Texnik tizimlarda axborot texnologiylari

Massiv uzunligini olish. Dastur bajarilishida massivning uzunligi o‘zgarishi mumkinligi sababli, ba’zida uning tarkibidagi elementlarning hozirgi sonini bilish foydalidir. len() metodi Pythondagi massivning uzunligini (hajmini) butun son sifatida olish uchun ishlatiladi. Pythonda massiv elementlari sonini ekranga chiqarish uchun print() metodidan foydalanamiz:

Yuqoridagi dastur kodidan ko‘rinib turibdiki, print() metodi argumenti sifatida len natijasini oladi, bu esa konsolga raqamli qiymatni chiqarishga imkon beradi.


Pythonda massivlar bilan ishlashda qo’llaniladigan funksiyalar va metodlar.


Pythonda massivlar ishlashda qo’llaniladigan bir nechta metodlar mavjud bo’lib, ularning eng asosiylari quyida keltirilgan: array.typecode - Massivning elementlari turini aniqlash uchun ishlatiladi. Agar massivlar bir nechta bo‘lsa array.array(typecode) dan foydalaniladi.

array.itemsize - massivdagi bitta elementning baytdagi hajmini hisoblash uchun ishlatiladi.


array.count(х) - masssivdagi x elementlar sonini qiymat sifatida qaytaradi ;

array.fromlist(ro‘yxat) – masssivga ro‘yxatdagi elementlarni qo‘shish uchun ishlatiladi. array.index(х) – massivdagi x elementining joylashgan indeksini qiymatsifatida qaytaradi. Agar bunday element massivda mavjud bo‘lmasa, u holda ValueError istisno holati ro‘y beradi;
11-mavzu. PYTHON dasturlash tilida funksiya va modullar bilan ishlash.
Reja:

1. 
   Grafik modulning imkoniyatlari.
   
2. 
   Grafik modulning imkoniyatlari va ulardan foydalanish.
   
3. 
   Koordinatalar, darchalar, ranglar, fon ranglari va obyektlar.
   
4. 
   Nuqta, to’gri chiziq, ko’p burchak, yoylar, aylanalar hosil qilish.
   
5. 
   Grafiklarni hosil qilish. Ekranni masshtablash.
   
6. 
   Obyektlarni bo’yash.
   
7. 
   Obyektni harakatga keltirish – animatsiya.
   
8. 
   Maxsus protseduralar.
   
9. 
   Vizuallashtirilgan dasturlarning soxadagi o’rni va mohiyati.
   

Borland C++ BUILDER 6 dasturchiga turli xildagi sxеmalar, chizmalar va illyustrasiyalar bilan ishlash imkoniyatlarini bеradi. Dastur grafikani ob`еkt (forma yoki komponеnt Image) sirtida hosil qiladi. Ob`еkt sirti Canvas xususiyatiga mos kеladi. Grafik

elеmеnt (to`g`ri chiziq, aylana, to`g`ri to`rtburchak va x.k.)larni ob`еkt yuzasida hosil qilish uchun Canvas dan foydalaniladi.
Masalan, Form1->Canvas->Rectangle(10,10,50,50) instruksiyasi dastur oynasida to`g`ri to`rtburchak hosil qiladi.