Texnologiya fanida o’quvchilarga ayollar yubkasi asos chizmasini konstruksiyalash va murakkab fasonda modellashtirish maketlarini tayyorlash,texnologik xarita yaratish mavzusini o’qitish metodikasini mudarija kirish Asosiy qisim I bob

4. 6-SINF O’QUVCHILARIGA TEXNALOGIYA FANIDA ‘’AYOLLAR YUBKASINI MAKETINI TAYYORLASH’’ O’QITISH METODIKASI BO’YICHA DARS ISHLANMASI
Yubka orqa bo’lagidagi kesimga ishlov berishYubkaning orqa bo’lagidagi o’rta chokda (ba’zan yon choklarda ham) ajratib qirqib hosil qilingan ochiq joy kesim deyiladi. Kesim hosil qilish uchun, bichiqda tikish haqi qoldiriladi. Kesimlar kiyim bezagi sifatida ham, kiyimni kiyib yurish qulay bo’lishi uchun ham xizmat qiladi. Kesim ziylari barqaror bo’lishi uchun uning tesakri tomoniga yelimli noto’qima material (proklamelin, flizelin)dan bo’ylama qo’yiladi.

a b v
15-rasm. Yubka orqa bo’lagidagi kesimga ishlov berish.
Bo’lakning chap tomonidagi chok haqiga bo’ylama o’rta chiziqqacha yopishtiriladi (15-rasm, a). O’rta chok tikib, yo’rmalgandan so’ng yorib dazmollanadi. O’ng tomonda chokka 0,1-0,2 sm yetkazmay kertim beriladi. O’ng tomonda kesim belgilangan chiziq bo’yicha bukib dazmollanadi va mashinada tikiladi, chap tomonda o’rta chok davomida chok haqi bilan bir chiziqda yotqizib dazmollanadi (15-rasm, b). Yubkaning etak qismi belgilangan chiziq bo’yicha bukib keo’klanadi va dazmollanadi. Orqa bo’lakni o’ngiga ag’darib kesmaning har ikkala tomonini to’g’rilab, qo’lda ko’klab qo’yiladi, kesimning yuqori qismi chokka nisbatan 45^o qiyalikda mashina chok bilan puxtalanadi (15-rasm, v). Yubkaning pastki qirqimi yashirin qaviq bilan qo’lda yoki maxsus mashinada bukib tikiladi. Kesimning pastki qismi ham etak chok haqiga yashirin qaviqlar bilan chatib qo’yiladi.
Yubka etagini tikish
Yubka etagini bukish uchun burlashda uning old va ort bo’laklari o’rtasidan bukilib, yon choklari, vitachkalari va boshqa simmetrik choklari bir-biri bilan ustma-kst keltirilib stolga yoyiladi – bunda yubkaning o’ngi tashqarida, tesakrisi esa ichkarida bo’lishi kerak. Andaza qo’yilib, bukish chiziqlari belgilanadi.

a b v

g d
16-rasm. Yubka etagiga ishlov berish
Yubkaning etagi belgilangan chiziq bo’yicha bukib, ochiq qirqimini ichkariga bukib yashirin baxyali maxsus mashinada tikiladi (16-rasm, a). Yubka tez titilib ketadigang materialdan tikilayotgan bo’lsa uning etak qirqimi avval bir marta bukib-universal mashinada tikib olinadi (16-rasm, b) yoki qirqimga tasma qo’yib tikib olinadi (16-rasm, v), keyin yashirin baxyali mashinada tikiladi. Qalin va titilmaydigan gazlamalardan tikiladigan yubkalarning etak qismiga ishloa berishda “o’rgimchak uya” yelim tasmasidan foydalanish ham mumkin (16-rasm, g). Yubka ip gazlamadan tikilayotgan bo’lsa, uning etak qirqimi universal mashinada yopiq qirqimli bukma chok bilan tikilish mumkin (16-rasm, d).
Astarli yubkani tikish
Cho’ziladigan materiallardan tikiladigan yubkalar shaklini saqlash uchun hamda qalin gazlamalardan tikiladigan qishgi yubkalarga astar qo’yib tikishsa maqsadga muvofiq bo’ladi. Yubka astarini taxlama va burmalar uchun haq tashlamasdan bichiladi. Taxlamali yubkalarda astar chokini taxlama ostiga to’g’rilab, pastda harakat erkinligi uchun kesim qoldiriladi.
Yubka astarining etagi tayyor holda avra etagining bukish haqi qirqimigacha bo’ladi. yubka astarini avra bilan faqat yuqori qirqimi bo’yicha biriktiriladi. Vitachka va choklar belgilangan chiziqlar bo’yicha tikiladi. Astarning taqilmaga to’g’ri keladigan choki tikilmasdan ochiq qoldiriladi. O’rta chokda, yurish erkinligi uchun beriladigan kesim joyida, baxyaqator pastga 15-20 sm yetmasdan to’xtatiladi, chok yorib dazmollanadi, tikilmagan joyidagi chok haqi ichkarigap 0,3-0,5 sm bukiladi va bukilgan ziyidan 0,1 sm oraliqda mashinada tikiladi. Astar etak qismi yopiq qirqimli bukma chok bilan universal mashinada yoki siniq baxyali maxsus mashinada tikilad
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi. - T:. O‘zbekiston, 2008. - 40 b.

2. O‘zbekiston Respublikasi Prezdentining 2017 yil 17 noyabrdagi “Hunarmandchilikni yanada rivojlantirish va hunarmandlarni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-5242-son farmoni.www.lex.uz.
3. O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha harakatlar strategiyasi to‘g‘risida qonuni Toshkent sh. 2017-yil 7-fevral, PF-4947-son.
4. O‘zbekiston Respublikasi 2019 yil 29 apreldagi xalq ta’limi tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi PF-5712-sonli farmoni.
5. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 28 noyabrdagi “Hunarmandchilikni yanada rivojlantirish va hunarmandlarni qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PQ-4539-son qarori.
6. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasinig 2017 yil 6 apreldagi “Umumiy o‘rta, o‘rta maxsus va kasb-hunar ta’limining Davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi. 187 - son qarori.
7. Mirziyoev Sh “Bilimli avlod-buyuk kelajakning, tadbirkor xalq-farovon hayotning, do‘stona hamkorlik esa taraqqiyotning kafolatidir. Toshkent- “O‘zbekiston”-2019y.
8. Mirziyoev Sh.M. Milliy taraqqiyot yo‘limizni qat’iyat bilan davom ettirib yangi bosqichga ko‘taramiz. - T.: O‘zbekiston, 2017. - 592 b.
9. Mirziyoev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. - T.: O‘zbekiston, 2017. - 486 b.
10. Mirziyoev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qa’tiy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar foaliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. Mamlakatimizni 2016 yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning asosiy yakunlari va 2017 yilga mo‘lljalangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustovor yo‘nalishlarga bag‘ishlangan Vazirlar Maxkamasining kengaytirilgan majlisidagi ma’ruza. –T.: O‘zbekiston, 2017 yil 14 yanvar. –104 b.
11. Mirziyoev Sh.M. Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. - T:. O‘zbekiston, 2017. - 102 b.
12. Mirziyoev Sh.M. Qonun ustivorligi va inson manfaatlarini ta’minlash-yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. -T.: O‘zbekiston, 2017. - 102 b.
13. Mirziyoev Sh.M. Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy bahodir. - T.: O‘zbekiston, 2018. - 507 b.
14. Abdullayeva Q.M “Tikuvchilik buyumlarini loyhalash va modellashtirish asoslari” O’quv qo’llanma T.”Adabiyot” 2006 yil.
15. G’.Abduqodirov. ”Kasb ta’limi praktikumi”. T. 2012.-206 b.
16. Gaipova N.S.va boshqalar. “Tikuvchilik texnologiyasi asoslari” O’quv qo’llanma. T.”Adabiyot” 2006 yil.
17. Sh.Sharopov. N.Muslimov “Texnik ijodkorlik va dizayn” T.2011 yil.
18. G.Karimova. X.Komilova “Reklama va dizayn” T.O’zbekiston.2006 yil..
19.H.O.Jo’rayev, Sh.H.Qulliyeva,F.S.To’rabekova, M.N.Karimova “Texnik ijodkorlik va dizayn” –T ”Turon zamin ziyo” 2015 yil.
20. D.D.Zuparova, N.N.Karimova “Dizayn tarixi” 2015 yil.
21. V.N.Dolgunin, P.A.Ivanov, V.A.Pronin “Mетоди научно технического творства” FGBOU VPO TGTU 2014 yil.
22. Gaipova N.S. va boshqalar. Tikuvchilik texnologiyasi asoslari. O’quv qo’llanma. T. Adabiyot 2006 yil.
23 . Davletsheva. Tikuv buyumlarini tayyorlash texnologiyasi. O‘quv qo‘llanma.
Toshkent 2017 “Sano standart” nashriyoti.
24. Shomirzayev M.X. 6-sinf “Texnolgiya” fanidan amaliy mashg’ulotlarni tashkil etish. O’quv qo’llanma. Toshkent. 2022-317 b.
25. Shomirzayev M.X. “Texnologiya”.Darslik. Toshkent, Lesson Press”2022-427 b
26. Shomirzayev M.X. 6-sinf “Texnologiya”. Darslik. Toshkent, “Lesson Press” 2022-467 b.
27. Karimov.I.I. “Xalq hunarmandchiligii va badiiy loyhalash” Darslik. “Lesson Press” 2022-348 b.
28. Shomirzayev M.X , R.M.Haydarov, F.X.Mukumova. “Texnologiya ta’limi praktikumi”. Darslik-Toshkent, “Lesson Press” 2022-388 b
29. Shomirzayev M.X “Texnologiya fanini o’qitishda innovatsion pedagogic texnologiyalar” Darslik Termiz.TerDU“nashr-matbaa markazi”, 2021-228 b.
30. Shomirzayev M.X . “Texnologiya ta’limi metodikasi”. Darslik. TerDU “nashr-matbaa markazi”, 2021-432 b.
31. Shomirzayev M.X “Maktab texnologiya ta’limida milliy hunarmandchilikning spectral-variativ komponentlarini fanlar aro takomillashtirish” Monografiya Toshkent. ”Tafakkur” 2020 yil.
32. Shomirzayev M.X “Maktab texnologiya ta’limida milliy kashtachilikni o’rganish” O’quv-uslubiy qo’llanma. Toshkent. ”Tafakkur” 2020 yil.
33. S.Sh.Tashpulatov, M.K.Ramazanova, G.G’.Alimova, Sh.G.Jo’rayeva ”Keng assortimentdagi kiyimlarni loyhalash, modellashtirish va badiiy bezash” Toshkent. 2016 yil.
34. Q.M.Abdullayeva, N.S.Gaupova, M.A.Gafurova “Tikuv buyumlarini loyhalash, modellash va badiiy bezash” Toshkent. 2016 yil.
35. Muhamadiyeva N.Q. Texnologiya ta’limida milliy hunarmandchilikning variativ komponentlaarini integtariv takomillashtirish. Monografiya. “TerDU nashr-matbaa markazi”nashriyoti 2022yil.
36. Muhamadiyeva N.Q. Texnologiya fanlarini o‘qitishda innovasion ta’lim texnologiyalarining mohiyati. Ilmiy maqola. O‘zbekiston amaliyotchi psixologlari faoliyatida oilaviy muommolarni hal etishga kognitiv yondoshuv istiqbollari. Termiz 20 may 2021 yil.
37. Muhamadiyeva N.Q. Boysun milliy hunarmandchiligining o‘ziga xos xususiyatlari. Ilmiy maqola. “Boysun bahori” Xalqaro folklor festivaliga bag‘ishlangan Xalqaro ilmiy-metodik konfirensiya. Termiz 7-8 may 2022 yil.
38. Muhamadiyeva N.Q. Umumiy o‘rta ta’lim maktablarida texnologik ta’limni o‘qitishning-ilmiy asoslari. Ilmiy maqola “Образование и наука в 21 веке” Международный научно-образовательный журнал. Выпуск №15 (том 2) (июнь, 2021 йил.)
39. Muhamadiyeva N.Q. Milliy hunarmandchilikni rivojlantirishda ranglarning tutgan o‘rni. Ilmiy maqola Talim va innovasion tadqiqotlar. 2021 maxsus son. Buxoro davlat universiteti. Fan va ta’lim MChJ. OAK Rayosatining 2021 yil 30 sentyabrdagi 306/6-son Qarori bilan ro ‘yhatga olingan.
40. Muhamadiyeva N.Q. Milliy tarbiyada kashtachilikni o‘rni. Ilmiy maqola Talim va innovasion tadqiqotlar. 2021 maxsus son. Buxoro davlat universiteti. Fan va ta’lim MChJ. OAK Rayosatining 2021 yil 30 sentyabrdagi 306/6-son Qarori bilan ro‘yhatga olingan.
41. Muhamadiyeva N.Q. O‘quvchilarni kasbga bo‘lgan qiziqishini shakllantirishda kashtachilik san’atini o‘rgatishning tarbiyaviy ahamiyati. Ilmiy maqola Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston milliy universiteti ilmiy jurnali. O‘zbekiston milliy universiteti xabarlari, 2021, [1/6/3]. ISSN 2181-7324
Еlеktron ta’lim rеsurslari
42.www.ziyonеt.uz
43.www.tdpu.uz
44.www.еdu.uz
45. www.pedagog.uz
46.tdpu-INTRANET.Ped.
47.www.legprominfo.ru


ILOVALAR

http://fayllar.org