va ijtimoiy nafliligining puldagi ifodasi
- mulkka egalik qilish, undan foydalanish
- iqtisodiy o’sishni aniqlashda foydalaniladigan qiymat, ijtimoiy naflilik va natural (jismoniy) ko’rsatkichlar tizimidan iborat

476. Nominal YaIM bu-

+ joriy narxlarda hisoblangan YaIM
- aholi tomonidan pul shaklida olingan daromadlari summasi
- ishlab chiqarish miqyoslarining o’zgarmagan holda takrorlanishi
- real bozor iqtisodiyoti sharoitida tovar va xizmatlarning ijtimoiy qiymati va ijtimoiy nafliligining puldagi ifodasi

477. Ouken qonuni mohiyotini tushuntiring

+ ishsizlik darajasi va YaIM hajmining orqada qolishi o’rtasidagi nisbatning matematik ifodasi
- chet ellik mijozlardan tovarlar (xizmatlar) sotib olib, ularni mamlakatga kiritish
- kishilik jamiyatining amal qilishi va rivojlanishi uchun zarur bo’lgan moddiy va ma’naviy ne’matlarni yaratishga qaratilgan maqsadga muvofiq faoliyat
- jamiyat miqyosida ishlab chiqarish jarayonlarining muntazam ravishda yangilanib va takroran amalga oshirilib turishi

478. Pul tizimi bu-

+tarixan tarkib topgan va milliy qonunchilik bilan mustahkamlangan, mamlakatda pul muomalasini tashkil qilish shakli
-jamiyat hayotining turli jabhalarini tubdan o’zgartirish, yangilash, bu borada taraqqiyotni jahondagi mavjud ilg’or andozalar tomon yo’naltirish va takomillashtirish jarayonlarining majmui
- davlatning o’z vazifalarini amalga oshirish uchun moliyani tashkil etish va foydalanish bo’yicha chora-tadbirlar majmui
- davlat, mintaqalar, tarmoqlar, korxona va tashkilotlar hamda alohida fuqarolar o’rtasida pul mablag’lari fondlarining harakati bilan bog’liq holda vujudga keluvchi iqtisodiy munosabatlar majmui

479. Real YaIM qanday hisoblanadi?

+ narxlarning o’zgarishini hisobga olib, o’zgarmas yoki qiyosiy narxlarda hisoblangan YaIM
- joriy narxlarda hisoblangan YaIM
- aholi tomonidan pul shaklida olingan daromadlari summasi
- real bozor iqtisodiyoti sharoitida tovar va xizmatlarning ijtimoiy qiymati va ijtimoiy nafliligining puldagi ifodasi

480. Real daromad bu-

+ narx darajasi o’zgarishini hisobga olib aholi ixtiyoridagi daromadning zarur bo’lgan moddiy va ma’naviy ne’matlarni sotib olishga yetadigan quvvati, ya’ni aholi daromadining xarid quvvati
- nominal ish haqi summasiga sotib olish mumkin bo’lgan tovarlar va xizmatlar miqdori yoki nominal ish haqining sotib olish layoqati
- narxlarning o’zgarishini hisobga olib, o’zgarmas yoki qiyosiy narxlarda hisoblangan YaIM
- davlat, mintaqalar, tarmoqlar, korxona va tashkilotlar hamda alohida fuqarolar o’rtasida pul mablag’lari fondlarining harakati bilan bog’liq holda vujudga keluvchi iqtisodiy munosabatlar majmui

481. Real ish haqi bu-

+ nominal ish haqi summasiga sotib olish mumkin bo’lgan tovarlar va xizmatlar miqdori yoki nominal ish haqining sotib olish layoqati.
- narx darajasi o’zgarishini hisobga olib aholi ixtiyoridagi daromadning zarur bo’lgan moddiy va ma’naviy ne’matlarni sotib olishga yetadigan quvvati, ya’ni aholi daromadining xarid quvvati
- narxlarning o’zgarishini hisobga olib, o’zgarmas yoki qiyosiy narxlarda hisoblangan YaIM
- davlatning o’z vazifalarini amalga oshirish uchun moliyani tashkil etish va foydalanish bo’yicha chora-tadbirlar majmui

482. Qiyosiy narx bu-

+ ishlab chiqarishning natijalari ma’lum yil (bazis yil) asosida hisoblanuvchi va boshqa yillar bilan taqqoslanuvchi narx
- real bozor iqtisodiyoti sharoitida tovar va xizmatlarning ijtimoiy qiymati va ijtimoiy nafliligining puldagi ifodasi
- narxlarning o’zgarishini hisobga olib, o’zgarmas yoki qiyosiy narxlarda hisoblangan YaIM
- joriy narxlarda hisoblangan YaIM

483. Sof milliy mahsulot (SMM) bu-

+ yil davomida jonli mehnatning unumli harakati bilan yaratilgan yangi mahsulotdir
- yangidan vujudga keltirilgan mahsulotning puldagi ifodasi bo’lib, hozirgi hisoblar tizimida SMMdan egri soliqlarni chiqarib tashlash yo’li bilan aniqlanadi
- insoniyat jamiyati taraqqiyotida ajdodlar tomonidan yaratilgan va avlodlar tomonidan jamg’arilgan moddiy va ma’naviy boyliklar hamda foydalanishga jalb qilingan tabiat in’omlari
-davlat byudjeti daromadlari va soliq stavkasi o’rtasidagi bog’liqlikning tasvirlanishi

484. Shaxsiy daromad bu-

+milliy daromaddan ijtimoiy sug’urta ajratmalari, korxona foydasidan olinadigan soliqlar va korxonaning taqsimlanmaydigan foydasini chiqarib tashlash hamda aholi qo’liga kelib tushadigan ijtimoiy to’lovlar summasini qo’shish yo’li bilan aniqlanadi
- narx darajasi o’zgarishini hisobga olib aholi ixtiyoridagi daromadning zarur bo’lgan moddiy va ma’naviy ne’matlarni sotib olishga yetadigan quvvati, ya’ni aholi daromadining xarid quvvati
- nominal ish haqi summasiga sotib olish mumkin bo’lgan tovarlar va xizmatlar miqdori yoki nominal ish haqining sotib olish layoqati
- narxlarning o’zgarishini hisobga olib, o’zgarmas yoki qiyosiy narxlarda hisoblangan YaIM

485. Shaxsiy iste’mol bu-

+ iste’molchilik tavsifidagi ne’matlar va xizmatlardan bevosita foydalanishni, ya’ni ularning individual tarzda iste’mol qilinishi
- nominal ish haqi summasiga sotib olish mumkin bo’lgan tovarlar va xizmatlar miqdori yoki nominal ish haqining sotib olish layoqati.
- narx darajasi o’zgarishini hisobga olib aholi ixtiyoridagi daromadning zarur bo’lgan moddiy va ma’naviy ne’matlarni sotib olishga yetadigan quvvati, ya’ni aholi daromadining xarid quvvati
- narxlarning o’zgarishini hisobga olib, o’zgarmas yoki qiyosiy narxlarda hisoblangan YaIM

486. Uy xo’jaliklari deganda,

+ iqtisodiyotning iste’mol sohasida faoliyat ko’rsatuvchi asosiy tarkibiy birlik
- jamiyat a’zolarining iqtisodiy faoliyat turlari yoki ishlab chiqarish natijalari bo’yicha o’zaro almashish jarayoni
-uy bekalari
-pensionerlar
487. Valyuta kursi bu-
+ bir mamlakat valyutasining boshqa mamlakat valyutasida ifodalangan narxi
- milliy valyutalar kurslari bo’yicha ularning erkin oldi-sotdisi amalga oshiriladigan, rasmiy jihatdan tashkil etilgan bozori shakli
- ssuda kapitalining xalqaro iqtisodiy munosabatlar sohasidagi harakati
- jalb qilingan barcha ishlab chiqarish omillaridan foydalanish evaziga olingan mahsulotning mutlaq hajmi

488. Xufyona iqtisodiyot bu-

+ YaIMni ishlab chiqarish, taqsimlash va undan foydalanishning rasmiy iqtisodiyotdan yashirin qismi
- mulkka egalik qilish huquqining davlatdan xususiy va boshqa shaxslarga o’tishi
- bozor iqtisodiyotini va bozor iqtisodiyoti munosabatlarini shakllantirishga qaratilgan chora-tadbirlar majmui
- tovar ishlab chiqarish, ayirboshlash va pul muomalasi qonun-qoidalari asosida tashkil etiladigan va boshqariladigan iqtisodiy tizim

489. Yuksalish bu-

+ iqtisodiy siklning iqtisodiyotda to’liq bandlikka erishilishi, ishlab chiqarishning inqirozdan oldingi darajadan ham ortib ketishi va to’lovga layoqatli talabning kengayib borishini tavsiflovchi
- iqtisodiy siklning ishlab chiqarishning barqaror kengayib borishiga o’tishini tavsiflovchi fazasi
- daromad hajmining o’zgarishi natijasida jamg’arish hajmining o’zgarishi darajasi
- shaxsiy daromadning jamg’arishga ketadigan ulu

490. Yalpi milliy mahsulot (YaMM) bu-

+ milliy iqtisodiyotda bir yil davomida vujudga keltirilgan va bevosita iste’molchilarga borib tushadigan pirovard mahsulot va xizmatlarning bozor narxlaridagi summasi.
– mamlakatda narxlarning muayyan darajasida ishlab chiqarilgan va sotishga tayyor bo’lgan barcha tovarlar va xizmatlar hajmi
- bu ikkita o’zaro bog’liq bo’lgan iqtisodiy ko’rsatkichlar yoki iqtisodiyot tomonlarining miqdoran teng kelishi
-YaIMni ishlab chiqarish, taqsimlash va undan foydalanishning rasmiy iqtisodiyotdan yashirin qismi

491. Xususiy muvozanatlik bu-

+ bu ikkita o’zaro bog’liq bo’lgan iqtisodiy ko’rsatkichlar yoki iqtisodiyot tomonlarining miqdoran teng kelishi
- yangidan vujudga keltirilgan mahsulotning puldagi ifodasi bo’lib, hozirgi hisoblar tizimida SMMdan egri soliqlarni chiqarib tashlash yo’li bilan aniqlanadi
- insoniyat jamiyati taraqqiyotida ajdodlar tomonidan yaratilgan va avlodlar tomonidan jamg’arilgan moddiy va ma’naviy boyliklar hamda foydalanishga jalb qilingan tabiat in’omlari
-davlat byudjeti daromadlari va soliq stavkasi o’rtasidagi bog’liqlikning tasvirlanishi

492. Yalpi ishchi kuchi bu-

+ jamiyat yoki alohida olingan mamlakat miqyosida qiymat va iste’mol qiymatlarini yaratishda ishtirok etuvchi bir-biri bilan chambarchas bog’liq holda faoliyat qiluvchi ishchi kuchlarining umumlashtirilgan majmui
- muayyan vaqtda ish haqining tarkib topgan darajasida ishga yollanishga tayyor bo’lgan mehnatga layoqatli ishchi kuchi miqdori
- aholining emigrasiya va immigrasiyadan tashqari harakati
- aholining ma’lum vaqt davomida pul va natural shaklda olgan daromadlari miqdori

493. O’tgan yili AD egri chizig’i tenglamasi: Y = 3300 – 3P ko’rinishiga ega edi. Joriy yilda bu tenglama: Y = 3270 – 3P ko’rinishiga ega. Potensial YaIM avvalgi darajasi 3000 da qolgan. Inflyasiya darajasini va qisqa muddatdagi muvozanatli YaIM hajmini aniqlang.

+10%; 2970
-11%; 1862
-10%; 3300
-12%; 2000

494. Jamg’arishga chegaralangan moyillik ko’rsatkichi 0,2 ga, avtonom iste’mol hajmi 700 ga, chegaralangan soliq stavkasi 0,25 ga, daromadlar darajasi 7000ga teng bo’lsa, Topilsin: iste’mol va jamg’armalar hajmi;

+ 4900;350
-5654;430
-7361;598
-6289;625

495. Мажбурий заҳиралар меъёри 20 %га тенг. Тижорат банки ортиқча заҳира сифатида депозитлар суммасидан яна 5 %га эга. Депозитлар миқдори 20 000 ни ташкил этади. Банк ссуда бериш учун қандай максимал суммадан фойдаланиши мумкин?

+15000
-22000
-20000
-17000

496. Iqtisodiyot quyidagi ma’lumotlar bilan ifodalangan:

Iste’mol funksiyasi C = 800 + 0,9 (Y – T), davlat xarajatlari G = 500, investisiyalar hajmi I = 360, soliqlar hajmi T=400. Quyidagilarni aniqlang:
a) muvozanatli YaIM;
+13000
-15000
-14000
-13500

497. Потенциал ЯИМ (Y) - 3000, қисқа муддатли эгри AS горизонтал бўлиб, P = 1,0 даражада берилган. AD эгри чизиғи Y = 2000 + М/P тенглама шаклида берилган. Пул таклифи 1000 га тенг. Нарх шоки натижасида қисқа муддатли AS эгри чизиғи P = 1,5 даражагача силжиди. Марказий банк ишлаб чиқаришни потенциал даражада (Y = 3000) сақлаб қолиш учун пул таклифини қанчалик ошириши лозим?

+500
-550
-600
-1450

498. Уч йил давомида меҳнат сарфи миқдори ва унинг унумдорлиги тўғрисидаги

маълумотлар жадвалда келтирилган:

Йил	Меҳнат сарфи миқдори, (соат)	Меҳнат унумдорлиги ( бир соатда яратилган ЯИМ ҳажми (пул бирлигида))	Реал ЯИМ ҳажми, (пул бирлигида)
1	1000	100
2	1000	105
3	1100	105

Аниқланг: Барча йиллар учун ЯИМ реал ҳажмини;
+100000;105000;115000
-105000;150000;100000
-110000;150000;105000
-100000;110000;150000

499. Мамлакат иқтисодиёти қуйидаги маълумотла билан а ифодаланган:

Товарлар экспорти	29700 млн.сўм.
Товарлар импорти	31700 млн. сўм.
Хориждаги қўйилмалардан фоиз кўринишида олинган даромадлар	4600 млн. сўм.
Хорижий инвесторларга фоиз тўловлари	2400 млн. сўм.
Мамлакатнинг туризмдан даромадлари	2700 млн. сўм.
Мамлакатнинг бир томонлама трансфертлари	3500 млн. сўм.
Мамлакатдан капитал чиқиб кетиши	5200 млн. сўм.
Мамлакат резидентларининг хорижий туризмга харажатлари	2800 млн. сўм.
Мамлакатга капитал оқими	8600 млн. сўм.

Мазкур маълумотлар асосида тўлов балансининг жорий операциялар счёти қолдиғини аниқланг.
+ 3400
- 3500
- 4500
- 4000

500. Б мамлакат ҳукумати А мамлакатнинг вaлютaсига нисбатан миллий вaлютa курсини барқарорлаштиришни мақсад қилди деб фараз қилайлик. А мамлакатда инфляция суръати бир йилдa 5%ни ташкил этади. Б мамлакатда бундай мақсадга эришиш учун инфляция қандай бўлиши керак?

+5%
-8%
-6%
-7%

Fan o’qituvchisi Mirzaxodjayev A
“Tarmoqlar iqtisodiyoti”
Kafedrasining mudiri: A.N.Nizamov.

Download 326 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham: